شرح خطبه توحیدی امام رضا(ع) (۳)- فراز بیست و پنجم

هر ابزاری گواهی می دهد که برای چه کاری ساخته شده و چه کاربردی دارد. اقیادِ زمان دار مانند (مُذ) اگر در کنار اشیاء بیایند آنرا زمان دار می کنند. درست برخلاف زمانی که در مورد خداوند بکار برده می شوند.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه هشتم «شرح خطبه امام رضاع (۳)»، استاد محمد شجاعی به  ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

فراز بیست و پنجم: انّما تحدّا لا دوات انفسها و تشیر الاله إلی نظائرها، و فی الاشیاء یوجد فعلها منعتها مذالقدمه و حمتها قد الازلیّه و جنّبتها لو لا التکلمه.

آلات فقط خود را محدود می سازند و هر آلتی به نظیر خود دلالت می کند و عمل کرد آنها در اشیاء نمود می یابد. (مذ= ازکی) مانع قدیم بودن آنها می شودو (قد= به زودی) آلات را از ازلی بودن نگاه می دارد و (لولا= اگر چنان نبود) آنها را از به کمال رسیدن دور می سازد.

نکته ی اول: کلمات آلات و ادوات، خود نشاندهنده ی محدودیت یک ابزار و توانایی انجام یک سری کارهای خاص می باشد. مثلاً انبردست کاری را می تواند انجام دهد که چکش نمی تواند. یا ترازو، اختصاص به کاری دارد که دماسنج برای آن ساخته نشده است. پس ابزار یعنی چیز محدودی که دیگران می توانند از آن استفاده کنند.

نکته دوم: از سویی هر ابزار تنها وابسته به جنس یا ماده ی هم سنخ خویش است که بتواند با برقراری ارتباط با آن، کارِ مخصوص خویش را به انجام رساند. مثلاً دما سنج به هوا نیاز دارد تا بتواند دمایش را اندازه گیری کند، اما هرگز نمی تواند میزان اکسیژن خون را نشان دهد. یا آچار فرانسه برای انجام کار خویش نیازمندِ حضور پیچ است و ...

پس هر ابزار، به جنس هم سنخ خویش برای فعالیتِ محدودش نیاز دارد.

نکته سوم: هر ابزاری گواهی می دهد که برای چه کاری ساخته شده و چه کاربردی دارد. اقیادِ زمان دار مانند (مُذ) اگر در کنار اشیاء بیایند آنرا زمان دار می کنند. درست برخلاف زمانی که در مورد خداوند بکار برده می شوند.

قید (قد) که برای قطعیتِ فعل در زمان حال بکار می رود و زمان گذشته را به حال نزدیک می کند، اگر در کنار اشیاء بیاید آنها را محدود کرده و از ازلیت باز می دارد.

قید (لولا) نیز زمانی بکار می رود که در جریان روند کاری و یا تحققِ هدفی، مانعی بوجود آید. که حضور این قید در کنار اشیاء نشاندهنده ی ضعف و محدودیت و وابستگی اشیاء به یکدیگر است.