مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
یكی از شبهههایی كه در مورد امام زمان علیه السلام، مطرح میشود این است كه: امام غایب رهبر و پیشوا است و وجود رهبر در صورتی میتواند مفید باشد كه حضور عادی در میان پیروان خود داشته باشد. امامی كه دیده نمیشود، چگونه میتواند نقش رهبری را در جامعه ایفا كند؟
یكی از شبهههایی كه در مورد امام زمان علیه السلام، مطرح میشود این است كه: امام غایب رهبر و پیشوا است و وجود رهبر در صورتی میتواند مفید باشد كه حضور عادی در میان پیروان خود داشته باشد. امامی كه دیده نمیشود، چگونه میتواند نقش رهبری را در جامعه ایفا كند؟به تعبیر دیگر زندگی امام در دوران غیبت به منزله چشمه آب زلالی است كه در ظلمات بوده و كسی را توان دسترسی به آن نیست.
به تعبیر دیگر زندگی امام در دوران غیبت به منزله چشمه آب زلالی است كه در ظلمات بوده و كسی را توان دسترسی به آن نیست.
وجود مخفیانه آن چشمه چه سودی برای عموم مردم دارد و مردم چگونه از وجود پنهان او بهره مند میشوند؟ این سؤال تنها امروز برای ما مطرح نیست بلكه از روایات استفاده میشود كه حتی پیش از تولد حضرت مهدی علیه السلام در عصر امامان نیز مطرح بوده و ائمه اطهار با آغوش باز به آن پاسخ میداده اند.
نمونههای روائی
1. جابر بن عبدالله انصاری از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله پرسید: آیا شیعه در زمان غیبت از فیوضات قائم آل محمد صلی الله علیه و آله برخوردار میشوند؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «آری، قسم به پروردگاری كه مرا به پیامبری برگزید، از وی نفع میبرند و از نور ولایتش كسب نور میكنند، همچنان كه از خورشید استفاده میكنند هنگامی كه در پشت ابرها قرار گیرد..» (1)
2. از امام سجاد علیه السلام پرسیدند: شیعیان در زمان غیبت از وجود حضرت ولی عصر علیه السلام چگونه استفاده میكنند؟ فرمود: «آنچنان كه از خورشید استفاده میشود، هنگامی كه در پشت ابرها پنهان گردد..»
3. امام باقر علیه السلام فرمود: «از روزی كه خداوند متعال حضرت آدم را آفریده تا روز قیامت زمین خالی از حجت نبوده و نخواهد بود، یا حجت ظاهر و روشن و یا غایب و پنهان..» راوی پرسید از امام غایب چگونه استفاده میشود؟ فرمود: «آن چنان كه از خورشید هنگامی كه پشت ابر است استفاده میشود..» (2)
4. در توقیع مباركی كه از ناحیه مقدسه امام زمان علیه السلام توسط دومین نائب خاص، محمد بن عثمان به اسحاق بن یعقوب صادر شده است چنین نوشته شده: «اما چگونگی استفاده مردم از من مثل استفاده آنها از خورشید هنگامی كه در پشت ابر پنهان شود میباشد..» (3)
نكته اساسی این جاست كه چرا امام زمان علیه السلام در زمان غیبت به خورشید پنهان در پشت ابر تشبیه شده است؟
وجوه شباهت امام زمان علیه السلام به خورشید پشت ابر
1. خورشید در منظومه شمسی مركزیت دارد و كرات و سیارات به دور او در حركتند، چنان كه وجود گرامی حضرت حجت علیه السلام در نظام هستی مركزیت دارد. «ببقائه بقیت الدنیا و بیمنه رزق الوراء و بوجوده ثبتت الارض و السماء؛(4)
به بقای او دنیا باقی است و به یمن وجود او بقیه موجودات روزی داده میشوند و به واسطه وجود او زمین و آسمان پایدارند..»
2. خورشید در این مجموعه منافع فراوانی دارد مانند: جاذبه كه مایه ثبات و بقای نظام است، گرما و حرارت كه پشت انبوه ابر غلیظ نیز به زمین میرسد و نیز باد و باران، روئیدن گیاهان و امثال آن از بركت تابش خورشید است كه ابرگرفتگی در آن اثر مهمی ندارد. بله، نورافشانی از پشت ابر كمتر خواهد بود. بدین ترتیب ابرگرفتگی فقط یكی از منافع آفتاب را تقلیل میدهد، نه این كه از بین ببرد. امام زمان علیه السلام نیز غیر از حضور عادیاش در میان مردم منافع فراوانی برای مردم دارد كه در پرتو وجود حضرتش از وجود او استفاده میبرند.
3. ابر هرگز آفتاب را نمیپوشاند بلكه ما را میپوشاند، در نتیجه ما را از دیدن آن محروم میكند، نه آن كه در منفعت رسانی آن خلل ایجاد كند. چگونه میتوان گفت كسی كه عالم وجود در قبضه قدرت اوست و میتواند هر لحظهای در هر جا حضور داشته باشد، غایب است؟
كی رفتهای ز دل كه تمنا كنم تو را // كی بودهای نهفته كه پیدا كنم تو را
غیبت نكردهای كه شوم طالب حضور // پنهان نگشتهای كه هویدا كنم تو را
با صد هزار جلوه برون آمدی كه من // با صد هزار دیده تماشا كنم تو را (5)
4. پوشاندن ابر اختصاص به كسانی دارد كه در زمین هستند نه كسی كه بر فراز ابر حركت میكند. غیبت آن حضرت نیز برای كسانی است كه به دنیا و طبیعت چسبیده اند، اما كسانی كه بر ابر شهوات و غبار هواهای نفسانی پا میگذارند و در آسمان معنویت پرواز میكنند هر لحظه كه بخواهند در حضور هستند.
جمال یار ندارد نقاب و پرده ولی // غبار ره بنشان تا نظر توانی كرد (6)
5. آفتاب لحظهای از نورافشانی غفلت نمیكند. هر كس به اندازه ارتباطی كه با خورشید دارد از نور آن بهره میبرد و اگر بتواند همه موانع را كنار بزند و در برابر آفتاب بنشیند، بهره كاملی میبرد. چنان كه حضرت ولی عصر مجرای فیض الهی است و در این جهت فرقی بین بندگان خدا نمیگذارد لیكن هر كس به اندازه ارتباط خود استفاده میبرد. (7)
ادامه دارد...
کلیدواژه ها:
آثار استاد