مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
بعثت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یا برانگیخته شدن آن حضرت به مقام رسالت، مهمترین فراز از تاریخ اسلام بوده و نزول قرآن کریم نیز از این زمان آغاز میگردد. کلمه بعثت به معنای «برانگیخته شدن» بوده و در اصطلاح به مفهوم فرستاده شدن انسانی از سوی خداوند متعال برای هدایت دیگران میباشد. بعثت و فرود آمدن جبرییل در حرا، بازگشایی راه های آسمان به حریم بسته انسان است. خداوند، بانگ بیدار باش را از سر رحمت بیکران خود به صدا درآورده است. این سروش ایزدی بر بال جبرییل فرود آمد و از حنجره پاک محمد صلی الله علیه و آله بر زمین منتشر گردید.
مبعث بر چه کسانی مبارک است؟
بعثت فقط بر مؤمنین و کسانی که دعوت پیامبر (صلی الله علیه و آله ) را اجابت می کنند تا شبیه به او شوند، مبارک است، اما بر غیر مؤمنین مبارک نیست.
انسان دارای شئون مختلف «جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و فوق عقلی» است. او موجودی است که قابلیت تربیت نامحدود و لیاقت قرب الهی و خلیفه الله شدن را دارد . همچنین با تربیت صحیح می تواند، آیینۀ تمام نمای الهی باشد.
دین فقط اسلام است. قرآن می فرمایند: «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلام[1]= دین فقط در نزد خدا اسلام است». بقیه ادیان حتی ادیان الهی از درجه اعتبار ساقط اند. هیچ کدام از آئین و مکاتب موجود در جهان جزء اسلام، تربیت بُعد انسانی انسان را به عهده نگرفته است.
وقتی گفته می شود پیروان راستین دین، منظور پیروانِ راستین اسلام است و فقط و فقط پیروان راستین اسلام هستند که می توانند به حیات انسانی برسند و دیگران از این حیات محروم اند.
خداوند در سوره انفال آیه 24 می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا استَجیبوا لِلَّهِ وَلِلرَّسولِ إِذا دَعاكُم لِما یُحییكُم[2] = ای کسانی که ایمان آورده اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید، هنگامی که شما را به سوی چیزی می خوانند که شما را حیات می بخشد». این آیه بسیار زیباست. یعنی وقتی خدا و رسول شما را دعوت می کنند تا به شما حیات انسانی بدهند، شما هم اجابت کنید. نه نگویید، عمل کنید و تسلیم باشید تا حیات پیدا کنید. اما کسی که اجابت نمی کند، محال است حیات انسانی داشته باشد.
قرآن فقط و فقط کسانی را زنده به حیات انسانی می داند که مطیع باشند و خدا و رسولش را اطاعت کنند. اما به میزانی که شخص در زندگی اش با آنچه که پیغمبر فرموده، تطبیق نکند، از زندگی انسانی محروم است.
خداوند پیغمبر را مبعوث نکرد تا به ما یاد بدهد، چگونه آب بخوریم، خانه بسازیم، تولید مثل کنیم، بلکه هدف از ارسال پیامبر، تربیت انسان است.
بنابراین، اگر می خواهید حیات انسانی پیدا کنید، خدا و رسول را اجابت کنید تا زنده شوید. هر چند پیغمبر به تبعیت ما نیاز ندارد. او آمده تا به ما شباهت و حیات بدهد. اما به شرط (استجیبوا= اجابت کنید).
هر کس به میزانی که به پیغمبر و رهبران الهی شباهت دارد از حیات انسانی برخوردار است و بالعکس هر چه اختلاف بیشتر باشد، سقوط و محرومیت از زندگی انسانی هم بیشتر خواهد بود.
علت این که خداوند بعثت انبیا را مطرح می کند، این است که بعثت، به انسانها شرف می دهد و آنها را از حضیض حیوانیت بالا می کشد و به قله ی انسانیت می رساند. اما این فقط برای کسانی است که «یومن بایاتنا فهم مسلمون[3]= به آیات ما ایمان میآورند و تسلیم امر ما هستند».
خداوند ارسال پیامبر را یک نعمت می داند. چنانکه می فرماید «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَی الْمُؤْمِنینَ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ[4]= خداوند بر مؤمنان منت نهاد [نعمت بزرگی بخشید] هنگامی که در میان آنها پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنها بخواند و آنها را پاک کند و کتاب و به آنها حکمت بیاموزد».
خدا برای نان، آب و غذا، هوا، کره زمین و هر چیز دیگری نگفت ما «منت گذاشتیم»، چون این ها مسائل حیوانی و گیاهی هستند و حیوانات و گیاهان هم از آنها برخوردارند.
منتِ خداوند به خاطر نعمتی بالاتر است که فقط به انسان داده و آن «ارسال پیغمبر» است. بنابراین، بعثت فقط بر مومنین و کسانی که بخواهند، خودشان را با بعثت و اهداف آن هماهنگ کنند، مبارک است و برای غیر مؤمنین نه تنها مبارک نیست و بلکه نامبارک هم هست. چون اگر پیغمبر نمی آمد، آنها در قیامت حق داشتند اعتراض کنند که خدایا کسی را برای ما نفرستادی، ما هم تبعیت نکردیم. اما خداوند در سوره بنی اسراء آیه 15 می فرماید: «وَ ما كُنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا= و ما تا رسول نفرستیم، هرگز کسی را عذاب نخواهیم کرد». یعنی عذاب فقط و فقط مخصوص کسانی است که ندای پیغمبر به گوش شان رسیده، ولی عمل نکرده اند.
برای همین، کسانی که صدای پیغمبر را می شنوند، ولی ایمان نمی آورند، بعثت بر آنها مبارک نیست.
برگرفته از مباحث استاد محمد شجاعی با عنوان «روان شناسی عاقل»
[1] . سوره آل عمران/آیه 19.
[2] . سوره انفال/آیه 24.
[3] . سوره نمل/آیه 81.
[4] . سوره آل عمران/آیه 164.
کلیدواژه ها:
آثار استاد