مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
انسان در شئون مختلف وجودیاش معشوقهای متعددی دارد که عبارتند از: معشوقهای جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلی و انسانی. ذات انسان در بخش فوقعقلانیاش، او را به سمت جذب کمالات مطلق و بینهایت میکشاند. چون فوق عقل قابلیت جذب کمالات نامحدود و تربیت نامحدود را در انسان ایجاد میکند.
انسان در هر شأن وجودیاش برای جذب کمالات بینهایت به رشد نیاز دارد، اما در اکثر موارد به شکست میرسد، چون کمالات حیوانیاش را انتخاب میکند. با مطلق بینهایت یعنی الله ارتباطی برقرار نمیکند. بیشتر عاشق چیزهای محدود شده و با آنها سرگرم میشود. فهم این که من عاشق «لااله الا الله» هستم را نمیتواند باور کند. اما اگر این رمز را درک کند که همه چیز از خداست، به موفقیت و رشد خواهد رسید.
پس ما اگر بخواهیم در هر بخشی از شئوناتمان جذب داشته باشیم، نیاز به چند قاعده داریم. که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
قاعده اول) اصل «آگاهی» است، یعنی برای ورود و انتخاب هر کاری، ابتدا باید آگاهیهای لازم را کسب کنیم؛ چه در مسائل دنیایی و چه مسائل اخروی.
بدون تردید، علم و معرفت مقدمه و شرط لازم براى انجام هر حركت و عمل است. حضرت علی(علیهالسلام) میفرمایند: «ما مِنْ حَرَكَة الّا وَ اَنْتَ تَحْتَاج فِیها اِلى المعرفة؛ هیچ حرکتی نیست مگر آن كه تو در آن به شناخت نیاز داری» البته در این شناخت، فقط علم مد نظر نیست، بلکه معرفت هم لازم است. در برخورد با هر چیزی اعم از گیاه، حیوان، اشیاء و.... بدون آنکه فهم درستی از آن داشتهباشیم، نباید وارد آن شویم، حتی در مورد خودمان، زیرا بدون شناخت ورود کردن در مسئلهای از کسب سعادت دنیایی و سعادت اخروی باز میمانیم.
کسی که در مطالعه و فهم معارف تنبل و کسل است، هیچ وقت به جای نمیرسد. ما حتی برای رسیدن به بهشت باید دانش کسب کنیم، چون جهنم مکانی برای بیدانش هاست. حضرت رسول ختمی مرتبت(صلی اللهعلیهوآله)فرمودند: «لِكُلِّ شَیءٍ طَریقٌ و طَریقُ الجَنَّةِ العِلمُ؛ هر چیزى راهى دارد و راه بهشت دانش است».
قاعده دوم) تلاش زیاد در کنار کسب علم و دانش است. امام رضا (علیهالسلام)میفرماید: «مَن سَأَلَ اللَّهَ التَّوفیقَ ولَم یَجتَهِد فَقَدِ استَهزَأَ بِنَفسِهِ؛ هر کس از خدا توفیق بخواهد، ولى تلاش نكند، در حقیقت، خودش را مسخره كرده است». آدم تنبل به جای نمیرسد. دنیای چنین آدمی پر از «ای کاشها» و «حسرت ها» است. آخرتش هم همین طور خواهد بود.
آدم تنبل اگر اطلاعاتی هم به دست بیاورد، تصمیم به عمل کردن آن نمیگیرند. حتی میفهمد که باید در چادر امام زمانش باشد و به او خدمت کند، اما تلاشی نمیکند.
قاعده سوم) ظرفیتسازی است. برای دریافت کمالات باید ظرفیت سازی کرد. چون ما عاشق مقام و کمالی هستیم که حد ندارد. صرف اینکه تلاش کنیم، مهم نیست.
همان طور که در دنیا برای مهندس و دکتر شدن باید تحصیل کرد تا آن مقام خاص خود را کسب و جذب کرد. برای کمالات انسانی هم باید ظرفیت سازی کنیم. این مقامات مثل مقامات دنیایی اعتباری نیستند.
