خانواده آسمانی 313- 93/8/1

تسلیم در سیره‌ی انبیاء و اولیاء الهی

با اندکی توجه در سیره‌ی شیرین نبی اکرم «صلی الله علیه و آله و سلم» مقام تسلیم را در عالی‌ترین درجاتش در اعمال ایشان به وضوح مشاهده می‌کنیم. امام صادق «علیه‌السلام» در این‌باره می‌فرمایند:

«لم یکن رسول الله یقول لشیءٍ قد مضی، لو کان غیره»

پیامبر هرگز در مورد چیزی که گذشته بود، نمی‌فرمودند ای کاش جور دیگری می‌شد.

گاه انسان در روند زندگی خود با اموری رو به رو می‌گردد که ناگزیر از پذیرفتن آن است (قضای الهی). در جلسه‌ی گذشته با توجه به روایتی از امام صادق «علیه‌السلام» آموختیم که وظیفه‌ی مؤمن تسلیم و صبر در برابر قضای الهی است. پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله و سلم» به عنوان اسوه‌ی حسنه مؤمنین، هرگز در برابر چنین شرایطی، اتفاقِ دیگری را آرزو ننموده و با رضایت و شادی در برابر قضای الهی تسلیم می‌شدند.

انسان زیرک و عاقل نیز در برابر قضاهای الهی کاملاً تسلیم بوده و بدون جزع و فزع و با آرامش و رضایت، بر چنین شرایطی مسلّط شده و از آن عبور می‌کند. فراموش نکنیم که جزع و فزع، اَجر انسان را نابود نموده و «افسوس خوردن‌ها» و «ایکاش گفتن‌ها» هم دنیا و هم آخرت او را به نابودی می‌کشانند.

در سیره‌ی امام باقر «علیه‌السلام» نیز آمده است که ایشان فرزند بیماری داشتند (بلاء الهی) و بر این بلاء الهی اهتمام داشتند. اما به محض آنکه خبر فوتِ فرزندشان را شنیدند، انبساط یافته و تبسمی نمودند و فرمودند:

«انّا لنُحبُّ أن نُعافی فیمن نُحب، فاذا جاء أمرالله، سلّمنا فیما یُحب»

ما در مورد کسانی که دوستشان داریم همواره عافیت را می‌طلبیم. اما وقتی امر خداوند فرا رسد، تسلیم امری می‌شویم که خداوند دوست دارد.

همانگونه که در مباحث غم و شادی آموختیم، یکی از غم‌های زیبا، مثبت و رشددهنده‌ی انسانها، اهتمام (درگیر شدن) در غم‌های عزیزانشان است، به طوری که برای رفع این غم از تلاش و دعا باز نمی‌ایستند.

اما به محض آنکه قضایی از سوی خداوند محکم شد، رضایت به آن قضا و تسلیم در برابر آن، و عدم بی‌تابی و جزع و فزع، زیباترین نوع برخورد است. زیرا پروردگار مهربان از مسیر ربوبیت خویش، دقیقاً قضایی را برای انسان انتخاب می‌کند که در آن بُرهه‌ی زمانی، برای او لازم و ارتقاء دهنده بوده است، و این ربّ رئوف در تمام این مسیر، تکیه‌گاه و پناه انسانی است که او را به قضای خود مبتلا نموده است. عاقلترین انسان‌ها در این زمان، سریعاً به آغوش پروردگار پناه برده و با رضایت به رضای اِله خود، از او برای ادامه‌ی مسیر کمک می‌گیرند.

و این قضاء دوباره برای امام صادق «علیه‌السلام» نیز اتفاق می‌افتد، ایشان نیز تبسمی می‌کنند و می‌فرمایند:

«سبحان من یقتل اولادناء و لا نزداد لَه الاّ حُبّا»

فراموش نکنیم که انتخاب‌های خداوند، همواره به نفع دنیا و آخرت ماست و تسلیم در برابر آن، تنها به خاطر رشد و قدرت گرفتن ما می‌باشد. اعتراض به خداوند، علامت آن است که انسان خودش و یا دیگران را از خداوند بیشتر دوست می‌دارد.

امام صادق «علیه‌السلام» می‌فرمایند:

«اذا اَردنا امراً و ارادَ اللهُ امرا، فسلّمنا لآمرالله»

هرگاه ما امری را می‌طلبیم و خداوند نیز امر دیگری را اراده می‌کند، پس ما تسلیم امر خداوند می‌شویم.

تفاخر خداوند بر فرشتگان در هنگام تسلیم بندگانش

امام صادق «علیه‌السلام» می‌فرماید:

«اذا قال العبد؛ ما شاءالله لاحول و لاقوه إلاّ بالله، قال الله ملائکتی اِستسلم عبدی، أعینوه و أدرکوه»

هرگاه بنده (در مصیبتی) بگوید؛ هر چه خداوند بخواهد و هیچ حول و قوه‌ای جز به اذن خداوند نیست، خداوند می‌فرماید:

ملائکه من، بنده‌ی من تسلیم شد، یاری‌اش کنید و او را دریابید...

مؤمن، خویش را در کنف حمایت خداوند می‌بیند و تمام قضای الهی را مجرایی برای رشد فطرت خویش می‌داند. او در دولتِ خداوند، تمام جریانات را به نفع خویش دانسته و در هنگام مواجهه با قضای الهی با اتکال به قدرت و رحمت اِله حقیقی‌اش، خود را آرام و راضی نگه می‌دارد. خداوند نیز به واسطه‌ی تسلیم بنده‌ی مؤمنش بر ملائکه تفاخر نموده و آنها را به یاریِ بنده‌اش اعزام می‌دارد، تا از مسیرهایی غیر قابلِ انتظار، دست او را گرفته و راه را برایش باز نمایند.

باید تا دیر نشده، شاد بودن در کنار خداوند و آرام زیستن در پناه او را بیاموزیم تا بتوانیم در تمام احوالات روزگار با قدرت و آرامش زندگی کنیم.

از تسلیم تا سعادت

حضرت علی «علیه‌السلام»: التّسلیم ان لا تتّهِم.

بهترین تسلیم آن است که خداوند را متهم نکنید (به او ایراد نگیرید).

یک نگاه درست به خودِ حقیقی انسان، قطعاً در نهایت انسان را به مقام تسلیم خواهد رساند. اگر باور کنیم که ما قرار است تحت مربی‌گریِ بی‌واسطه ربّ عظیم‌مان، تراش خورده و بزرگ و بزرگ‌تر شویم تا در زیباترین مقام به نزد او بازگردیم؛ حتماً بلاها و قضاها را به عنوان ابزارهای تراش خود پذیرفته و از رو به رو شدن با آنان هراس نخواهیم داشت. البته لازم به ذکراست که این تراش‌ها، خالی از درد و عذاب نخواهند بود اما اگر بیاموزیم که خود را با تسلیم به مربی کاردان‌مان بسپاریم و درد این تراش را با رضایت تحمل کنیم آرام آرام تمام مراتب شرک از وجودمان پاک شده و به خوشبختی عظیمی که مورد نظر خداوند است، دست خواهیم یافت.

والحمدلله رب العالمین