رمضان بهار دعا برای امام زمان (عج)

در این ماه عزیز، راز و نیاز با خداوند بیشتر شده، دعا‌ها رونق خاصی می‌یابند در هیچ یك از ماه‌های سال ،این همه سفارش به دعا كردن ‏نشده است. در ادعیة این ماه به طور ویژه به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف عنایت شده است و در چندین مورد، یاد، نام و دعای برای حضرت ‏مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به چشم می‌خورد؛ آنچه در این ادعیه، نمایان است، آرزو‌ها و خواسته‌هایی است كه تا به حال، جامعة بشری به ‏خود ندیده، فقط در عصر ظهور به آنها خواهد رسید؛ بنابراین خواندن این دعا‌ها و درخواست محتوای آن به‌گونه‌ای طلب نزدیك‌تر شدن زمان ظهور است؛ به زبان دیگر، خلاصة این دعاها، این است: «اللَّهُمَّ عَجِّلْ لِوَلِیِّكَ الْفَرَج».
در این نوشته، ابتدا نگاهی كوتاه به بعضی از این دعا‌ها داشته، سپس برخی از فرازهای ادعیه را با ویژگی‌های حكومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و نشانه‌های عصر سبز ظهور مقایسه می‌كنیم. ‏
اهم این دعا‌‌ها عبارتند از:‏

- دعای افتتاح
یكی از ادعیة وارد شده در تمامی شب‌های این ماه مبارك ، دعای شریف افتتاح است، مرحوم علامة مجلسی رحمه الله علیه این دعا را در ‏جلد بیست و چهارم بحارالانوار آورده، آن را منسوب به امام زمان علیه السلام دانسته است. ‏
بخش آخر این دعا، مربوط به حضرت حجت علیه السلام است كه با عبارت «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى وَلِیِّ أَمْرِكَ الْقَائِمِ ‏الْمُؤَمَّلِ» شروع می‌شود؛ این فقرات را در سه قسمت بررسی می‌نماییم:‏
قسمت اول: بیشتر عبارت‌های این بخش، دعا برای حضرت حجت علیه السلام می‌باشد كه با عبارت «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى وَلِیِّ ‏أَمْرِكَ الْقَائِمِ الْمُؤَمَّلِ وَ الْعَدْلِ الْمُنْتَظَر» شروع می‌شود. ‏
قسمت دوم : این قسمت از دعا توصیفی از عصر ظهور (و اشتیاق دعا كننده برای درك آن) است كه در قالب دعا، بیان شده ‏است و با این جمله، آغاز می‌شود: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْكَ فِی دَوْلَة كریمة».  ‏
قسمت سوم:  بیان خلاصه‌ای از مشكلات عصر غیبت و استغاثه برای ظهور است. ‏

- دعای معروف «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ»
یكی دیگر از اعمال مشتركة این ماه، دعایی است كه بعد از نماز‌ها خوانده می‌شود؛ این دعا از پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم رسیده است، دعایی كه بیش از هزار سال، بهترین بندگان خدا در بهترین ماه‌ها، یعنی ماه رمضان؛ در بهترین اوقات اجابت دعاها، ‏یعنی بعد از نماز‌ها و در بهترین حالات، یعنی در حالت روزه می‌خوانند؛ ولی این دعا تا به حال، اجابت نشده است. ‏
این دعا، تبیین جامعه‌ای ایده‌آل است كه همیشه بشر به دنبال آن بوده است و با وجود گذر زمانی طولانی، خود چنین موقعیتی را درك نكرده ‏است؛ چنین جامعه‌ای، آرزوی همة پیامبران و رسولان، انسان‌های صالح و اولیا‌ءالله بوده است؛ پیامبران و ائمه علیهم السلام برای تحقق آن تلاش كردند و جان خود را فدا نموند، ولی به علل مختلفی محقق نشد؛ ما (شیعیان) معتقدیم، این دعا به طور كامل، ‏فقط یك مصداق اجابت دارد و فقط جامعة دربردارندة این ویژگی‌ها، جامعة مهدوی خواهد بود. ‏
تطبیق فرازهای ادعیه با دستاورد‌ها و ویژگی‌های حكومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
در این قسمت به بررسی برخی از خواسته‌های مطرح شده، در این ادعیه همچنین به بررسی روایاتی دربارة اجابت ‏آن خواسته‌‌ها در حكومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌پردازیم؛
عدالت فراگیر و از بین رفتن ظلم  ‏