آدمی که سختکوش است، ولی نمیتواند ظرفیت سازی کند، مثل آدمی است که بسیار درس میخواند، ولی روش درست درس خواندن را بلد نیست. نتیجه آن میشود که همه زحماتش هدر میرود.
در ظرفیتسازی شما میخواهید کمالی را جذب کنید. اگر بخواهید الله، معصومین یا امام زمان (علیهالسلام) و اهل غیب را جذب کنید و ارتباط بگیرید، باید ظرفیتی بسازید که در آن این ارتباطها برقرار شود. پس اولین مرحله برای جذب اینگونه کمالات این است که دلت را پاک کنی. برای پاک کردن دل هم باید ظرفیت سازی کرد. مثل کودکی که میگوید من بیشتر از پنجم ابتدایی نمیخواهم درس بخوانم. او با کوتاه فکریاش آینده را نمیبیند و اندازه خودش را فقط در ابتدائی میبیند. پس در آینده هم نمیتواند ظرفیت موقعیت و شغلهای خوبی را برای خودش فراهم کند.
عطای الهی به نیتهای بزرگ و صدق عملکردمان تعلق میگیرد
قاعده چهارم) نیت است. کسی که میخواهد بزرگ باشد باید وسعت دید و نیتش را بزرگ کند.
قدر نیت آدمی، حیثیت و حقیقت وجود اوست. امیرالمؤمنین (علیهالسلام) میفرماید: «على قَدرِ النِّیَّةِ تَكونُ مِن اللّه العَطِیَّةُ؛ عطاى خداوند بـه هركس، به انـدازه نیّـت (او) است». خدا به اندازه نیت به شما عطا میکند. پس فقط علم و اطلاعات و تلاش کافی نیست، بلکه در کنار این دو، باید نیتتان را هم درست کنید. درست کردن نیت هم باید وسیع و بزرگ باشد تا بتوانید کمالات بی نهایتی را دریافت کنید.
این که میخواهیم به کجا برسیم، نیت تاثیرگذار است. مثلا اگر میخواهیم شبیه مادرمان حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) یا خانواده آسمانیمان شویم، قدر نیتهایمان مشخص میکند. حال چگونه بفهمیم که راست میگوییم و صدق داریم؟ فهم آن از عملکردمان بدست میآید.
عملکرد باعث میشود که به همان میزان که نیت دارید، جذب هم داشته باشید و رشد کنید. پس برای اینکه نیتتان را تثبیت کنید نیاز به صدق دارید.
اگر نیت دارید که سرباز امام زمان (علیهالسلام) یا در چادر حضرت باشید، باید عملکرد روزانهتان مطابق با صدق باشد. اگر نباشد نشان دهنده این است که نیتتان با هدف تناسبی ندارد. فقط در حد ادعا و آرزوست. پس بزرگی نیت لازم است. حتی اگر میخواهی کار اقتصادی کنید، همه مردم را ببینید، نه فقط خود و خانوادهتان را. چون با این دید، برکت از کار میرود. پس نیت آن چیزی است که با وجود تو سازگاری دارد.
قدرِ نیت پزشکان مهدوی به اندازه امام زمان (علیهالسلام) است
قدر نیت پزشکی مهدوی یعنی کسانی که قدر نیتشان تا امام زمان (علیهالسلام) است، یعنی هیچ کدام از موانع جمادی، گیاهی، حیوانی و عقلی برای حرکت در چادر حضرت برای آنها مزاحمتی ندارند. هر لحظه قدرت، آمادگی، دلدادگی و انتظار فدا شدن را دارند. این را باید امام زمان در دل ما ببیند. وگرنه ارتباط ما با او ارتباط حقیقی نخواهد بود.
