مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
در سال دهم هجرى، افرادى از سوى رسول خدا (ص) مأمور تبلیغ اسلام در منطقه نجران از بلاد یمن شدند. مسیحیانِ نجران نیز هیئتى را به نمایندگى از سوى خود براى گفتگو با پیامبر اسلام (ص) به مدینه گسیل داشتند. با وجود گفتگوهایى كه میان آنان و پیامبر (ص) ردّ وبدل شد، باز هم آنان بهانه جویى كرده و در حقّانیّت اسلام ابراز تردید مىكردند. آیه ۶۱ سوره آل عمران نازل شد.
هنگامى كه نمایندگان مسیحیان نجران، پیشنهاد مباهله را از رسول اكرم (ص) شنیدند، بزرگِ نصارى به آنها گفت: شما پیشنهاد را بپذیرید و اگر دیدید كه پیامبر با سر و صدا و جمعیتى انبوه براى نفرین مىآید، نگران نباشید و بدانید كه خبرى نیست، ولى اگر با افراد معدودى به میدان آمد، از انجام مباهله صرفنظر و با او مصالحه كنید.
روز مباهله، آنها دیدند كه پیامبر اسلام (ص) همراه با دو كودك و یك جوان و یك زن بیرون آمدند. آن دو كودك، حسن و حسین علیهما السلام و آن جوان، على بن ابى طالب علیهما السلام و آن زن فاطمه زهراعلیها السلام بودند.
اُسقف مسیحیان گفت: من چهره هایى را مى بینم كه اگر از خداوند بخواهند كوه از جا كنده شود، كنده مى شود. اگر این افراد نفرین كنند، یك نفر مسیحى روى زمین باقى نمى ماند! لذا از مباهله اعلام انصراف كرده و حاضر به مصالحه شدند. این ماجرا، علاوه بر تفاسیر شیعه، در منابع معتبر اهل سنت نیز آمده است.
در آیه ۶۱ سوره آل عمران می خوانیم:
«فَمَنْ حَآجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءكُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءكُمْ وَ أَنفُسَنَا وأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةُ اللّهِ عَلَى الْكَاذِبِینَ.»
«پس هر كه با وجود دانشى كه [در بارهى عیسى] سوى تو آمد با تو محاجّه كرد بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و كسان نزدیكمان و كسان نزدیكتان را فرا خوانیم، سپس [به درگاه خدا] تضرّع كنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.»
سه نکته:
* باز کردن دست ها برای دعا
واژه «نَبتَهل» از ریشهى «اِبتهال» به معناى بازكردن دستها و آرنجها براى دعا، به سوى آسمان است واین آیه به دلیل این واژه، به آیهى مباهله معروف گشته است. مباهله، یعنى توجه و تضرّع دو گروه مخالف یكدیگر، به درگاه خدا و تقاضاى لعنت و هلاكت براى طرف مقابل كه از نظر او اهل باطل است.
** برگ برنده مومن چیست؟
در این آیه درس بزرگی نهفته است که آخرین برگ برنده و سلاح برنده مؤمن، دعاست. لذا در روایات مختلف و زیادی دعا مغز عبادت و بهترین عبادت معرفی شده است.
*** برای مسائل مادی دعا کنیم یا نه!؟
یک سوالی که ممکن است اینجا مطرح شود اینست که آیا برای رزق و روزی و بطور کلی مسائل مادی هم باید دعا کنیم یا نه و به خود خداوند بسپاریم؟
دعا برای افزایش رزق و روزی قطعاً اشکالی ندارد به دلیل اینکه در شریعت و بیانات دینی به این امر توصیه شده و حتی گفته اند نمک غذایتان را هم از ما بخواهید.
حتی در کتاب کافی بابی با عنوان الدُّعَاءِ لِلرِّزْقِ وجود دارد. از جمله امام باقر (ع) به زید شحام فرمود: «برای زیاد شدن روزی، در سجده های نماز واجب این دعا را بخوان:
«یَا خَیْرَ الْمَسْئُولِینَ وَ یَا خَیْرَ الْمُعْطِینَ ارْزُقْنِی وَ ارْزُقْ عِیَالِی مِنْ فَضْلِکَ الْوَاسِعِ فَإِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیم»
اى بهترین پناه سائلان و اى بهترین بخشایش گران. به من و خانواده ام از فضل وافرت روزى بخش که تو صاحب فضلى عظیم هستى. (کافی، ج۲، ص۵۵۱)
کلیدواژه ها:
آثار استاد