شفاعت امام حسین علیه‌السلام کشتی نجات است

شخصی آمد در خانه امام صادق علیه‌السلام عرض کرد:« آقا شما آن دنیا دست ما را می گیرید؟» امام صادق فرمود: «البته که می‌گیریم. فرمود: ما دوتا کار داریم: یک کار در دنیا که «هدایت» است؛ کار دیگر در آخرت که «شفاعت» است. یعنی اگر کسی آمد در مسیر هدایت ما، موفق به رسیدن به شفاعت ما هم می‌شود. درباره امام حسین هم همینطور است، «ان الحسین مصباح الهدی و سفینه النجاه» تمام معصومین این‌گونه هستند. اما گفته شده که شفاعت، عامل کسب شایستگی است، نه وسیله‌ی نجات ناشایسته ها. یکی از ویژگی‌های ناشایسته ها این است که نماز را سبک می شمارند. امام صادق درباره شفاعت می‌فرماید:« ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة = کسی که نمازش را سبک بشمارد، به شفاعت ما نائل نمی‌شود».

تفاوت حیا و خجالت کشیدن چیست؟

بعضی‌ها در جمعی که قرار می‌گیرند، خجالت می‌کشند نمازشان را اول وقت بخوانند. این ضد ارزش است. آخر این چه حیایی است؟ اسمش حیا هم نیست. خجالتی است که بار منفی دارد. یعنی یک خجالتی که من را از وظایف الهی‌ام باز می‌دارد. این خیلی بد است.

آن چیزی که ما در معارف دینی داریم آن خجالت نیست، حیا است. آدم خجالتی نه رویش می‌شود کار خوب انجام بدهد و نه رویش می‌شود کار بد انجام بدهد، این خوب نیست. این ضد ارزش است.

اما حیا چیست؟ آدم با حیا از انجام کار خوب و آنچه که وظیفه‌اش است، ابا ندارد، آن را انجام می‌دهد؛ اما از کار بد پرهیز می‌کند. اینجاست که حیا ارزش است و همچنین گفته شده:« الحیاء الحسن و فی النساء الاحسن = حیا برای همه خوب است؛ بخصوص برای خانم‌ها خوب تر است». چرا که سرمایه‌شان بیشتر است. چون خانم‌ها سرمایه بیشتری دارند، دزد هم بیشتر دنبال شان است. یکی از این سرمایه‌ها عواطف و رقت قلب‌شان است. دل نازکی و رحم و مروت‌شان است. بعضی‌ها می‌گویند: چرا زن نباید حاکم محکمه شود؟ برای این که این ساختمان را برای تربیت بچه ساخته‌اند، نه برای حکم اعدام صادر کردن. اگر بخواهیم به زبان روز بگوییم، زن نرم افزار عالم خلقت است و مرد سخت افزار آن است.

عزاداری برای امام حسین علیه‌السلام ثواب دارد، ولی چراغ سبز گناه و سبک شمردن نماز نیست

عزاداری و اظهار ارادت به امام حسین، زیارت امام حسین، خواندن زیارت عاشورا در مجالس و محافل، خیلی اجر دارد، ولی نباید اینها را به عنوان چراغ سبز گناه کردن بگیریم. یعنی نگوییم حال که من می‌توانم به امام حسین اظهار عشق کنم، پس هر جور بخواهم می‌توانم زندگی کنم. نماز و سبک زندگی ما باید مورد رضایت حضرت باشد.

مثلاً نباید بگویم: دیشب برای امام حسین گریه کردم، پس امروز هر کاری می‌توانم انجام می‌دهم. خیال نکنم که حالا نمازم را آنقدر که اهمیت دارد اهمیت ندهم عیبی ندارد. فکر کنم که به خشوع وخضوع و دیگر مسائل نماز لازم نیست خیلی اهمیت بدهم.

من یک موقع شمردم، نماز قریب 930 تا مسئله دارد. الان ما که این جا نشسته‌ایم، چند تا از این 930 تا را می‌دانیم؟ مقارناتش، مقدماتش، وضو، آب وضو، ظرف وضو، جای وضو، احکام وضو، نوع وضو، واجبات نماز، واجبات رکنی نماز، شکیات نماز، لباس نمازگزار، جای نماز. این ها خیلی مسائل مهمی هستند. طرف می‌گفت: من هر وقت شک کنم، نماز را می‌شکنم و دوباره می خوانم. نمی دتاند که نماز شکستن حرام است. باید مسئله‌ش را یاد بگیری.

این که می‌گوییم چراغ سبز نیست یعنی همین. متاسفانه بعضی‌ها در ایام عزاداری از این حرف‌های نامربوط گفته‌اند. مثلا کسی می‌گوید: «شرمنده از آنیم که در روز مکافات/ اندر خور عفو تو نکردیم گناهی». انگار که خدا امام حسین علیه‌السلام را گذاشته که بعضی‌ها دستشان برای گناه کردن باز باشد.