یكی از خواسته‌‌ها و ویژگی‌های مشترك در ادعیه و حكومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف عدالت فراگیر و ریشه‌كن شدن هر ‏گونه ظلم و ستم است؛ در دعای افتتاح از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به جای «عادل» تعبیر به «عدل» شده است: «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ ‏عَلَى وَلِیِّ ‌‌أَمْرِكَ‌ الْقَائِمِ‌ الْمُؤَمَّلِ‌ وَ ‌الْعَدْلِ‌ الْمُنْتَظَرِ» این تعبیر، نهایت عدالت‌محوری و دادگستری حضرت ‏را می‌رساند همچنین خواسته‌هایی مثل بی‌نیازی فقرا، سیری گرسنگان، پوشش برهنگان و. . . فقط در سایة اهتزاز پرچم چنین عدالتی، محقق خواهد شد. ‏
حضرت، حكومت را به‌گونه‏ای سازماندهی می‏كند و مردم را به‌گونه‏ای تربیت می‏نماید كه دیگر، واژة ستم از ذهن‏‌ها رخت بر‌می‏بندد و ‏به تعبیر روایات، دیگر كسی به دیگری ستم نمی‏كند حتی حیوانات نیز دست از تجاوز بر‌می‏دارند و گوسفند، همنشین گرگ می‏شود. ‏
ام‌سلمه می‏گوید: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چنان عدالتی در جامعه برپا می‏كند كه زندگان، ‏آرزو می‏كنند، كاش مردگانشان زنده ‏بودند و از آن عدالت، بهره‏مند می‌شدند».
نیز امام صادق علیه السلام می‏فرماید: «به خدا سوگند! به ‏طور حتم، عدالت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف درون خانه‏‌ها و اتاق‏هایشان ‏نفوذ می‏كند، ‏چنان‏كه سرما و گرما در آن وارد می‏شود».
نصرت و عزت الهی (رضایت همگانی از حكومت)‏
در دعای افتتاح چنین آمده است:‏
«‏ أَیِّدْهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ـ اللَّهُمَّ أَعِزَّهُ  ـ وَ انْصُرْهُ ـ وَ انْصُرْهُ نَصْراً عَزِیزاً ـ  وَ ‏اجْعَلْ لَهُ مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَاناً نَصِیراً».
در این عبارت‌ها یاری و عنایت ویژة الهی برای امام زمان علیه السلام و حكومت جهانی ایشان، خواسته شده است؛ هرگاه خداوند بخواهد به ‏كسی نصرت و عزت ببخشد، چنان می‌كند كه بر دل‌‌ها حكومت كند و دوست و دشمن، پذیرای او باشند. ‏
حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:«. . . خداوند،حضرت مهدی علیه السلام را با فرشتگان،جن و شیعیان مخلص یاری می‌‏كند».
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می‏فرماید: «شما را به مهدی، بشارت می‏دهم. . . كه ساكنان آسمان و زمین از خلافت و ‏فرمانروایی او خشنودند».‏ ‏
گشایش برای مردگان
یكی دیگر از دعاها، درخواست نشاط و سرور برای مردگان بود: «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ».‏
حكومت حضرت مهدی علیه السلام چنان تأثیری در هستی می‌گذارد كه حتی مردگان نیز از آن بهره‌مند می‌شوند. ‏
حضرت علی علیه السلام در این باره می‏فرماید: «مردی از فرزندانم ظهور می‏كند كه در نتیجه ظهور و حكومتش، هیج مرده‏ای در گور ‏نمی‏ماند، مگر این‌كه گشایش و بركاتی در گور برایش پدید می‏آید و آنان به دیدار یكدیگر می‏روند و قیام قائم را به یكدیگر ‏مژده ‏می‏دهند».
برطرف شدن غم‌ها
در دعای هر روزة ماه رمضان آمده است: «اللَّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ».
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «. . . او (حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) بر طرف كننده غم‌های شیعیان بعد از سختی است. . . ».‏
آزادی اسیران
در ادعیة ماه مبارك رمضان می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِیرٍ ـ  وَ فُكَّ بِهِ أَسْرَنَا».
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می‏فرماید: «. . . در آن عصر، مهدی علیه السلام ظهور می‏كند و او از فرزند این شخص (علی بن ‏ابی‏طالب علیه السلام) است؛ خداوند به دست او، دروغ را نابود می‏كند و روزگار سخت را از بین می‏برد و ریسمان بردگی و بندگی را از ‏گردن‏هایتان برمی‌دارد». ‏
امیرمؤمنان علیه السلام می‏فرماید: «آن‏گاه كه امام زمان علیه السلام ظهور كند، هیچ بردة مسلمانی باقی‏نمی‏ماند، مگر آن‌كه حضرت، او را ‏خریده، در راه خدا آزاد می‏كند و هیچ بدهكاری نمی‏ماند، مگر آن‌كه حضرت، بدهی او را می‏پردازد»‏.
