دوستی با این افراد؛ ممنوع

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 423 «خانواده آسمانی » مورخ 94/12/13 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

بدترین همنشینان

9- کسانی که راه خیر را به روی دیگران می‌بندند.

امیرمؤمنان (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «شرُّ إخوانِكَ مَنْ تَثبَّطَ عنِ الخَیرِ وَثبَّطكَ معَهُ؛ بدترین برادرانت کسی است که از خیر رساندن، باز بایستد، و تو را نیز از خیر رسانی به همراه خودش باز بدارد».

اساساً خیر رساندن، یکی از عوامل مهم شادی و آرامش در انسان است. کسانی که همیشه از نفس خود، برای دیگران خروجی دارند، میزان دریافت شان از فیوضات الهی، نیز بیشتر است، در نتیجه به او شبیه‌تر و نزدیک‌تر شده و حجم عظیم‌تری از شادی و آرامش را از او دریافت می‌کنند. امّا کسانی که راه خیر رساندن به دیگران را بروی نفسِ‌خود می‌بندند، در حقیقت، راه دریافت فیض را به سوی خود بسته اند.

خداوند در هر پنج قوه‌ی وجودیِ ما،‌ سرمایه‌هایی را در اختیارمان قرار داده است؛

* سرمایه‌های حسی؛ شامل ثروت‌های مادی

* سرمایه‌های خیالی و وهمی؛ شامل،‌ عزت، افتخار، شهرت، محبت، محبوبیت، قدرت، لذات و ...

* سرمایه‌های عقلی؛ علم، معرفت

* سرمایه‌های فوق عقلانی؛ شامل سرمایه‌های معنوی و مراتب قرب و تشبّه به خداوند است.

چون انسان، ظرفیت نامحدود دارد، باید برای رشد کردن و دریافتِ سطوح بالاتری از کمال، دائماً‌ در خودش، ظرفیت سازی کرده و بر میزان وسعتِ نفس و قابلیتِ جذبِ‌ کمالاتش، بیفزاید.

برای این منظور، باید دائماً از سرمایه‌های پنج بخش وجودی‌اش، برای دیگران، خروجی،‌ صادر کند، تا بتواند بر وسعت نفس خویش افزوده و توانِ دریافت فیوضات بعدی را کسب کند.

در غیر این صورت، توقفِ کمالات در وجود انسان، روح او را دچار توقف و سکون کرده و از رشد باز می‌دارد.

نفس انسان در حرکت به سمت آخرت، به چشمه‌ای تشبیه شده است که هر چه از آن، آب بیشتری دریافت می‌کنید، سریعاً‌ با حجم بالاتری آب،‌ پر شده و به حجم بیشتری از ظرفیت می‌رسد اما محدود شدن آب چشمه، آن را در حالت سکون و رکود نگه داشته و طعم و رنگ آبش را تغییر می‌دهد، بطوری که حالت گندیدگی و مردابی پیدا می‌کند.

این مثالِ‌ واضح، در هر پنج قوه‌ی انسان،‌ صادق و کاربردی است. اگر انسان خیراتی را که در هر پنج بخش دریافت می‌کند، نگه داشته و آن را برای دیگران صادر نکند، در حقیقت راهِ‌ وسعتِ‌ ظرفیتِ نفسِ‌ خود را بسته و از دریافت‌های بالاتر و کمالاتِ‌ بیشتر، باز می‌ماند.

به عنوان مثال؛ اگر کسی غیر از ما و خانواده‌ی ما، سهمی در سرمایه‌های مادی‌ مان نداشته باشد. و از آنچه خداوند،‌ روزی ‌مان کرده،‌ خیری به دیگران نرسد؛ قطعاً راهِ دریافت‌های بالاتر را به روی خود خواهیم بست.

به قدری این قاعده مهم است که امام باقر (علیه‌السلام)، از شیعیانشان گله می‌کنند؛ که چرا بواسطه‌ی صدقه، اموالتان را زیاد نمی‌کنید؟

خُلق کریمانه، راهِ‌ دریافت فیض را از آسمان، به روی انسان باز می‌کند. باید به این مهارت برسیم که بدون توقع جبران، و یا بدون گدایی محبت و عاطفه از آنها، به دیگران خیر برسانیم.

انسان هر چه از احترام، محبت، محبوبیتِ و برای دیگران هزینه می‌کند. این عاطفه‌ها، به سوی او چندین برابر باز خواهند گشت.

کسانی که علوم و معرفتِ کسب شده‌ی شان را در اختیار دیگران قرار می‌دهند، قطعاً از سوی خداوند،‌ راه دریافتِ علم را بصورت مستقیم، باز می‌کنند. بطوری که بسیاری از علومشان را مستقیماً از سوی الله و بدون هیچ معلمی کسب می‌کنند.

