دوران وارونگی

كسانی بر ما تاختند كه پنجه‌هایشان بر قبضه شمشیرها بود. آنان همچون شیران خشمگین، بر سواران ما تاختند و آنها را در چپ و راست، تار و مار كردند و خود را در كام مرگ افكندند.
یاران امام حسین(ع) بعد از شهادت ایشان نیز جلوه‌هایی از شجاعت را به نمایش گذاشتند. اهل بیت امام(ع)، به رغم آنكه اسیر بودند، زانوی غم در بغل نگرفته و در برابر دشمن تسلیم نشدند.

آخرالزّمان در فرهنگ و ادبیات مختلف دنیا، با دوره وارونگی‌ها و بحران‌ها و فتنه‌ها تعریف ‌می‌شده است. با مرور در منابع و متون گوناگون، بحران‌های آخرالزّمان را در این عرصه‌ها ‌می‌توان مشاهده نمود:
1. امنیّت: دشمنان، حریصان، غارتگران؛ داخلی (نفوذی، خودی)، خارجی؛
2. طبیعی: زمینی، هوایی، خوراکی؛
3. اخلاقی: فردی، جمعی، خانوادگی، اجتماعی، جهانی؛
4. عقیدتی: هجمه عقاید، صعوبت پذیرش؛
5. مالی، اقتصادی: فقر، شبهه، اختلاس، دزدی؛
6. علمی؛
7. حکومت‌ها؛
8. بیماری‌ها؛
9. سیاسی.
اگر مهم‌ترین عامل فروغلتیدن در این فتنه‌ها و آسیب‌پذیری از آن را فقدان بصیرت بدانیم، سخن به گزاف نگفته‌ایم. برخی از امور و گرایش‌ها در وجود انسان، مانع از بصیرت یافتن وی می‌گردد؛ به گونه‌ای كه با وجود یقین به حقّانیت موضوعی، آن را نادیده گرفته و چشم بصیرت خود را نسبت به آن فرو می‌بندد. در اینجا به دو مورد به اجمال اشاره می‌كنیم و بدیهی است علاقه‌مندان ‌می‌بایست به کتب و منابعی که به تفصیل در این باره سخن گفته است، مراجعه نمایند:

1. دلبستگی به دنیا
حضرت علی(ع) در این خصوص می‌فرمایند:
«به درستی‌كه دنیا خانه محنت‌ها و جایگاه فتنه‌هاست. كسی كه طلب كند آن را هلاكش كند و كسی را كه به دنبالش نباشد، با او به نیكویی همراهی كند و هر كه به سوی آن نظر کند، او را كور گرداند (چشم بصیرت را از او می‌گیرد) ... .»
نمونه‌های تاریخی این گروه از افراد نیز همچون عمر سعدها كه به خاطر دل‌بستگی به دنیا، چشم بصیرت خود را كور كردند و به مبارزه با حق پرداختند، كم نیستند. در مقابل، یاران امام حسین(ع) به عشق شهادت می‌جنگیدند، از مرگ هراسی نداشتند و در برابر دشمن، سست نمی‌‌شدند. رشادتی كه حضرت مسلم‌بن عقیل در «كوفه» از خود نشان داد یا شجاعت و شهامتی كه ابوالفضل العبّاس(ع) و حضرت قاسم(ع) و دیگران از خود به نمایش گذاشتند، بیانگر آن است كه آنان از شجاع‌ترین انسان‌ها بودند. شجاعت آنان به گونه‌ای بود كه حتّی یكی از سران سپاه دشمن بر سربازان خود فریاد زد:
ای بی‌خردان! می‌دانید با چه كسانی می‌جنگید؟ با شیران شرزه، با گروهی كه مرگ‌آفرینند! هیچ‌كدامتان به میدان آنان نروید كه كشته می‌شوید.
یكی دیگر از دشمنان، شجاعت یاران امام را این‌گونه توصیف می‌كند:
كسانی بر ما تاختند كه پنجه‌هایشان بر قبضه شمشیرها بود. آنان همچون شیران خشمگین، بر سواران ما تاختند و آنها را در چپ و راست، تار و مار كردند و خود را در كام مرگ افكندند.
یاران امام حسین(ع) بعد از شهادت ایشان نیز جلوه‌هایی از شجاعت را به نمایش گذاشتند. اهل بیت امام(ع)، به رغم آنكه اسیر بودند، زانوی غم در بغل نگرفته و در برابر دشمن تسلیم نشدند. آنان به گونه‌ای رفتار كردند كه دشمنان را خشمگین نمودند. در هنگام گفت‌وگوی حضرت زینب(س) با ابن‌زیاد، او از حضرت، به عنوان زن متكبّر یاد كرد. رفتار اهل بیت امام حسین(ع) ریشه در شجاعت امامشان داشت؛ زیرا آنان یاران امامی بودند كه مرگ در راه خدا را عزّت می‌دانست و شعار «أبا الموت تخوف انّی» سر می‌داد. یكی از راویان «واقعه كربلا» می‌گوید:
به خدا قسم! هیچ‌كس را ندیدم كه فرزندان و خاندان و یارانش كشته و در انبوه مردم محاصره شده باشد و مانند حسین‌بن علی(ع) همچنان قوی‌دل و استوار و شجاع باشد. دشمنان، او را محاصره كرده بودند؛ ولی او با شمشیر به آنان حمله می‌كرد و همه از چپ و راست فرار می‌كردند. شمر چون چنین دید، به سواره‌های خود فرمان داد، به پشتیبانی نیروهای پیاده بشتابند و امام را از هر طرف تیرباران كنند.

2. گرفتار شدن به شهوات و لذّت‌ها
امیرالمؤمنین علی(ع) در این‌باره می‌فرمایند:
«هرگاه چشم ظاهری، شهوت را ببیند، چشم دل انسان نسبت به عاقبت كار كور گردد.»