اصلاح مفاسد
روزه دار این ماه، فقط به فكر خویش نیست و آرزوی اصلاح همة مفاسد جامعة مسلمین را دارد و دعا می‌كند: «اللَّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ ‏فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِینَ».‏
دربارة اصلاح فساد اخلاقی و انحراف، پیشوای دوم شیعیان می‏فرماید: «خداوند در آخرالزمان، مردی را برمی‌انگیزد كه كسی از منحرفان ‏و فاسدان نمی‏ماند، مگر این‌كه اصلاح می‌‏گردد».
برطرف شدن صفات ناپسند و رشد كمالات درونی‏
ریشة بیشتر مشكلات بشر از ابتدای خلقت تا به‌حال، رذایل اخلاقی و بیماری‌های باطنی انسان‌‌ها بوده است، منشأ تمامی جنگ‌ها و خونریزی‌ها، ‏اختلاف‌‌ها و تضادها، تفرقه و جدایی‌ها و در یك كلام، ام‌المفاسد بشر، همین بیماری‌های روحی است؛ یكی از خواسته‌های روزه‌دار ماه رمضان، برطرف شدن این ناپاكی‌هاست؛ بنابراین این‌گونه می‌گوید: «وَ أَذْهِبْ بِهِ غَیْظَ قُلُوبِنَا ـ اشْفِ بِهِ صُدُورَنَا ـ اللَّهُمَّ غَیِّرْ ‏سُوءَ حَالِنَا بِحُسْنِ حَالِكَ».‏
حضرت علی علیه السلام می‏فرماید: «هنگامی كه قائم ما قیام كند...، كینه‌های بندگان نسبت به یكدیگر از دل‏هایشان پاك می‌شود». ‏
امام باقر علیه السلام می‏فرماید: «هنگامی كه حضرت قائم ما قیام كند، دستش را بر سر بندگان خدا می‏گذارد و خردهایشان را جمع كرده، ‏‏(تمركز می‏بخشد و رشد می‏دهد) اخلاقشان را كامل می‏كند»‏. ‏  ‏
ترویج روحیة عزت و بی‌نیازی
بشر به بی‌نیازی، بیشتر از ثروت نیاز دارد؛ روح انسان، سیری ناپذیر است و هرگز از جمع آوری ثروت اشباع ‏نمی‌شود؛ بنابراین مؤمن باید، پیش از جمع آوری مال به تقویت روحیة بی‌نیازی خود  و پیش از دعا برای كسب ثروت به دعا برای رسیدن به بی‌نیازی بپردازد و چشم آز و طمع خود را كور كند؛ در این ماه از خدا، این‌گونه می‌خواهیم: «وَ أَغْنِ بِهِ عَائِلَنَا ـ اللَّهُمَّ ‏سُدَّ فَقْرَنَا بِغِنَاكَ».
‏ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می‏فرماید: «زمانی كه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف قیام كند، خداوند، بی‏نیازی را در دل بندگانش ‏می‏نهد به گونه‏ای كه حضرت، اعلام می‏كند هر كس به ثروت نیاز دارد بیاید، ولی برای آن، كسی پیشقدم نمی‏شود».‏
همچنین آن حضرت می‏فرماید: «شما را به مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بشارت می‏دهم كه به سوی مردم برانگیخته می‏گردد؛ در حالی كه زلزله‏‌ها و ‏اختلاف بر مردم چیره شده است، آنگاه  زمین را پر از عدل و داد می‏كند، چنان‏كه پر از ستم و جور شده است و ساكنان زمین و آسمان از او ‏خشنود می‏گردند؛ خداوند، دل‏های امت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را سرشار از بی‏نیازی می‏كند؛ به‌گونه‏ای كه منادی ندا می‏دهد؛ هر ‏كس به مالی نیاز دارد؛ بیاید (تا نیازش رفع شود)؛ ولی جز یك نفر، كسی نمی‏آید، آنگاه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به او می‏فرماید: «نزد خزینه ‏دار برو و بگو مهدی، دستور داده است به من ثروت بدهی». خزانه‌دار می‏گوید: با دو دست پول‏‌ها را جمع كن. او نیز پول‏‌ها را ‏در دامن خود می‏ریزد؛ ولی هنوز از آنجا بیرون نرفته است كه از رفتار خویش پشیمان می‏گردد و با خود می‏گوید چه شد كه من، ‏طمعكارترین امت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شدم! آیا كسی كه سبب بی‏نیازی آنان گشت از بی‏نیاز كردن من، ناتوان است! ‏آنگاه باز می‏گردد تا اموال را بازگرداند؛ اما خزانه‌دار نمی‏پذیرد و می‏گوید: چیزی را كه بخشیدیم؛ پس نمی‏گیریم»! ‏
