سلام بر امامان هدایت

بحث مان در شرح زیارت جامعه کبیره به فقره «أَئِمَّةِ الْهُدَى» رسید. در این رابطه باید گفت: قیمت و لیاقت هر انسانی، الگوی اوست که می‌خواهد شبیهش بشود. این یک اصل است. در آخرت نیز، انسان با همین الگوی عملی اش محشور می شود.

خداوند تبارک و تعالی برحسب لیاقت انسان، امام برای او انتخاب می کند. اگر امام حق را انتخاب کند، به محض انتخاب، غلبه بر 4 بخش جمادی، گیاهی، حیوانی و عقلی برای او خیلی راحت تر می شود. حتی به آسانی می تواند از آن‌ها استفاده کند و لذت هم ببرد. اما باید عشق و سمت و سوی زندگی اش به سمت الله باشد.

امام که نباشد، نمی دانی باید کجا بروی. در این 4 بخش طبیعی دنیایی خسته می شوی و نمی دانی باید چکار کنی. اما کسی که راه را بلد است، جلوی نابودی و هلاکت تو را می گیرد.

امام سجاد (علیه السلام) می فرماید: «هَلَكَ مَنْ لَیْسَ لَهُ حَكیمٌ یُرْشِدُهُ = هلاک می شود کسی که حکیمی برای رشدش نداشته باشد».

قبلا شرایط امام بیان شد که عبارت بود از: 1) امام باید معصوم باشد. 2) از طرف خدا معرفی شده باشد. 4) جعل الهی باشد. در این بخش، به خطراتی خواهیم پرداخت که انسان از امامی تبعیت کند که از طرف خدا نیست.

در دعای ندبه می خوانیم: «فَکانُوا هُمُ السَّبیلَ إِلَیْکَ، وَالْمَسْلَکَ إِلى رِضْوانِکَ = آنها (اهل بیت علیهم السلام) راه رسیدن به تو بودند و طریق دست یافتن به رضوان تو».

قرآن هم وقتی می خواهد معصومین را معرفی کند، اول امر می کند به مودت آنها. یعنی محبت و پاکار بودن و خدمت به آنها. یعنی موثر بودن. «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى[1]= بگو من از شما اجر رسالت جز این نخواهم که مودّت و محبّت مرا در حقّ خویشاوندان منظور دارید»، اجر یعنی چیزی معادل یک کار. یعنی مزدش را بده.

اجری که ما برای کار پیامبر باید به او بپردازیم، این است که به مودت خاندانش برسیم. اگر کسی این مودت را داشت، نجات پیدا می کند و در دنیا و آخرت رستگار می‌شود.

در آیه دیگری می فرماید: «قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ[2]= بگو آنچه که من از شما مزد رسالت خواستم، آن هم برای خودتان است»، یعنی این نفع به خاطر شماست تا رستگار شوید.

حالا این اجر چه خاصیتی دارد؟ قرآن می فرماید: «قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِیلًا[3]= بگو من از شما امّت مزد رسالت نمی‌خواهم. اجر من همین بس که کسی بخواهد (از پی من) راهی به سوی خدای خود پیش گیرد».

امامت، راه پروردگار است

تأثیر محبت اهل بیت (علیهم السلام) در ابعاد گوناگون زندگى انسان، بر دوستداران واقعى ایشان پوشیده نیست. ارزش محبت خاندان پیامبر در روایات زیادى مورد تأکید واقع شده است. به چند نمونه از آنها توجه کنید:

• امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: «حُبُّنا أهلَ البَیتِ نِظامُ الدّینِ= محبت ما اهل بیت، نظام دین است. یعنی دین بدون محبت ما چیزی نیست. نظام، بند تسبیحی را می گویند که دانه های تسبیح را با هم جمع می کند و سازمان می دهد.

نمی توان بدون مظهر عاشق الله شد یا با او ارتباط برقرار کرد.

• نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیاً لَوْ أَنَّ رَجُلًا لَقِی اللَّهَ بِعَمَلِ سَبْعِینَ نَبِیاً ثُمَّ لَمْ یأْتِ بِوَلَایةِ أُولِی الْأَمْرِ مِنَّا أَهْلَ الْبَیتِ مَا قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ صَرْفاً وَ لَا عَدْلا = سوگند به آن که مرا به حق، به پیامبری بر انگیخت، اگر کسی با عمل هفتاد پیامبر، به بارگاه حق وارد شود، امّا ولایت ما اهل بیت را به همراه نیاورد، خداوند هیچ عمل واجب و مستحبّی را از او نخواهد پذیرفت».
• حضرت در فرمایش دیگری فرمودند:«الْزَمُوا مَوَدَّتَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَوَ الَّذِی نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِیَدِهِ لَا یَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَتِنَا وَ وَلَایَتِنَا= مودّت و محبّت ما اهل بیت را لازم بدارید، قسم به آن موجودی که جان محمد در دست قدرت اوست، اعمال نیک هیچ بنده ای به او سودی نمی بخشد، مگر اینکه نسبت به ما معرفت و ولایت داشته باشد».

مودّت و محبّت ما اهل بیت را لازم بدارید، یعنی هیچ گاه از مودّت و محبّت ما اهل بیت غفلت نکنید، کنار ما باشید. پاکار ما باشید. در چادر ما باشید. چقدر قشنگ است که رهبری به بزرگی پیامبر، ما را به چادر خودش دعوت کند. در واقع حضرت با این تعبیر، تکلیف دل انسان را مشخص می کند. در این دنیایی که افراد سرگردان هستند، هیچ کس نیست به داد انسان برسد. همه فلاسفه و مکاتب دچار سردرگمی شده اند. اما اهل بیت منشا آرامش انسان است.

• امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «لا یَقبَلُ اللّهُ مِنَ العِبادِ الأَعمالَ الصّالِحَةَ الَّتی یَعمَلونَها إذا تَوَلَّوُا الإِمامَ الجائِرَ الَّذی لَیسَ مِنَ اللّهِ تَعالى= خداوند از بندگانش هیچ عمل صالحی را قبول نمی کند هنگامی که ولایت امام جائری داشته باشند که از طرف خدا منصوب نشده باشد.»

امام دو نوع است: امام هدایت و  امام جائر. اگر امام هدایت را انتخاب کرده باشی، او تو را تا خدا می برد. غیر از او هر کسی را انتخاب کرده باشی، به گمراهی و غفلت و سرگردانی می افتی.

• نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «أمَا و اللّه ِ لو أنَّ رَجُلاً صَفَّ قَدَمَیْهِ بینَ الرُّكْنِ و المَقامِ مُصَلِّیا و لَقِیَ اللّه َ بِبُغْضِكُمْ أهلَ البیتِ لَدَخَلَ النّارَ= سوگند به خدا كه اگر بنده ای در میان ركن و مقام، پیوسته به نماز بایستد، اما با كینه شما اهل بیت خدا را ملاقات كند، به دوزخ در مى آید.»
• امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: «كُلُّ مَنْ دَانَ اللَّهَ بِعِبَادَةٍ یُجْهِدُ فِیهَا نَفْسَهُ وَ لَا إِمَامَ لَهُ مِنَ اللَّهِ فَسَعْیُهُ غَیْرُ مَقْبُولٍ وَ هُوَ ضَالٌّ مُتَحَیِّرٌ وَ اللَّهُ شَانِئٌ لِأَعْمَالِهِ  وَ مَثَلُهُ كَمَثَلِ شَاةٍ ضَلَّتْ عَنْ رَاعِیهَا وَ قَطِیعِهَا= هر كس براى خدا دیندارى كند، با عبادتى كه خود را در آن به رنج اندازد و بكوشد و امامى از طرف خدا براى او نباشد، كوشش او پذیرفته نیست و او گمراه و سرگردان است و خدا كردار او را بد مى‌‌‌‌‌شمارد، او به مانند گوسفندى است كه از چوپان و گلّه خود گم شده ».

ائمه الهدی

پی نوشت: