رسالت خانواده ، جلسه 11

روح برتری‌طلبی به دلیل داشتن روح الهی است. انسان بی‌نهایت‌طلب است و بی‌نهایت یك مصداق دارد و آن خداوند تبارك و تعالی است. هرقدر انسان در مسابقات منفی جلو برود از كسب سعادت حقیقی محروم می‌شود. خداوند می‌فرماید: كلیه مخلوقات من ساختار ریاضی دارند. ریاضی نه به معنای مادی یعنی قدر و اندازه. خداوند برای تمام موجودات حدود ریاضی معلوم كرده است. الذی خلق فسوی والذی قدر فهدی . خلق، جهاز وجودی، اندازه‌گیری می‌شوند، سپس به سمت هدف خلقت هدایت می‌شوند.

موجودات چهار دسته‌اند: محسوسات، جمادات: مواد (گازها، مایع و جامدات) و كمال (اثر وجودی آنها) خاصیت وجودی، وزن داشتن، حجم داشتن،

گیاهان (نباتات) كمال وجودی: رشد، تغذیه، قدرت بدنی، زیبایی و...

دسته سوم؛ حیوانات. شعور، غریزه، شهوت جنسی و پیوند، ازدواج، احساس و عواطف و مهربانی، كار تفریح و مسكن‌گزینی، وفاداری و... اینها كمالات غیرانسانی است. انسان كمالات سه موجود قبل را دارد ولی جزء كمالات انسانی محسوب نمی‌شود. حتی داشتن عقل هم عامل اشرف مخلوقات بودن انسان محسوب نمی‌شود.

عامل اصلی انسانیت: میزان عشق او به حق تعالی است. قابلیت تربیت انسان نامحدود است برعكس حیوان كه محدود است.

وقتی یك انسان در زیبایی با دیگران رقابت كند. این یك كمال گیاهی است. برتری و نه انسانی

آیا ما می‌توانیم بگوییم ورزشكارها كه بدن ورزیده‌تری دارند انسان‌تر از بقیه هستند. نه نمی‌توانیم این یك كمال است و یك كمال گیاهی است. (یا بچه‌دار شدن) متأهل‌ها آدم‌تر از مجردها هستند (كمال حیوانی)، كسی كه كار می‌كند با كسی كه بی‌كار است.

چشم و هم‌چشمی منفی در دایره كمالات جمادی و گیاهی و حیوانی است، انسان نباید قیمتش را به اینها بداند و فخرفروشی كند. (جزء كمالات انسانی نیست)

در یك خانواده كه خودشان را به معنای حقیقی نمی‌شناسند، تمام مسائل حول كمالات نباتی و حیوانی و جمادی دور می‌زند.

شاه برای جبران حس حقارت خود هزینه زیادی در كاخ‌های خود خرج كرده است. اینها هیچ قیمتی به انسان نمی‌دهند. فخرفروشی در این موارد روسیاهی به بار می‌آورد.

اسلام نهی نمی‌كند از زیبایی استفاده كنی.

خدا دوست دارد انسان تجمل داشته باشد. نه به این معنی كه روی دست دیگران بلند شویم. چون من زیباترم مهم‌تر هستم.

بزرگ شدن خوب است اما در كمالات حقیقی و مواظب باشید مسیر بزرگ شدن را اشتباه نكنید. این فرمایش خداست.

ما پنج دسته انسان داریم؛ (سوره بقره، آیه 74) برخی مثل سنگ بلكه پست‌تر از سنگ. این نوع قیمت‌گذاری توهین نیست، در سنگ خاصیت‌هایی است كه در شما نیست، سنگ‌ها شعور دارند و از خشیت خدا می‌لرزند. برخی از شما مثل حیوان هستید.

انسان حقیقی: سوره عصر؛ همه‌آدم‌ها می‌بازند جز ایمان به حق تعالی و عمل متناسب با آن

ما باید خودمان را به حدود الهی نزدیك كنیم. خدا فقط یك گروه را خوشبخت می‌داند؛ كسانی كه ایمان آورده‌اند و عمل صالح انجام داده‌اند.

شهید مطهری «رحمه‌الله علیه»؛ برخی انسان‌ها بزرگند مثل هیتلر اما بزرگوار نیستند. بزرگوار یعنی بزرگ شدن در كمالات انسانی.

هرقدر سطح معرفت خانواده بالاتر شود، از چشم و هم‌چشمی منفی دورتر می‌شود و آرام‌تر و شادتر است.

اضطراب زمانی سراغ انسان می‌آید كه در چشم و هم‌چشمی منفی می‌افتد و چون تمام‌شدنی نیست، آرامش وجود ندارد. مثل بچه‌ای كه می‌خواهیم با پستانك ارضا كنیم. چند دقیقه آرام می‌شود.

ناآرام‌ترین انسان‌ها؛ كسانی هستند كه چشم و هم‌چشمی منفی دارند.

یك راه برای شادی؛ نداشتن رقابت منفی

بحث در مورد چشم و هم‌چشمی بود كه در این راستا رقابت معنوی و بد را تعریف كردیم كه اگر رقابت درمسائل معنوی و كمالات انسانی باشد، نه تنها بد نیست بلكه خوب هم هست و به ما توصیه شده است كه در این كمالات رقابت داشته باشیم. اما اگر رقابت در كمالات طبیعی باشد، انسان را از كمالات انسانی دور می‌كند.

كمالات انسانی مربوط به بخش ویژه‌ای است كه انسان به‌واسطه آن از سایر موجودات برتر است. فوق عقل قوه‌ای است در انسان كه جذب كمالات نامحدود را در انسان بالا می‌برد. این شبیه شدن و مثل خدا شدن، قرب و تقرب است.

