ضرورت شناخت آخرت

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 19«بحث غفلت» مورخ 94/1/25، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

ضرورت شناخت آخرت

در نظام تربیتی اسلام بهترین شیوه این است که انسان یک نقشه کلی از نظام خلقت و جایگاه خودش داشته باشد.

انسان خطرات راه، موقعیت‌ها و انتهای کار را ببیند. یعنی بداند از کجا آمده؟ در کجا هست؟ و به کجا خواهد رفت؟ فرصت‌ها و تهدید‌های مسیر را بشناسد تا بتواند هم در نظام دنیایی و هم در نظام آخرتی یک زندگی شاد و آرام داشته باشد.

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرماید: بهترین دلیل برای این‌که یک زمانی دنیا با همه‌ی نعمت‌هایش از دست ما می‌رود این است که از گذشتگان به ما رسیده و آن‌ها با خودشان هیچ نبرده‌اند و از سلامت جسم، هوشیاری، توان و قدرت چیزی برایش نخواهد ماند.

حضرت در خطبه 111 نهج البلاغه می‌فرماید: « أَلَسْتُمْ فِی مَسَاكِنِ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ أَطْوَلَ أَعْمَاراً، وَأَبْقَى آثَاراً؛ آیا شما در منازل کسانی ننشسته‌اید که قبلا مال کسانی دیگر بوده و عمرهایشان از شما هم طولانی‌تر بوده و منزل‌ها و کاخ‌هایشان از شما قوی‌تر بوده است؟»

در ادامه می فرماید: «ثُمَّ ظَعَفُوا عَنْهَا بَغَیْرِ زَاد مُبَلِّغ؛ آن‌ها (پیشینیان) بدون این‌که توشه‌ای تهیه کنند که آن‌ها را برساند، از دنیا رفتند».

در بحث نسبت در توضیح انواع تولدها گفتیم که از 6 نوع تولدی که جنین دارد، دو نوع تولد هست که «زاد مبلغ» هست (تولد سالم و سالم قوی) یعنی توشه‌ای جمع می‌کنند که آن‌ها را سالم به دنیا می‌رساند.

«زاد مبلغ»؛ یعنی دارایی قلبی که بتواند ما را به آخرت برساند. ما در رحم دنیا باید قلبمان را به‌گونه‌ای بسازیم که در هنگام وفات، بدون فشار قبر، غم و معطلی حداقل به بهشت برساند.

در ادامه خطبه 111 حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند:

« وَلاَ ظَهْر قَاطِع؛ یعنی (گذشتگان) مرکبی که بتواند قطع طریق کند و آن‌ها را برساند نداشتند. «فَهَلْ بَلَغَكُمْ أَنَّ الدُّنْیَا سَخَتْ لَهُمْ نَفْساً بِفِدْیَةٍ؛ آیا شنیده‌اید که دنیا خودش را برای چنین آدم‌هایی فدا کند؟ «هَلْ زَوَّدَتْهُمْ إِلاَّ السَّغَبَ ؛ آیا توشه‌ای غیر از گرسنگی به آن‌ها داده؟

یکی از عذاب‌هایی که در قیامت وجود دارد مسئله تشنگی و گرسنگی آن‌جاست.

جنین در رحم مادر از طریق بند ناف تغذیه می‌کند ولی باید سیستمی را تهیه کند که در دنیا بتواند از غذاهای دنیایی استفاده کند.

«وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرَی؛ هیچ‌کس هیچ باری را از دوش انسان برنمی‌دارد. (سوره زمر/آیه 7)

شرایط زندگی آخرت، بی‌نهایت پیچیده‌تر از دنیاست. وقتی یک خوراکش چند ده‌هزار مزه دارد، باید ذائقه قدرتمندی داشته باشید. آن‌جا به غیر از خوراک‌های مادی، خوراک‌های معنوی و علمی هم هست. انسان هم مسائل علمی و معنوی را می‌تواند به شیوه پیشرفته آن‌جا یاد بگیرد و هم درس‌های جدید را. آن‌جا مادیت ندارد اما جسمانیت دارد.

