مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
90/10/08
از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی
بحث ما در باره ی غفلت بود که عرض کردیم که بسیاری از بلاهایی که بر سر کشور و خود انسان می آید در اثر غفلت از خانواده ی آسمانی اش است. این غفلت در سطح کلانش مشکلات اجتماعی جوامع امروز را به همراه دارد. بیشترین قتل، خودکشی ظلم و جنایت و از هم پاشیدگی خانواده ها در دنیای امروز اتفاق می افتد، به این دلیل که از منجی بشریت و تأمین کننده ی سعادت بشر غفلت شده است.
برای برطرف شدن همه ی این مشکلات و گرفتاری های فردی باید با امام مان آشتی کنیم. حالا ممکن است جامعه به بلوغ لازم نرسیده باشد و طول بکشد. ولی اگر انسان خودش با خانواده ی آسمانی اش در صلح باشد هم دنیای خوبی خواهد داشت و هم آخرت موفقی در انتظار اوست. در پایان جلسات خانواده ی آسمانی تأکید می کنیم که انسان دائماً باید از خودش مراقبت کند که بین او مادر آسمانی و پدر آسمانیاش فاصله ایجاد نشود و ارتباط عاشقانه و صمیمی با ایشان کم نشود، و الا خیلی دچار غم و غصه میشویم اگر این رابطه را تقویت کنیم اساساً هیچ حادثه ای نمیتواند به ما صدمه ای وارد کند.
در حدیث قدسی معراج خداوند به رسولش میفرماید: «.... اجعل بدنک حیّاً» انسان اگر میخواهد حرکتهای بزرگ عرفانی و آسمانی بکند باید بدن قدرتمندی داشتهباشد. در زمان حضرت هیچ بدنی به قدرتمندی بدن پیامبر «سلامالله علیها» نبود حتی بدن علی «علیهالسلام». تا آنجا که قدرتمندان عرب به مسجد میآمدند و به حضرت میگفتند اگر با ما کشتی بگیری و ما را زمین بزنی ایمان میآوریم و حضرت آنقدر با اینها کشتی میگرفت تا آنها ایمان میآوردند البته که حضرت میفرمودند که قدرت بدنی دلیل بر حقانیت نیست ولی منطق آنها اینگونه بود. علی «علیهالسلام» که در جنگ جمل یک تنه مقابل دوازده هزار نفر میجنگید. میفرمودند که در جنگ احد ما به شمشیر پیامبر «سلامالله علیها» پناه میبردیم و نزدیکترین فرد به دشمن بود. کسی که بدنش را مراقبت نکرده و به آن احترام نگذارد و به عنوان مرکب مقدس در حرکت به سمت خدا آن را تقویت نکند روحش هم بیمار میشود.
در دعای کمیل میخوانیم: «قوّ علی خدمتک جوارحی» انسان برای رفتن به سفر بهترین و قویترین مرکبها را انتخاب میکند. در حرکت به سمت خدا هم باید بدن سالم و قوی داشته باشیم. سیدالشهدا «علیهالسلام» دستور دادهاند:
«بادروا بصحته الاجسام فی مدّه الاعمار» به سلامتی بدنهایتان در تمام مدت عمرتان مبادرت کنید. «مبادرت» عملی پیشگیرانه است. لذا علی «علیهالسلام» به خدا عرض میکند که کریمهی سلامتی آخرین چیزی باشد که از من میگیری. لذا کسانی که میگویند مثلاً این بیماری است که باید تا آخر عمر با آن بسازیم دروغ گفته و در درمان تنبل هستند. خیلی نادر هستند بیماریهای که انسان باید تا آخر عمر تحمل کند. و در آن موارد هم باید کاری کنیم که از پا نیفتیم و فعالیت داشتهباشیم. من خودم در طول دوران دفاع مقدس آسیبهای زیادی در ناحیهی صورت، دندانها، چشم، ستون فقرات و موج انفجار و تیر و ترکشها در ناحیه های مختلف بدن را تحمل کردم ولی با مراقبت، خوردن دارو، ورزش و ... مانع از این شدم که بدنم تواناییاش را از دست بدهد حتی سرطان را هم گذرانده و آن را مهار کردم. انسان باید تحمل خوردن داروهای بدمزه را هم داشته باشد که اگر گرفتار مزه باشد به لجن دنیا آلوده میشود. البته انسان باید از مزهها استفاده کرده و لذت ببرد ولی اگر جایی لازم شد از مزهای بگذرد یا مزهای را تحمل کند این توانایی را داشته باشد.