هرچه بتوانیم از اسماء خداوند در خودمان ظهور دهیم، به خدا نزدیك‌تر می‌شویم. پس رقابت مثبت یعنی آنچه كه ما را به خدا نزدیك‌تر می‌كند. چشم و هم‌چشمی و رقابت منفی در كمالات طبیعی مثل خانه، پول، اشیاء مثل كمالات جمادی، كمالات حیوانی، گیاهی است. این رقابت هرچه بیشتر باشد، روح ضعیف‌تر و فقیرتر می‌شود. انسان باید برای رفتن به آخرت آمادگی پیدا كند. انسان‌ها در حركت به سمت ابدیت سنجیده می‌شوند. قرآن خیلی آیات دارد كه انسان وزن می‌شود، سنجیده می‌شود، وزنی كه ما را می‌سنجند حق است. اگر می‌خواهید سنگین شوید، ثروتمند و اشراف باشید، باید بیشتر حق جذب كنید. روح حق جذب كنید. هرچه‌قدر روح شما با حق بیشتر سنخیت داشته باشد، شما بهشتی هستید. حق یعنی شرایط زیستی بهشت. هرچه با حق و بهشت سنخیت داشته باشید، آمادگی بیشتری در آنجا برای زندگی كردن دارید. هركس میزانش سنگین باشد، این شخص در قیامت در عیش و زندگی راحتی است. هركس میزانش سبك باشد، جایش در آتش است. مادرش آتش است. یعنی این شخص در دنیا تمام همّ و غمش و افتخارش طوری بوده كه هیچ‌كدامش ارزش نیست و حتی ضد ارزش است و مزاحم.

وقتی شما با حاكمیت بخش انسانی به سراغ كمالات حیوانی و گیاهی می‌روید، این كمالات تماماً عبادت است. هیچ حماقتی بزرگ‌تر از فخر نیست. اینكه انسان به دنبال چیزی كه بزرگی نیست برود و با آن بخواهید به دیگران فخر بفروشد.

ما یك جا اجازه داریم كه روی دست دیگران بلند شویم و آن هم در كمالات انسانی است، در شبیه شدن به خدا. قرآن انسان‌ها را به 5 دسته تقسیم می‌كند؛ 1ـ به اندازه جمادات 2ـ از سنگ پست‌تر 3 ـ به اندازه حیوان 4 ـ از حیوان پست‌تر 5 ـ انسان هستند.

انسانی كه كمالات خوب حیوانی را از خود بروز نمی‌دهد از نظر قرآن از حیوان پایین‌تر است.

رسول اكرم «صلی‌الله علیه و آله و سلم» فرموند: چه بسیار مركب‌هایی هستند كه از صاحبشان بهتر هستند و ارزششان پیش خدا بیشتر است. چون یاد این حیوانات به خداوند از صاحبشان بیشتر است.

دور است، دور است، دور است از رحمت خدا كسی كه خانواده خودش را ضایع می‌كند.

پس دقت كنیم كه اگر این كمالات را نشناسیم تا آخر عمر بچه‌ها و خانواده‌مان را با كمالات حیوانی تربیت می‌كنیم. انسانی كه خدا در قرآن به ما معرفی می‌كند، كسی است كه هم در دنیا شاد است و هم هروقت به آخرت رفت شاد و خوشحال و آرام است. كسی است كه تمام كارها، رفتارها، انتخاب‌ها و كنترل افكارش طبق دستورات خدا باشد.

خداوند می‌فرماید: قیمت تو خود خداست. تو بزرگ‌تر از آن هستی كه بهشت قیمت تو باشد. نكته دیگر اینكه كمالات جمادی و حیوانی و گیاهی سراب هستند. یعنی تو به خیال اینكه با اینها شاد می‌شوی و تو را سیراب می‌كنند، اینها را به دست می‌آوری و می‌بینی كه با اینها شاد نمی‌شوی و شادی اینها زودگذر است.

هرقدر كمالات جمادی و حیوانی جذب شود، یعنی تو عمر بیشتری را در سراب تلف كرده‌ای.

اینكه حضرت مسیح «علیه‌السلام» می‌فرماید: رد شدن یك شتر از سوراخ سوزن راحت‌تر از رفتن یك ثروتمند به بهشت است. اگر ثروت تحت حاكمیت ایمان و تقوا قرار گیرد، حضرت می‌فرماید: ثروت همراه خوبی است برای آخرت.

ثروتمندی كه حاكمیت وجود او با بخش حیوانی اوست نه با بخش انسانی. وقتی كسی حاكمیت تقوا با او هست، هیچ‌وقت احساس عدم خوشبختی و ناآرامی نمی‌كند. هرچه بخش انسانی بیشتر تغذیه كند و رشد كند، شخصیت انسان آرام‌تر و شادتر است. ولی هرقدر كمالات جمادی و حیوانی بیشتر باشد، انسان در درون احساس شادی نمی‌كند و این باخت است.

حضرت می‌فرمایند: هیچ‌وقت خودتان را با هیچ‌كس مقایسه نكنید. از نظر مادی به فقرا نگاه كنید. اما از نظر معنوی به اولیاء خدا نگاه كنید.

حضرت می‌فرماید: زیاد نگاه كن به كسی كه تو از او برتری داری.

سالم‌تر هستی و وضع مادیت بهتر است. آدمی كه از كمالات انسانی فاصله دارد، خودش را با كسانی می‌سنجد كه از نظر كمالات حیوانی و جمادی و گیاهی بالاتر از او هستند. خودش را با كسانی كه از كمالات انسانی بالاتر هستند، نمی‌سنجد.