هرقدر سطح آسایش بیشتر شود، آرامش کم‌تر می‌شود. هرقدر نسبت به موقعیت‌های دنیایی داراتر شوید، نسبت به موقعیت‌های آخرتی و بخش‌های فوق عقلانی گداتر می‌شوید.

کسی که دنیاطلب است و طمع دارد، خیلی فقر ذاتی دارد و روح علو خیلی خطرناک است. این آدم وقتی می‌خواهد به برزخ منتقل شود هیچ چیز ندارد. باید متناسب با ساختار برزخ مهیا شود.

ما دائماً یادمان می‌رود که در رحم دنیا یک جنین هستیم سال‌ها غفلت می‌کنیم و در کمالات دنیایی غرق می‌شویم و یادمان می‌رود که به سمت آخرت در حرکتیم.

اگر آخرت را باور کنیم وقت تلف نمی‌کنیم. هر چیزی که مرا از رسیدن به آخرت بازدارد، شیطان است. حتی اگر درس خواندن و طلبگی باشد. مقام معظم رهبری فرمودند: در حوزه‌های علمیه طلبه‌هایی هستند که دارند سکولار بارمی‌آیند. لباس می‌پوشند اما متدین نیستند و به درد دین نمی‌خورند و حرکتی به سمت آخرت ندارند.

میرزا «رحمه‌الله علیه» فرمودند: از قیامت به بعد همه به فضل خداوند می‌خورند کسی با عمل به قیامت خودش را نمی‌کِشد ولی حداقل توشه شما تا برزخ باید به دردتان بخورد.

«أفهذه تُؤْثِرُونَ»؛ شما این را می‌خواهید؟ این که به کار شما نمی‌آید؟

خطبه 113؛ « قَدْ غابَ عَنْ قُلُوبِكُمْ ذِكْرُ الْآجالِ؛ چه‌طور شده که از قلوب شما یاد اجلتان غایب شده؟»

در ذات همه انسان‌ها این هست که قرار است به اندازه خدا بزرگ شوید. «لا اله الا الله» یعنی اله من «الله» است و می‌خواهم مثل او شوم.

«أَنَا حَیٌّ لَا أَمُوتُ؛ أَطِعْنِی‌ فِیمَا أَمَرْتُكَ، أَجْعَلْكَ حَیًّا لَا تَمُوتُ»؛ من زنده‌ای هستم که نمی‌میرم اطاعت کن تا تو هم زنده‌ای باشی که هرگز مرگ نداشته باشد.

قرآن می‌فرماید: «إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ»؛ این‌ها (مؤمنین) دائما یاد ابدیت خالصشان کرده است. (سوره ص، آیه 46)

ما چون مرگ را بد می‌بینیم اصلا دوست نداریم در موردش صحبت کنیم. وفات یعنی انتقال از حیات دنیایی به حیات آخرتی.

خانواده آسمانی ما هم منتظر هستند که ما سالم متولد شویم. هنگام وفات، استقبال بی‌نظیر و باشکوهی از مؤمن می‌شود.

امام سجاد «علیه‌السلام» فرمودند؛ خداوند مؤمن را در آخر عمر، گرفتار بیماری و سختی می‌کند تا این‌که لذت آخرتش را بالا ببرد.

هر چیزی هم نار دارد و هم نور. زیرکان نور را می‌گیرند و احمقان نار را.

کسی که بیمار است یعنی هماهنگ با سلامت نیست و درد می‌کشد. جهنم یعنی من هماهنگ با بهشت نیستم. حالا که فرصت و امکانات دارم و با یک ساعت می‌توانم سال‌ها خسارت را جبران کنم، چرا نکنم؟

ما امت پیامبری هستیم که فرمودند: «مَنْ بَکی عَلَی الدُّنیا دَخَلَ النّار؛ کسی که دنیا می‌تواند او را بگریاند، جهنمی است».

دخول در جهنم عین بکاء علی الدنیاست. این اصلا باطن و ساختار خلقت این‌طور است.