فراموش نکنیم که؛

حتی دعا کردن در حق دیگران، یک خروجیِ عظیم خیر،‌ برای دیگران محسوب شده و راه دریافت‌های بالاتر را به روی ما باز می‌کند. باید بیاموزیم دایره‌ی دعاهایمان را به اندازه‌ی همه‌ی موجوداتِ عالم گسترش دهیم. راز دعایِ‌ همیشگی و مداومِ حضرت زهرا (سلام الله علیها) برای همسایگان، چیزی جز تشبه به الله و رساندن خیر بالاتر به مردم نبوده است.

حال بعد از چنین شناختی، براحتی می‌توانیم مفهوم روایت امیرمؤمنان را ادراک کنیم؛

دوستانی که راه خیر را به روی دیگران می‌بندند، در حقیقت انسان‌های محدودی هستند و رحمت خداوند در مورد آنها دائمی و لبریز نیست... زیرا رحمتِ‌آنان به سوی دیگران دائمی نیست. این افراد قطعاً‌ دوستانشان را نیز از خیر رسانی به دیگران باز می‌دارند.

10- کسانی که تو را از ابدیت باز می‌دارند...

امیرمؤمنان (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «شَرُّ إِخْوانِكَ وَ أغَشُّهُمْ لَكَ مَنْ أَغْراكَ بِالْعاجِلَةِ وَ أَلهاكَ عَنِ الاْجِلَةِ؛ بدترین و فریبکارترین برادران تو، کسی است که تو را به سمت دنیا تحریک می‌کند، و تو را از آخرت غافل می‌نماید.

دوستانی که دائماً در انسان هوس‌ها و تحریک‌های نفسانی تولید می‌کنند، قطعاً ذهن انسان را از پرداختن به آخرت، باز می‌دارند. کمترین اثر این دوستان، تولید اضطراب و ناآرامی در زندگی دنیایی ماست. زیرا دائماً نداشته‌ها و کمبودها و آرزوهای دنیایی را در ذهن او پر رنگ‌ می‌کنند. و عظیم‌ترین ضربه شان نیز، تباه کردن ابدیتِ انسان و فقر آخرتی دوستانشان است. حتی یک دوست از این نوع، ساعت‌ها زحمت‌های معنوی و معرفتی انسان را تباه می‌کند. محال است کسی با داشتن حتی یک رفیق بد، قادر به تولد سالم به ابدیت باشد.

قیمت هر انسان، با نوع رفقای او مشخص می‌گردد. کسی که می‌تواند چنین دوستانی را به رفاقت برگزیند، قطعاً در قلب خود،‌ باید به دنبال ریشه و علت بگردد.

به روایت زیر از  توجه فرمایید: «إنّ الدُّنیا مُنقَطِعةٌ عنكَ ، والآخِرةَ قریبةٌ منكَ؛ همانا دنیا، لحظه به لحظه از تو دورتر و آخرت لحظه به لحظه به تو نزدیک می‌شود».

فاصله‌ی میان زندگی دنیا، تا زندگی آخرت، درست مانند فاصله‌ی جنین (در لحظه‌ی تولد) تا دنیاست. لحظه‌ی تولد انسان به برزخ، در هر ثانیه‌ای ممکن است به وقوع بپیوندد و این حادثه‌ی عظیم در زندگی انسان رخ بدهد.

لحظه‌ی تولد انسان به برزخ، (در صورتی که او برای این لحظه آماده باشد) عظیم‌ترین و باشکوه‌ترین لحظه‌ی زندگی اوست. لحظه‌ای که او قرار است به غیب وارد شده و حجابِ دنیا، از مقابلِ‌ دیدگانش برداشته شود، لحظه‌ای که او قرار است به همه‌ی اهل آسمان معرفی شود، به انبیاء، اولیا، صدیقین و شهدا ... به کسانی که عمری در نماز رفاقت و معیتِ‌ با آنان را از الله خواسته است.

و چقدر دردناک و خطرناک است اگر کسی برای این لحظه آماده نباشد. و از این دردناک‌تر اینکه، رفاقتِ‌ با یک رفیق، انسان را از آماده شدن برای این لحظه‌ی عظیم و خطیر باز داشته باشد.

بدترینِ هم‌نشینان کسانی هستند که تمرکز انسان را از این لحظه برداشته و حواس و قوایش را معطوفِ‌ بخش‌های پایینی می‌کنند. کسانی که ما را از الله، خانواده‌ی آسمانی، بهشت، ملائکه الله و ... غافل می‌کنند. حال این افراد،‌ هر کسی که می‌خواهند باشند.

ما هر لحظه، ممکن است به برزخ منتقل شویم، آخرت، ما را احاطه کرده است، و فاصله‌ی ما تا برزخ، درست مانند فاصله‌ی جنین تا دنیاست. رفیقی که ما را از این توجه به این فاصله‌ی نزدیک باز می‌دارد، و مشغول بازی‌های دنیا می‌کند، اساساً شایسته رفاقت نیست.

کسانی شایسته‌ی رفاقت اند، که عاشقِ خود ابدی‌شان هستند و برای هدف نهایی خلقتشان، در تلاشند.

«والحمدلله رب العالمین»