موانع پرورش اعتماد به نفس در کودک

با وجود اینکه مادر نقش اصلی را در این زمینه ایفا می‌کند، اما این مسئولیت هرگز از پدر ساقط نمی‌شود. چرا که روابط صمیمانه و پیوندهای عاطفی برقرار شده میان کودک و والدین در همین دوران است که او را به اطاعت و حرف‌شنوی از صلاحدیدهای والدین در سنین بالاتر وامی‌دارد. کودکی که عادت نموده، حس امنیت و آرامش را هم در آغوش مادر و هم در آغوش پدر تجربه کند، علاوه بر مادر به پدر نیز به چشم پناهگاه و مأمن آرامی ‌برای تأمین نیازهایش نگریسته و با او پیوند عاطفی محکمی ‌برقرار خواهد کرد و همین پیوند او را در آینده به احترام و اطاعت، واخواهد داشت.

کودک شما به خودی خود، موجودی دوست داشتنی است که نظر دیگران را به خود جلب کرده و آنها را به در آغوش کشیدن و بازی کردن با خود وا می‌دارد. از طرفی این موجود ضعیف، در کمال وابستگی و نیاز به شما خلق شده و همین ضعف او، به جلب توجه دیگران بیش‌تر کمک خواهد کرد.
گاهی اطرافیان کودک گمان می‌کنند که این ضعف و ناتوانی تا مدت‌های مدیدی باقی می‌ماند. غافل از این که روند شکوفا شدن استعدادها و ناتوانائی‌های کودک بسیار سریع بوده و او خیلی زود می‌تواند توانائی‌هایش را یک به یک از حالت بالقوه به مرحله‌ی عمل برساند.

یادتان باشد که شما باید کودکتان را باور کنید. اگر احساس کردید توانایی انجام کاری را دارد، در آن زمینه، کمک خود را قطع کنید، و تا زمانی که خودش خسته نشده و شما را به یاری نطلبیده است، به کمکش نشتابید. هرگاه کودکتان توانائی انجام کاری را پیدا کرد، طبیعتاً سعی می‌کند امور مربوط به آن فعالیت را خودش بر عهده بگیرد. البته شما نیز باید خود را به سلاح صبر و حوصله تجهیز کرده و تمام خرابکاریهایش را در نهایت آرامش تحمل کنید و به این‌ترتیب فضائی آرام را برای تجربه کردن‌های پیاپی فرزندتان آماده سازید.

تشویق‌های شما به شکوفا شدن استعدادهای کودکتان سرعت می‌بخشد. اما دقت کنید که تشویق‌های شما به مرحله‌ی دخالت کردن و یا به دست گرفتن آن کار نینجامد.

نکته 1: استعداد تمام کودکان و زمان شکوفائی آنها با هم متفاوت است و مقایسه‌ی کودکان از این لحاظ کاری بسیار نامناسب و غلط بوده و یکی از موانع پرورش اعتماد به نفس در کودکان محسوب می‌شود که لطمات جبران ناپذیری را برای آنها به بار خواهد آورد. دقت کنید که از تحمیل کردن کاری برای سریعتر شکوفا شدن استعداد کودک بپرهیزید که در این صورت نه تنها به او کمکی نکرده‌اید، بلکه ضربه‌ی مهلکی از نظر عدم رشد استعدادهایش بر او وارد آورده‌اید.

نکته 2: شما فقط در دو حالت زیر موظفید فعالیت کودکتان را محدود کرده و او را از انجام آن کار ممنوع کنید (البته در کمال آرامش و نرمخوئی):
1- زمانی که احتمال آسیب رساندن به بدنش در انجام آن فعالیت وجود داشته باشد.
2- زمانی که برای دیگران مزاحمتی ایجاد کرده باشد.
 

برگرفته از مباحث تربیت فرزند، استاد محمد شجاعی