دحوالارض روز قیام قائم ع است

در روز‌های پر فیض ماه ذی القعده، هر چه پیش می ‌رویم و با مناسبت ‌های مختلف مذهبی مواجه می ‌شویم، شرایط برای نزدیک شدن به ائمه اطهار(س) و راز و نیاز با خدا بیشتر می ‌شود. حالا پس از روز زیارت مخصوص امام رضا(ع)، دحوالارض فرارسیده است. دحوالارض روزی است که طبق گفته اهل بیت (ع) زمین از نقطه ‌ای که  کعبه نام دارد، روی خشکی را به خود می ‌بیند و از این منطقه زمین گسترش پیدا می ‌کند. گستردگی خشکی بستر خلقت انسان و زندگی او را فراهم کرد و به این ترتیب جهان بشریت شکل گرفت.

به گفته مفسّران قرآن کریم، در آیه ۳۰ سوره نازعات به دحوالارض اشاره شده است. در این آیه شریفه آمده است «وَالْاَرْضَ بَعْدَ ذلِکَ دَحییها و زمین را بعد از آن با غلتانیدن گسترش داد». در آغاز، تمام سطح زمین را آب ‌های حاصل از باران ‌های سیلابی نخستین فرا گرفته بود. این آب ‌ها به تدریج در گودال ‌های زمین جای گرفتند و خشکی ‌ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده ‌تر شدند که به وضع فعلی درآمدند. نخستین برآمدگی کعبه بود. در این باره خداوند در آیه سوره رعد می ‌فرمایند، «وَ هُوَ الَّذی مَدَّ الْاَرْضَ و اوست کسی که زمین را گسترش داد». در تفسیر این آیه نیز آمده است: «خداوند زمین را به گونه ‌ای گسترد که برای زندگی انسان و پرورش گیاهان و جانداران آماده باشد؛ گودال ‌ها و سراشیبی ‌های تند و خطرناک را به وسیله فرسایش کوه‌ ها و تبدیل سنگ‌ها به خاک پر کرد و آن‌ها را مسطح و قابل سکونت ساخت درحالی که چین خوردگی‌ های نخستین آن، به گونه ‌ای بودند که اجازه زندگی به انسان را نمی ‌دادند»

شب و روز بیست و پنجم ذی القعده

شب و روز بیست و پنجم ذی القعده دحوالارض است. دحو به معنای گسترش پیدا کردن است یعنی کره زمین از خانه کعبه گسترش پیدا کرده است. شب و روز دحوالارض بسیار ارزشمند است. طبق گفته معصومان (ع) در شب و روز ۲۵ ذی القعده، رحمت خدا بر انسان ‌ها نازل می‌شود و شب زنده داری در این شب بسیار سفارش شده است.

حسن بن علی داستانی را از یک همنشینی با امام رضا (ع) در شب دحوالارض نقل کرده است. او می‌ گوید: «من بچه بودم که با پدرم خدمت امام هشتم (ع) رسیدیم. آن شب، شب ۲۵ ماه ذی القعده بود. پس از آن که غذا خوردیم امام رضا (ع) فرمودند در این شب که دحو الارض نام دارد، حضرت ابراهیم (ع) و حضرت عیسی (ع) متولد شدند. علاوه بر این در چنین روزی، زمین از کعبه گسترش پیدا کرده است و هر کس روز ۲۵ ماه ذی القعده را روزه بگیرد، ثواب ۶۰ ماه روزه را برایش می ‌نویسند.» و در روایتی دیگر است که فرمود: حضرت امام عصر (عج) روز ۲۵ ذی القعده، ظهور و قیام می‌ کنند. روز ۲۵ ماه ذی القعده یکی از چهار روزی است که در ۳۶۵ روز سال ثواب روزه در آن بسیار بالاست.

در روایتی آمده است که روزه بیست و پنجم ماه ذی القعده، ثواب ۷۰ سال عبادت را دارد. در روایتی دیگر دارد که کفاره ۷۰ سال معاصی به وسیله روزه در دحوالارض انجام می‌ شود و هر کس در روز بیست و پنجم ذی القعده روزه بگیرد و پیش از روزه شب زنده داری کند، عبادت ۱۰۰ سال برای او نوشته می ‌شود. طبق روایات تمام موجودات آسمانی و زمینی بر کسی که در دحو الارض روزه بگیرد، استغفار می ‌کنند. یکی دیگر از اعمالی که برای این روز ذکر شده است، نمازی دو رکعتی است که باید پیش از ظهر خوانده شود.

در هر رکعت پس از سوره «حمد» پنج مرتبه سوره «و الشّمس» خوانده شود، و پس از سلام بگوید، لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ هیچ جنبش و نیرویى نیست مگر به خداى برتر بزرگ؛ سپس نماز گزار بخواند یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ اى نادیده گیر لغزش ‌ها لغزشم را نادیده گیر، اى اجابت کننده دعاها، دعایم را اجابت کن، اى شنواى صداها، صدایم را بشنو و به من رحم کن و از بدی هایم و آنچه نزد من است درگذر، اى صاحب بزرگى و بزرگوارى.

وظیفه جامعه منتظر

باید جامعه منتظر ظهور، در این روزِ ارزشمند فرصت را غنیمت بشمارد. باید ببینیم امام زمان (عج) در این روز چه انتظاری از ما دارند. از گذشته ‌ها گفتند کسی که عاشق است در نوع لباس پوشیدن، خُلقیات، رفتار و کردارش مراقب است که همرنگ با معشوق باشد. باید همراهی خودمان با امام زمان (عج) را در عمل به واجبات و ترک محرمات نشان دهیم و در این روز‌ها عبادت خود را شبیه عبادت معشوق مان حضرت مهدی (عج) کنیم.