ریشه كن شدن فقر از جامعه ‏
فقر و نداری از مشكلات دیرینة بشر و باعث بسیاری از انحرافات اخلاقی است؛ بنابراین در دعاهای بسیاری، رفع فقر از خداوند بی‌نیاز متعال، ‏طلب شده است؛ در دعاهای ماه رمضان نیز این مهم فراموش نشده، آمده است: «اللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِیرٍ ـ  اللَّهُمَّ ‏اقْضِ دَیْنَ كُلِّ مَدِینٍ  ـ اللَّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنَا بِغِنَا كَ ـ اللَّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ ـ وَ أَغْنِنَا ‏مِنَ الْفَقْرِ ـ وَ اقْضِ بِهِ عَنْ مُغْرَمِنَا ـ وَ اجْبُرْ بِهِ فَقْرَنَا».  ‏
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می‏فرماید: «هنگامی كه حضرت مهدی علیه السلام ظهور كند. . . اموال و زكات‏‌ها را ‏در كوچه‏‌ها می‏برند ولی كسی پیدا نمی‏شود كه حاضر به گرفتن آن‌ها باشد».‏
امام باقر علیه السلام می‌فرمایند:«... سپس حضرت به كوفه روی می‌آورند... و هیچ بدهكاری نمی ماند، مگر این‌كه قرض او را می‌‏پردازند...»‏. ‏
امام صادق علیه السلام می‏فرماید: «هنگامی كه قائم ما قیام كند. . . زمین، گنج‏های خود را بیرون ریخته، آشكار می‏كند؛ به گونه‏ای كه ‏مردم با چشم خود، آن را بر روی زمین می‏بینند و دارندگان زكات به دنبال كسی می‏گردند كه نیازمند باشد تا زكاتشان را به او بدهند؛ ولی ‏كسی یافت نمی‏شود و مردم - از فضل و بخشش خداوند - از دیگران، بی‏نیاز می‏گردند».
در حكومت امام زمان علیه السلام با بخشش‌های فراوان ایشان و رشد اقتصادی جامعه، نه فقط فقر، ریشه‌كن شده، بلكه مردم در رفاه زندگی خواهند كرد و از لحاظ اقتصادی تأمین خواهند بود و این دعا، اجابت می‌شود كه: «وَ أَعْطِنَا بِهِ فَوْقَ ‏رَغْبَتِنَا». ‏
رشد بهداشت، درمان امراض و از بین رفتن بیماری‌های بی‌علاج
شفای بیماران، خواسته و آرزوی همة ماست در تمام اوقات دعا به ویژه در این ماه عزیز، یكی از دعاهای همیشگی مسلمانان، طلب شفای ‏مریضان است: «اللَّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِیضٍ». ‏
شكوفایی شگفت‏انگیز دانش به‌ویژه دانش بهداشت و درمان در عصر حكومت مهدی علیه السلام، بهره‏گیری از آن برای گسترش بهداشت در ‏جامعه، فرونشستن شعله‌های جنگ، پیدایش آرامش روانی، تأمین بهداشت روحی با اصلاح شدن انسان‏‌ها، همچنین گسترش كشاورزی و ‏دامداری و تأمین تغذیه در حد مطلوب؛ از جمله عواملی است كه بهداشت را در روزگار امام عصر علیه السلام به حد بالا و ایده آل خود ‏می‏رساند و چنان می‏شود كه وضعیت جسمی مردم دگرگون شده، عمر آنان طولانی می‌گردد. ‏
 امام حسین علیه السلام دربارة حكومت مهدی علیه السلام می‏فرماید: «هیچ نابینا، زمین‌گیر و دردمندی بر روی زمین نمی‏ماند، مگر آن‌كه ‏خداوند، درد او را برطرف می‌نماید».
امام سجاد علیه السلام در این‌باره می‏فرماید: «هنگامی كه قائم ما قیام كند، خداوند عزوجل، بیماری و بلا را از شیعیان ما دور می‌كند...».

................
پدیدآورنده: هادی حسین پور