مهارت های خیرگزینی

جلسه اول

روایات بحث :

1. قال علی ( علیه السلام) : اَنجِح بِالمَساَلَةِ یُفتَح لَکَ اَبوَابَ الرَّحمَةِ.
2. با ارجاع نیازها به خدا آنها را برطرف ساز تا درب های رحمت برایت باز شود. (عیون الحکم و المواعظ ص 79)
3. قال علی ( علیه السلام) : لَا خَیرَ فیِ العَمَلِ إِلَّا مَعَ العِلمِ.
4. هیچ خیری در عملی که بدون علم است نمی باشد. (عیون الحکم و المواعظ ص 539)

بخش اول : نیاز و ذائقه شناسی که به  چهار گام تقسیم می شود:

گام اول: شناخت موانع رشد و ریشه های بی تقوایی

گام دوم: شناخت اقتضائات سنی

گام سوم: انتخاب شیوه های مناسب با ذائقه فرزندان

گام چهارم: در نظر گرفتن ظرافت های دخترانه و پسرانه

گام اول: شناخت موانع رشد و ریشه های بی تقوایی:

 1- موانع مربوط به حال طبیعی (کودکان و نوجوانان )

2- موانع مربوط به غرائز طبیعی (کودکان و نوجوانان)

                                                                                      1-موانع مربوط به حال طبیعی

الف) پیشگیری از بروز زمینه های تحریک کننده بی تقوایی:

رفتارهای ناهنجار اجتماعی تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد شده و نمود آن به شکل جرایم بروز یافته و تداوم می یابد.

• عوامل زیستی { ژن ها- مزاج- هورمون و ....}

• عوامل روانشناختی{ مهارت های مقابله ای- عزت نفس- طرحواره ها- شناخت ها – نگرش هاو...}

• عوامل اجتماعی{ روابط خانوادگی- رفتارهای آموخته شده از والدین- محیط جامعه- محیط مدرسه و.....}

این عوامل بر رفتارها، باورها، گرایش ها و هیجانات کودکان و نوجوانان تاثیرات مستقیم و یا غیر مستقیم دارد.

ب) توجه به موانع طبیعی در انسان

آیات قرآن برای طبیعت انسان ویژگی هایی را ذکر کرده است که اگر هدایت نشود به موانع رشد تبدیل می شود و لازم است آموزش های مناسبی به فرزندان تعلیم شود.

برخی از مهم ترین صفات عبارتند از:

• عجله { به معنای انجام دادن کاری پیش از موعد و شرایط لازم آن است.این ویژگی باعث می شود در عین تلاش و کوششی که می کنیم، به مقاصد مورد نظر دست پیدا نکنیم}.

طبیعی است تبعات عجله ما در امور به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به فرزندانمان منتقل می شود.

به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- زودتر از موعد به فرزندانمان آموزش زبان بدهیم.

- زودتر از موعد از فرزندانمان تکالیف سخت بخواهیم.

- زودتر از زمان خود فرزندان خود را تشویق یا تنبیه کنیم.

- زودتر از زمان خود به حرفهای فرزندمان گوش دهیم.

- در خرید و یا تدارک وسائل ارتباط جمعی زودتر از زمان خود اقدام کنیم.

-به فرزندانمان قبل از تلاش و کوشش و یا بدون آنکه تلاش و کوششی داشته باشند، جوایز و عطایایی بیشتر از استحقاقشان بدهیم.

• بی اعتنایی به کارهای مهم { هر فردی می بایست با انواع کسالت ها و تنبلی که عارض می شود با جدیت مقابله کند و گرنه سستی و بی تفاوتی او را فرا می گیرد و به تدریج مانع از انجام کارهای مهم می شود}.

طبیعی است بی اعتنایی های ما به مسائل ضروری زندگی منجر به بی اعتنایی  فرزندانمان نسبت به این امور و سایر امور مهم می گردد.

به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بی اعتنایی نسبت به باید ها و نبایدهای شرعی
• بی اعتنایی نسبت به خوردن غذاهای سالم
• بی اعتنایی نسبت به به اوقات زندگی
• بی اعتنایی نسبت به خواندن نماز در وقت خود
• بی اعتنایی نسبت به مسجد و نماز جماعت
• بی اعتنایی نسبت به زیارت اهل بیت( علیهم السلام)
• بی اعتنایی نسبت به اقوام و خویشان و مهربانی به آنها
• بی اعتنایی به حقوق دیگران و یا ضایع کردن حقوق آنها
• بی اعتنایی به امر ورزش
• بی اعتنایی به تمییز بودن محیط زندگی
• بی اعتنایی به ادب کلام
• بی اعتنایی به محیط زیست
• بی اعتنایی نسبت به کتابخوانی

• بخیل بودن و انزوای اجتماعی

ادامه دارد....