«وَ حَضَرَتْكُمْ كَوَاذِبُ اَلْآمَالِ»؛ آرزوهای دروغین روی شما مسلط شده. شما پر از آرزوهای جمادی، گیاهی، حیوانی یا ذهنی و عقلی شده‌اید.

 «اِلاّ مَن اَتَی اللهَ بِقَلبٍ سَلیمٍ» یعنی شاخصه قلب سلیم، انس به حق تعالی، اهل‌بیت، غیب و آخرت است.

ما باید فرزندانمان را با غایت خلقت آشنا کنیم. بچه‌ای که حواسش نیست پدری به نام امام زمان «علیه‌السلام» دارد و نسبت به او مسئول است و باید برای خانواده آسمانیش تلاش کند، فایده‌ای ندارد. از اکثر بچه‌ها بپرسید خوشبختی شما در چیست؟ همه آدرس غلط می‌دهند. یعنی شما به کجا برسید آدم شاد و آرامی می‌شوید؟ یعنی الان مایه‌های شادی و آرامش را در وجودتان ندارید؟ خداوند اصلا ما را ضعیف و محتاج نیافریده. خداوند ما را ثروتمند و قدرتمند با تمام دارایی‌های شادی و آرامش آفریده است.

اسباب، همه جمع داری و کاری نمی‌کنی (حافظ)

خداوند همه را نقد به ما داده است. اگر زحمتی هم برای به‌دست آوردنش می‌کشید برای این است که کشف کنید در حالیکه آن را دارید باید گرد و غبارش را کنار بزنید تا بتوانید از سختی‌های زندگیت لذت ببرید. در بحث غم و شادی، حضرت10 نوع غم را معرفی می‌کند که در عین این‌که در مشکلات هستید شادی پیدا می‌کنید. ما فکر می‌کنیم فقط حضرت زینب «سلام‌الله علیها» بودند که فرمودند: «وَ ما رأیتُ إلّا جَمیلاً» و ایشان ویژگی‌هایی شخصیتی داشتند که می‌توانستند این‌گونه باشند. در حالیکه خداوند این ویژگی را به همه ما داده اگر نداده بود در زیارت عاشورا درخواست مقام امام حسین «علیه‌السلام» را تمنا نمی‌ کردیم؛ «وَ اَسَئلهُ اَن یُبَلغَنیَ المَقامَ الَمحمودَ»

ما الان بیشترین ثروت‌ها را داریم که بتوانیم با آن‌ها شاد و آرام باشیم. قدرت عفو و بخشش داشته باشیم. ولی متأسفانه ما درگیر آرزوهای جمادی، نباتی، گیاهی و حیوانی هستیم. حقیقت این است که با خیالات و توهمات زندگی می‌کنیم. با دریافت یک مقام کاملاً مست می‌شویم.

علامه «رحمه‌الله علیه» می‌فرمودند: چه‌قدر خوب که ما توی این مملکت مسئولیتی نداریم.

موفقیت‌های انسان، قبر آدم می‌شود و هر قدر در مسائل دنیایی موفق‌تر شود، نسبت به سرای جاودان تنبل‌تر، بی‌حوصله‌تر و کندتر می‌شود.

نتیجه: «فَصارَتِ الدُّنْیَا اءَمْلَكَ بِكُمْ مِنَ الْآخِرَةِ؛ در این مسیر (که دچار یکسری آرزوها و توهمات کاذب شدید)، دنیا نسبت به آخرت، سهم بیشتری در شما دارد و مالک‌تر است». دنیا بیشتر از آخرت بر شما مسلط است.

خوشا به حال کسی که آرزوها، غم‌ها و غصه‌های امام زمان «علیه‌السلام» بر او تسلط دارد. هر روز صبح چشمش را به عشق اهل بیت و خانواده آسمانی‌اش باز می‌کند و شب هم به عشق آن‌ها به رختخواب می‌رود.

خوشا به حال کسی که انتخاب‌ها، ارتباطات، رفتارها و افکارش با آرزوهای معشوقش هماهنگی دارد.
 

مطالب بیشتر:

پای درس استاد

مجموعه سخنرانی های استاد محمد شجاعی

مجموعه کتابهای استاد محمد شجاعی