خودشناسی در ادعیه ماه رمضان (جلسه دوم)

به گزارش مؤسسه فرهنگی هنری منتظران منجی علیه السلام ، استاد محمد شجاعی کارشناس حوزه و دانشگاه، در جلسه دوم سخنرانی خود،  به مناسبت شبهای قدر که به همت مؤسسه منتظران منجی(ع) و در حسینیه فاطمه الزهرا (س) در شهر ری برگزار شد، در باره اینکه خداوند این ضیافت را به احترام بخش انسانیِ انسان، ترتیب داده است گفتند:

همان‌طور که در بخش حیوانی ضیافت معنادار است مانند: پذیرایی، اکرام، احترام و ملاقات، خوشحالی، آشتی و دوستی، در بخش انسانی هم همین طور است ولی با این تفاوت که به مهمانی خداوند دعوت می‌شویم و در این مهمانی هر قدر میزبان بزرگتر باشد ضیافتش با عظمت‌تر بوده و خلوت‌های او با مهمانش از عظمت بیشتری برخوردار است و هر قدر مهمان عزیزتر باشد، میزبان برای او سرمایه‌گذاری بیشتری می‌کند. این ماه، ماهی است که خداوند به آن عظمت، کرامت، شرافت و فضیلت داده است و همه برای احترام به انسان است، پس مهمان با فضیلت است. انسان دارای بخش‌های جمادی، گیاهی، حیوانی، عقلانی و انسانی است. خداوند ضیافت ماه مبارک را به احترام بخش انسانی ترتیب داده است و کسانی که بخش انسانی شان فعال نیست معنای این مهمانی را نمی‌فهمند و از آمدن این ماه ناراحت، و با رفتن آن خوشحال می‌شوند.

ایشان در توضیح اینکه اسم رحیم خداوند با بخشش گناهان تجلی می کند فرمودند:

«یا غفور» یعنی صفر شدن حساب با خدا، و کسی که حسابش با خدا صفر نشود به «رحیم» نمی‌رسد. برای توجه ویژه خداوند باید از غفور گذر کنیم. وقتی رابطه با خدا خراب است نمی‌شود از او توقع اکرام و نوازش داشته باشیم. کسی که توبه نکرده اصلاً وارد ضیافت نشده و بهره‌برداری هم نمی‌کند. اگر احساس کردید در ماه مبارک مورد احترام واقع شده اید و تحویلتان گرفته اند یعنی وارد ماه مبارک شدید و مهمانی را فهمیده‌اید.

بخاطر انسان است که خداوند نفس کشیدن و خواب انسان را تسبیح و عبادت قرار داده است، اینها همه اکرام است و بخش حیوانی است که غُر و نق دارد. هر جا سخن از حرمت شد یعنی با موجودی گران‌قیمت سر و کار داریم. کسی که از محدودیت بخش حیوانی بدش می‌آید یعنی حیوانیت بر او غلبه دارد. خداوند برای ما سختی نخواسته بلکه آسانی ما را می‌خواهد. چنانکه قرآن می فرماید: «یُرید الله بِکُم الیُسرَ و لا یُریدُ بکُم العُسر»

کسی که انسان شناسی‌اش ضعیف است با حرام‌های الهی کنار نمی‌آید. در موزه‌ها وقتی از چیزی محافظت می‌کنند کلی حِفاظ برای آن قرار می‌دهند. محدودیت‌ها برای این است که ما حیف هستیم نباید هر چیزی به نفس ما وارد شود. کسی که هر چه بخواهد می‌خورد و هر چیزی را گوش کرده و هر دیدنی‌ای را می‌بیند هیچ قیمتی ندارد. کلمه حرام قیمت ما را بالا می‌برد.

در ماه مبارک خدا این همه به پای ما عشق ریخته و اگر کسی بهره‌برداری کند پس از آن گدای عاطفه دیگران نیستیم و کلاً دوست ندارد از این ماه خارج شود. فلذا مستحب است بعد از عید چند روزی روزه بگیریم. برای همین در ماه‌های دیگر هم روزه‌های مستحبی قرار داده‌اند، با روزه انسان رفع دلتنگی می‌کند. نماز هم همینطور است. کسی که از نماز، اذان و اقامه و تعقیبات گریزان است و از حرم لذت نمی‌برد و حرفهای الهی را دوست ندارد خودش را دست کم گرفته است و قیمتش را نمی‌داند.

کسی که از محدودیت بدش می‌آید قیمت خودش را نمی‌داند. برای تضمین رشد انسانیت انسان چهاربخش دیگر نمی‌توانند هر وقت خواستند وارد حریمش شوند. لذا وقتی خداوند می‌بیند که ما ضعیف شده‌ایم ماه مبارک را قرار می‌دهد تا بخش نورانی و از جنس اهل بیت «علیهم‌السلام» قدری آزاد شود تا با خدا خلوت داشته باشد.

استاد شجاعی، مهمترین کار در شب قدر را کسب معرفت و مذاکره علمی خواندند و ادامه دادند:

در این شب باید اشکی بریزیم و مناجاتی کنیم نه اینکه به بیهودگی بگذرانیم. از آنجا که قرار است موجودی به عظمت اهل بیت «علیهم‌السلام» تربیت شود دین خدا حریم دار است. کسانی که در شبکه‌های ماهواره‌ای احکام و حدود الهی را نقد می‌کنند خودشان و اساساً انسان را نشناخته‌اند، و حیوان معنا می‌کنند که دین دست و پایشان را بسته است. از نماز و روزه ما چیزی به خدا نمی‌رسد بلکه رشد می‌کنیم اما کسی که خودش را می‌شناسد از رساله و احکام الهی احساس بزرگی و کرامت به او دست می‌دهد و خدا را شکر می‌کند که محدود به امور حیوانی نیست و دیگر سر درگم و خودکم‌بین نیست؛ چون وصل به خدا و اهل بیت «علیهم‌السلام» است.

کسی که ماه مبارک را درک کند با کسی مشکل ندارد و این همه طلاق و شکایت زندان و ... دیگر مطرح نمی‌شود، و از آنجا که مشمول مغفرت الهی شده، می‌آموزد که دیگران را ببخشد و کارهای الهی کند و تشبه به حق تعالی پیدا نماید و مانند او غفور، جواد، عفوّ و کریم و رحیم شده و با بندگان خدا مهربانی کرده و مشکلی ندارد و حقوق دیگران را رعایت کرده و فداکاری می‌کند.

مرا عهدی است با جانان که تا جان در بدن دارم                   هواداران کویش را چو جان خویشتن دارم

پس قدر این ماه را بدانیم و در شب‌های دیگر خواهیم گفت که چگونه از این ماه بیشترین بهره‌برداری را نماییم.