صحت بدن علامت تقواست

بحث‌مان در شرح زیارت جامعه کبیره، در نشانه‌های تقواست. درباره آثار تقوا از شرح جامعه کبیره حضرت آیت‌الله جوادی آملی می‌خواندیم.

از دیگر آثار تقوا این است که متقین از صحت و سلامت بدنی بیشتری برخوردار هستند.

گاهی آسیب‌های انسان در زندگی در جنبه‌های بدنی، در اثر جهاد و جنگ است. مثلاً جبهه رفته و آسیب‌هایی دیده است. این مشخص است که در اثر تقوا و وظیفه شرعی چنین مشکلاتی برایش پیش آمده است.

گاهی هم این آسیب‌ها در اثر بیماری‌های ارثی است. مثلا شخص از مادر یا پدرش بیماری ارث برده. به میزان اذیت‌هایی که شخص در طول زندگی‌اش می‌کشد، هم درجه آخرتی برایش مقرر می شود و هم کفاره گناهانش است. این هم امتحان الهی است.

اما گاهی انسان خودش بیماری را تولید می‌کند. بین روح و جسم رابطه وجود دارد. ما یک جسم نداریم که ظرفی باشد و روحی داخل آن قرار بگیرد، بلکه جسم و روح، یک حقیقت واحد هستند. جسم ظهور بخش روحی ما و مرکب نفس ماست و همیشه با ما است. با وفات‌مان بدن مادی‌مان می‌ماند و روح‌مان به برزخ منتقل می‌شود. این بدن بخشی از نفس ماست. شأنی از شئون نفس ماست. مرتبه‌ای از مراتب نفس ماست. لذا وقتی‌ بدن تغذیه‌ی بد داشته باشد، روحتان مریض می‌شود. مثلاً اگر کمبود آهن یا روی داشته باشید، در رفتار انسان نشان می‌دهد. یعنی ضعف جسم، ضعف روح می‌آورد. آسیب‌پذیری جسم، آسیب‌پذیری روح را در پی دارد.

حضرت می‌فرماید: «إِنَّ مِنْ صِحَّةِ الْبَدَنِ تَقْوَى الْقَلْبِ [1]= از صحت بدن تقوای قلب است». تقوای قلب، یعنی قلب به سمت چیزهایی که مضر، محدود و خطرناک هست، نرود. چون انواع و اقسام بیماری‌ها و دردها به سراغ انسان می‌آید. روح مشکل و کمبود دارد. وقتی این کمبود باشد، سردرد و مریضی می‌آید. بی‌کلافگی، بدن درد، استخوان درد و...

قلب که تقوا داشت و سراغ گناه نرفت، آرامش دارد. بدن قوی است. این اگر بیماری جسمی هم داشته باشد، وقتی که روح قوی باشد، می‌تواند آن بیماری را حتی درمان کند. ولی روح اگر بی‌تقوا باشد، با یک سرطان کوچک از بین می‌رود.

قلب باتقوا و قلب قوی، اگر مریضی سخت هم داشته باشد، سرحال است و به کارهای علمی‌اش می‌رسد. چون روح قوی است. روح باتقوا باعث می‌شود بدن ضعیف که از صدتا جوان که ورزشکار هستند، قوی تر کار کند.

روح تا درست نشود، بدن نمی‌تواند به کارهایش برسد. بدن سالم در دست یک روح ضعیف و بی‌‌تقوا زمین گیر می‌شود. ولی یک بدن معلول با یک روح پرتقوا و قوی، از ده نفر آدمی که  بدن سالم دارند بیشتر کار می‌کنند.

با نیت قوی بدن دچار ضعف نمی شود

امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «ما ضَعُف بَدَنٌ عمّا قَوِیَتُ علیه النّیّة[2]= وقتی نیّت و اراده آدم قوی باشد، بدن دچار ضعف و ناتوانی نمی‌شود». بعضی‌ها با این‌که بدن ضعیفی دارند، ولی کارهای خیلی بزرگی انجام می‌دهند. چون تقوا دارند.

یکی از مصادیق تقوا این است که در جایی که لازم است نخوریم، نباید بخوریم و در جایی که لازم است باید بخوریم. چون اسارت انسان در مزه، ابدیت را از انسان می‌گیرد و خوراکی‌های بهشتی را بر ما حرام می‌کند.  بنا براین، از آثار تقوی این است که انسان به بدنش حرمت می‌گذارد. بدن خیلی مقدس است و حرمت دارد. بی تقوایی باعث آسیب رسیدن به بدن می‌شود. تقوا که آمد، بدن سالم می شود.

[1]. غرر الحكم و درر الكلم (التمیمی الآمدی، عبد الواحد بن محمد) ، جلد : 1 ، صفحه : 178.

[2]. میزان الحكمة (المحمدی الری شهری، الشیخ محمد) ، جلد : 4 ، صفحه : 3410

قا/169

تقوا/صحت بدن