بله، هر چه گناه هم کرده باشید، عفو خدا بالاتر است. اما نمی‌توانی طلبکار باشی. انسان باید متاثر بشود از این که دروغ گفته، غیبت کرده، نمامی کرده، لقمه و مال حرام خورده باشد. حالا بگوییم یک لقمه به جایی برخورد نمی‌کند؟ یک شب که هزارشب نمی‌شود. به اینها باید گفت: «چرا می‌شود». یکبار هم اینجا عرض کردم، شیطان 6 هزار سال خدا را عبادت کرد، اگر یک لحظه آدمیت می‌کرد، نان خودش و ماها توی روغن بود. یک سجده به آدم می‌کرد. سجده به آدم، سجده به آدم نبود، شیطان قضیه را نفهمید. سجده به خلاقیت خدا بود. سجده به خدا بود که خودش فرمود: «فتبارک الله احسن الخالقین». بارک الله به خدا بود.

حضرت آیت الله بهجت خیلی زیبا فرمودند: شیطان عابد بود، اما عبد نبود. کسی که عبد و بنده است چون و چرا نمی‌کند. کسی گفت: تا من نفهمم که چرا طلا برای مرد حرام است، از دستم در نمی‌آورم. گفتم که تو قبول داری که این را خدا و قرآن و مرجع تقلیدت گفته؟ آیا تو دکتر هم که می‌روی به دکتر می‌گویی تا من نفهمم این کپسول 600 را چرا بخورم نمی‌خورم؟ دکتر می‌گوید نخور، می‌میری. من 17 – 18 سال درس خواندم تا فهمیدم که این کار را نباید بکنی. بله اشکالی ندارد، بروم قرص را بخورم و بعد بگویم آقای دکتر فلسفه اش چیست؟ نمی‌گویم نمی‌خورم، این آمپول را تزریق نمی‌کنم.‌ در مورد احکام هم همینطور است. البته اگر کسی فلسفه احکام را بخواهد بداند، خود قرآن مخالفت نمی‌کند. اکثر آنها را هم گفته است. مثل «اقم الصلاه» نماز بخوان. برای چی؟ برای این که «ان الصلاه تنهی عن الفحشا والمنکر= محققا نماز تو را از فحشا و منکر باز می‌دارد». روزه بگیر؛ برای چی؟ برای این که متقی شوی. زکات بپرداز؛ برای چی؟ برای این که فاصله طبقاتی در جامعه ایجاد نشود. همه از حداقل امکانات مادی مالی گذران زندگی بهره‌مند باشند. یک طور نشود که یکی از سیری منفجر شود و یکی از گرسنگی پس بیفتد. این غلط است که الان متاسفانه در عالم اسلام هست؛ اما نباید باشد. ما که حکم داریم ربا حرب با خداست. یعنی بیچاره کردن بندگان خدا و مکیدن خون بندگان خداست. به هر نامی می‌خواهد باشد. به نام کارمزد یا هر چیزدیگر. آخر کارمزد 27 درصد که نمی‌شود. مگر شما چقدر هزینه می‌کنید برای دادن یک وام که 27 درصد کارمزد دارد؟ آن هم با احتساب مدت. می‌گوید چند سال شد، ضرب در سال می‌کنند، ضرب در ماه می‌کنند، دیرکردش یک دقیقه عقب می‌افتد، حساب می‌کنند. تمام مراجع و مقام معظم رهبری فرمودند:‌ دریافت دیرکرد حرام است. من حکم شان را دیده‌ام. اما همین حرام را قشنگ می گیرند و می‌خورند.

اگر کسی خدای ناخواسته یک رباخوار است و خیال می‌کند که دوست امام حسین هم می‌تواند باشد، هرگز اینطور نیست. یک دروغگو خیال کند دوست امام حسین می‌باشد، هرگز این طور نیست. یک خانمی که همسرش را به گناه می‌اندازد و به در گوشش می‌خواند که برود یک مال شبهه‌ناکی بخرد؛ این هم دوست امام حسین نیست. بله مرد باید تلاش بکند. و امکانات رفاهی و وسایل منطقی زندگی را تهیه کند. ولی مردی که دارد تلاش می‌کند و آن طوری که شما دوست داری موفق نشده، باید به او مجال بدهی. زن‌ها خیلی می توانند نقش داشته باشند در پاکیزکی سفره و زندگی.

