سینوزیت چیست؟

سینوسها حفره هایی هستندکه درون استخوان های صورت و اطراف حفره بینی جای گرفته اند و هریک از آنها توسط مجرایی به بینی راه پیدا می کنند سطح پوشاننده این حفرات به طور طبیعی ترشحات شفافی دارند که این ترشحات وارد بینی می شوند.

وظایف سینوسها

1- از نگاه طب جدید ، مهمترین وظیفه سینوسها تصفیه ،گرم و مرطوب کردن هوای ورودی به ریه ها می باشد و درضمن سبب کمتر شدن وزن استخوان های جمجمه می شود.

2- از نگاه طب سنتی ، عمل اصلی سینوسها ، تخلیه رطوبت اضافه و مواد دفعی ناحیه سر و گردن ( مغز، بینی ، گوشها ، چشم ها و....) است .

عملکرد سینوسها نسبت به ناحیه سر و گردن مانند عملکرد روده ها به کل بدن می باشد، همان گونه که اختلال عملکرد روده ها کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد اختلال عملکرد سینوسهای صورت هم می تواند باعث مشکلات عملکرد در مغز ، گوش ها ، چشم ها ، بینی و... شود.

این دیدگاه نسبت به دیدگاه طب جدید بسیار کامل تر است از سویی ما را در درک بهتر عملکرد سینوس ها یاری می کند و از جهتی اهمیت پیشگیری و درمان صحیح سینوزیت را یاد آوری می کند.

تعریف سینوزیت

التهاب یا عفونت مخاط سینوس به علت تهاجم عوامل بیماریزا نظیر ویروسها یا باکتری ها را سینوزیت می نامند، عفونت داخلی حفره سینوس ممکن است در حد التهاب مخاطی باقی بماند و یا منجر به تشکیل چرک و تجمع ترشحات و یا حتی تشکیل آبسه شود.

سینوزیت به دو گونه است ، یکی سینوزیت حاد که به دنبال بیماری های عفونی مثل :سرما خوردگی ایجاد می شود و دیگری سینوزیت مزمن که به نظر می رسد درصد زیادی از افراد از آن رنج می برند.

علائم سینوزیت حاد

1- خروج ترشحات غلیظ سبز یا زرد رنگ از بینی به پشت حلق

2- گرفتگی بینی و سختی تنفس از بینی که در کودکان شایعتر است.

3- درد ، حساسیت ، تورم و احساس پری در اطراف چشم ها ، گونه ها یا پیشانی

4- سرفه که ممکن است شبها بدتر شود ( در کودکان شایعتر است)

5- کاهش حس بویایی و چشایی

6- گاهی تب ، سردرد ، گلو درد ، خستگی و بی حالی ، بوی بد دهان و ..

علائم سینوزیت مزمن

«اگر عفونت سینوسها بیش از 8 هفته یا 2 ماه طول بکشد به آن سینوزیت مزمن گفته می شود»

مهم ترین علامت سینوزیت مزمن: ترشح چرکی از بینی یا پشت حلق می باشد که در اکثر بیماران دیده می شود ممکن است قوه بویایی کاهش یابد ، بیماران با سینوزیت مزمن بیشتر ، از احساس سنگینی در سر و صورت خود به ویژه در زمان خم شدن (حالت رکوع یا سجده ) شکایت دارند تااحساس سر درد واقعی

عوامل سبب ساز و تشدید کننده سینوزیت

در صورتی که ترشحات مخاطی در سینوس ها افزایش یا کاهش غیر طبیعی پیدا کنند یا مجرای خروجی آنها مسدود گردد ممکن است این عوامل زمینه ساز ایجاد سینوزیت در فرد خواهد شد.

الف ) عوامل مسدود کننده سینوسها یا تخریب کننده مخاط آنها :

1- کشیدن سیگار ، کشیدن سیگار زمینه را برای تخریب مخاط سینوس ها را فراهم کرده که خود زمینه ساز سینوزیت می شود.

2- بودن دود سیگار یا آلودگی هوا : ثابت شده است کسی که در معرض دود سیگار است به مانند فرد سیگاری از اثرات زیان بار آن آسیب خواهد دید ، آلودگی هوا هم در افزایش ترشحات و تخریب مخاط سینوس ها اثر مشابه سیگار دارد.

3- استفاده زیاد از انواع خوشبو کنندهای صنعتی ، ضد عفونی کننده ها و.. باعث آسیب به مخاط سینوس ها شده زمینه ابتلاع به سینوزیت مزمن فراهم می آورد.

4- استفاده طولانی از قطره های ضد احتقان بینی ،این داروها که باعث باز شدن بینی می شود در استفاده طولانی مدت باعث آسیب به مخاط سینوس ها شده و ابتلا به سینوزیت را سبب می شود .

5- مصرف مشروبات الکلی : مشروبات الکلی باعث تخریب سلول های مخاط سینوس ها و نقص در عملکرد مژکهای آنها می شود

ب) عوامل افزایش دهنده ترشحات مخاطی

1- سرما خوردگی مکرر: سرماخوردگی مکرر اغلب یا به علت سینوزیت است یا باعث آن ، به هر دلیل سرماخوردگی زیاد اتفاق بیفتد باعث ایجاد سینوزیت می شود.

2- بودن در معرض وزش شدید باد (موتور سواری و...) وزش باد مستقیم به صورت حتی اگر باد گرم باشد ، در طولانی مدت باعث التهاب و افزایش ترشحات سینوس ها می شود .

3- قرار گرفتن زیاد در معرض باد کولر: باد کولرهای آبی که دارای طبیعتی سرد و تر می باشد و همچنین باد کولرهای گازی که دارای طبیعتی سرد و خشک می باشد هردو می توانند در طولانی مدت زمینه افزایش ترشحات سینوس ها و به دنبال آن سینوزیت را فراهم می آورند.

4- خوردنی های بسیار سرد و تگری :نوشیدنی های بسیار سرد باعث افزایش بلغم ( رطوبت و سردی ) ناحیه سرو صورت می شوند که در صورت تکرار می تواند باعث بروز سینوزیت شود .

5- برهنه بودن سر، پوشاندن سرکه در احادیث شریف معصومین (ع) هم مورد تاکید فراوان قرارگرفته است ، آثار بهداشتی مهمی دارد که یکی از آنها حفظ حرارت سر و کاهش خطر ابتلا به سینوزیت است ، این مسئله به ویژه پس از خروج از حمام بسیار اهمیت پیدا می کند عدم خشک کردن موهای سر بعد از حمام و خوابیدن با موهای نمناک یکی دیگر از علل شایع عود سینوزیت به ویژه در خانم ها می باشد.