اگر کسی صدق نیت داشته باشد و منتظر حضرت باشد به تعبیر حضرت صادق (علیهالسلام) هر کس از شما بر انتظار این امر بمیرد، مانند کسی باشد که در خیمه حضرت قائم (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) جای دارد: «فَمَنْ عَرَفَ إِمَامَهُ كَانَ كَمَنْ كَانَ فِی فُسْطَاطِ الْمُنْتَظَرِ علیهالسلام». چون این انتظار به همراه صدق و عشق است.
قدر نیت یعنی، میخواهی به کجا برسی. برکت در هر زمینهای صرفا به تلاش نیست. بلکه به اندازه نیت و ظرفی است که شما دارید.
در بسیاری از دعاهایمان به ویژه دعای فرج ماه رمضان این قدر نیت را به ما یاد دادند. «اللهم ادخل علی اهل القبور السرور». دعا فقط خواندن نیست، بلکه خواستن است. اگر ما واقعا این را بخواهیم گناهی برای ما نمی ماند.
شرط یاری خدا، صحت نیت است
حضرت صادق (علیهالسلام) میفرماید: «إنّما قَدَّرَ اللّه ُ عَونَ العِبادِ على قَدرِ نِیّاتِهِم فمَن صَحَّت نِیَّتُهُ تَمَّ عَونُ اللّه ِ لَهُ و مَن قَصُرَت نِیَّتُهُ قَصُرَ عَنهُ العَونُ بقَدرِ الّذی قَصُرَ؛ در حقیقت خداوند یارى خود به بندگان را به اندازه نیّتهاى آنان قرار داده است. پس هركه نیّتش درست باشد، یارى خدا به او كامل رسد و هر كه نیّتش كاستى داشته باشد، یارى خدا نیز به همان اندازه كاستى نیّت او، از وى كاسته شود».
یکی از اسماء الهی «مُقَدِّر» است. همه مخلوقات الهی اندازه و قدر دارند. مثل الکترون، پروترون تا بی نهایت مخلوق. حضرت صادق (علیهالسلام) در روایت فوق اشاره میکند که خدا بندگانش را به اندازه نیتهایشان تقدیر کرده. یعنی ایجاد کردن ظرفیت در خودمان.
این که خدا چقدر به ما کمک میکند به ظرف وجودیمان بستگی دارد. حتی تمام مراحل وفات تا قیامت ما و این که چه زندگی داشته باشید، همه به قصد و نیتهای دنیایمان بستگی دارد.
اگر راضی به قضا و قدر الهی باشیم و در مقابل دستورات الهی مقاومت نکنیم، نشان دهنده صدق نیت است.
اگر روح رسیدن به مقام امام حسین (علیهالسلام) را میخواهیم، باید همّ و غمِ خواندنِ نمازِ اول وقت داشته باشیم و از خداوند طلب کنیم. اما ما چقدر از خداوند طلب میکنیم! چقدر سحرخیزی و شب بیداری داشتیم! آیا صدق در عشق به خدا داشتیم! در حالی که اگر عشق داشتیم، بهانههای مختلفی برای ارتباط با خدا ایجاد میکنیم.
پس عطای خدا به اندازه نیتمان است. اگر راست بگوییم خدا عطا میکند و هر کس در نیتش صدق و راستی کم بیاورد و نداشته باشد، به همان میزان از همراهی خدا بینصیب خواهد ماند.
کسی که سال خمسی ندارد مورد لعنت حضرت حجت ارواحنا فداه است. این شخص چطور میتواند سرباز حضرت باشد. عاشقی یعنی انتظار فدا شدن.
نباید به کمتر از خدا راضی باشیم. بهشت را هم با خدا بخواهیم. مثل شهدا که ره صدساله را یک شبه رفتند. نتیجه آن شد که «عند ربهم یرزقون» قرار گرفتند. چون عاشقی کردند و بلد بودند.
کسی میخواهد در کاروان همراهی با معصوم قرار بگیرد، باید دلش بزرگ بشود. تا دل کوچک باشد در همان رودخانه کوچک وجودیاش می ماند. کسی میتواند بزرگ شود که دل رودخانهاش را به دریا بزند تا دریایی شود.
کلیدواژه ها:
آثار استاد