مثلا من که عاشق امام حسینم، چقدر جدیت دارم در تلاوت قرآن؟ انس با قرآن؟ یک خانمی می‌گفت که در قرآن یک عباراتی داریم که در دهان بچه ها نمی‌گردد. چطور واژه‌های سخت تر می گردد؟ کلام الله نمی‌گردد؟ من ذوق ندارم با بچه ام کار کنم؛ و گرنه چطور چیزهای سخت تر از این عبارت را می‌تواند بگوید؟

 یک خانمی در یک جلسه‌ای گفت: بچه ام قرآن نخواند چه می‌شود؟ گفتم: نمی فهمد مادر یعنی چه. گفت: نفهمد مادر یعنی چه، چه می‌شود؟ گفتم: پس تا آخرش می‌گویم؟ گفتم: پسر من یک روز رفته بود بهشت زهرا برای فاتحه اهل قبور. می‌گوید دیدم که یک گونی کنار یک قطعه‌ای است. گاهی هم یک چیزی درون گونی تکان می‌خورد. در گونی هم بسته است. (عذر می‌خواهم از خواهران گرامی)، با خود گفتم نکند زمان‌های سابق یادتان هست یک موقع گربه‌ای مثلا در محله ای شیطانی می‌کرد، داخل گونی می‌کردیم و سی، چهل دور می‌گرداندیم تا سرش گیج می‌رفت. بعد جای دوری می‌بردیمش که دیگر راه برگشت را پیدا نکند. ایشان می‌گوید رفتیم با ناباوری در گونی را باز کردیم، دیدیم در گونی یک پیرزن است. گفتند آنجا می‌بریم، بالاخره 24 ساعت بماند، فوت می‌کند و مرده را که از بهشت زهرا بیرون نمی‌اندازند، دفنش می‌کنند. از دستش راحت می‌شویم. این آدم قرآن یاد نگرفت و نخواند و ندید که در قرآن ۴ بار می‌خوانیم «و بالوالدین احسانا=به والدین احسان باید کرد»، ندید که خدا به پیغمبرش هم می‌گوید باید روی پای پدر و مادرت بیفتی و بگویی نمی‌توانم مزد شما را بدهم. آن وقت چنین کسی می‌فهمد پدر یعنی چه؟ پدر و مادری هم که قرآن نخوانند بچه را نمی‌فهمند که بچه یعنی چه؟ خیال می‌کنند شکمش را سیر کنند و یک خانه ی شیک برایش بسازند و یک ماشین آخرین مدل بخرند، همه ی وظایف شان را انجام داده‌اند. فرمود:« أکرِمُوا أولادَکمْ وَ أحْسِنُوا آدابَهُمْ یغْفَرْ لَکمْ[1] = فرزندانتان را گرامی بدارید و آنان را نیکو تربیت و ادب کنید تا آمرزیده شوید». ادب مهم است. نمی‌خواهم بگویم مسائل مادی مهم نیست.

مکتب عاشورا، مکتب انسان ساز است

مکتب عاشورا و جلسات عزاداری امام حسین علیه‌السلام مکتب انسان ساز است. ما در این مکتب با قرآن و احکام دین آشنا می‌شویم.

ما بچه بودیم یادمان است جلسه که داشتیم، اول نماز جماعت بود. دوم رحل می‌چیدیم و یک ساعت قرآن، تجوید و ترتیل و تحقیق و ترجمه و تفسیر آیاتی که خوانده می‌شد. بعد احکام و مسائل شرعی گفته می‌شد. سپس آقایی می‌آمد خیلی منضبط و خوب سخنرانی می‌کرد، مبانی دین و احکام و وظایف دینی را می‌گفت و بعد در آخر، ذکر مصیبت و جلسه تمام می‌شد. حالا از آخر شروع می‌شود به آخر هم ختم می‌شود. یک ساعت حسین، حسین، حسین، حسین، حسین، نماز چیست؟ نمی‌دانم. روزه چیست؟ نمی‌دانم. پدر مادر کیست؟ نمی دانم. مکتب امام حسین یک مکتب انسان ساز است. من گفتم اگر از غروب 28 رجب سال 60 تا غروب عاشورای 61 که 5 ماه و نیم می‌شود، دنبال قافله امام حسین بیاییم، همه چیز را یاد می‌گیریم. یکی از چیزهایی که باید از این مجالس یاد بگیریم، خداخواهی است. دیگری اخلاص، ستم سوزی، سلحشوری و خواندن نماز اول وقت است. یکی دیگر از آموزه‌های این مجالس، جان را کف دست گرفتن برای اعتلای پرچم توحید است. از دیگر آموزه ها عذرخواهی و عذر پذیری است. یکی از آنها مهر و محبت و گذشت است.

باید ببینیم، این مکتب چیست؟ چه درس‌ها و چه وظایفی دارد؟ چه عبرت‌ها و چه آموزش‌هایی دارد؟ این مکتب پر از عبرت و درس است.

مکتب امام حسین علیه السلام/ هدایت/ شفاعت/ اهمیت نماز

ع ل13

[1] - وسائل الشیعه، ج15، ص195.