ظلم و خیانت به بدن قیامت مؤاخذه دارد. نیم ساعت ورزش در روز بسیاری از بیماریهای جسمی، روحی و حتی معنوی را برطرف میکند و چه بسا پیشگیری میکند. بسیاری از بیماریهای روحی در واقع «روان تنی» است. یعنی از بدن به روح منتقل میشود. لذا در بسیاری از موارد پزشکان داروی اعصاب که خواب آور است تجویز میکنند من خودم آثار موج انفجار را اینگونه درمان کردم و الا این داروها که انسان را از چرخهی زندگی خارج میکنند. ورزش بدن رابا نشاط و مقاوم میکند و روح را تقویت میکند. روح و جسم با هم متحدند لذا ضعف و قوت هر کدام بر دیگری تأثیر میگذارد.
جدایی بین روح و جسم معنا ندارد. انسان یک نفس واحد است که مراتب مختلف دارد که از فوق عقل شروعشده و پایینترین مرتبه بدن است و به عبارتی آخرین ظهور نفس ماست. هرقدر روح را با خدا و معنویت و بخصوص اخلاقیات تقویت کنیم جسممان نشاط پیدا میکند و قوی میشود. لذا خداوند به پیامبر «سلامالله علیها» میفرماید که اول روحش را قوی کند (تصمیمش را واحد کند) کسی که نمیتواند عقل و دلش را یکی کند همت واحد نداشته و این آشفتگی ذهن به بدن آسیب میرساند و بیمار میشود.
امام صادق «علیهالسلام» فرمود: « ما ضعف بدن ما قویت علی النیه» بدن از چیزی که در آن نیت قوی است ناتوانی نشان نمیدهد. دختری که در دوران مجردی از سوسک، تاریکی و ... وحشت دارد. وقتی ازدواج میکند و مادر میشود به حدی روحش قوی میشود که وقتی مثلاً بچهاش مریض میشود و تنها هم است. در تاریکی شب و به تنهایی بدون هیچ ترسی بچه را به پزشک میرساند.
وقتی تمرکز میگیریم روحمان قوی میشود. و تمرکز هم به این است که انسان سبک زندگی داشته باشد. یعنی هدف از زندگی دنیایی، مرگ، قیامت و سوالهایش را لحاظ کنیم و اینکه شب اول قبر چه سوالاتی از ما خواهد شد چون اساساً زندگی ما از آنجا شروع میشود دنیا فقط تمرین برای شدن است. لذا همت واحد ما رسیدن به الله است. و با در نظر گرفتن مختصات خودمان برنامهی حرکت ابدی را مشخص میکنیم. وقتی روی هدف واحد متمرکز شدیم نشاط و قدرت خواهیم داشت و هر قدر این بدن آسیب ببیند زنده میشود زیرا همت دارد. لذا قرآن میفرماید: مومنین در میدان جنگ هر کدام معادل ده نفر هستند به همین دلیل است، «ان یکن منکم عشرون صابرون یغلبوا مأتین» اگر شما بیست نفر صابر داشته باشید به دویست نفر غلبه میکنید. سپس میفرماید که شما ضعیف شدهاید که نمیتوانید. حضرت علی اکبر و قاسم «علیهالسلام» دهها نفر را به درک واصل میکنند.
بعد به شهادت میرسند. علی «علیهالسلام» در جنگ احد نود زخم بر بدنشان بوده و هنوز میجنگیدند. در جبهههای جنگ هم افراد دست و پایشان قطع میشد چشمشان کور می شد و .... باز به جبهه میرفتند. مادر، فرزندش شهید میشد فرزندان بعدی را میفرستاد .... و به پنجمین فرزندش هم میگفت که به جبهه برود چون از حضرت زینب «سلامالله علیها» خجالت میکشید. اینهمه قدرت از برکت محبت و عشق است. انسان اگر عشق فاطمهی زهرا «سلامالله علیها» به دلش بیفتد سر خورده نمیشود و هیچ چیز و هیچ کس او را بی نشاط و بی انگیزه نمیکند. همین خانمی که سیزده معصوم دیگر اسیر و دلباختهاش هستند: «... کوکب درّی» امام عسکری «علیهالسلام» فرمودند:«نحن حجته الله علی العباد وجدتنا فاطمه حجه الله علینا» ما حجت خدا بر مردم و فاطمهی زهرا جدهی ما حجت خدا بر ماست. دلدادگی به این بانو اسم اعظم است. سالها تلاش میخواهد تا کسی به اسم اعظم برسد و مردم عوام با یک «فاطمهی زهرا» کارشان را راه میاندازند.
هرجا دیدیم دچار ضعف شده و تحقیر شدهایم حتماً ظلمی در رابطه با خانوادهی آسمانیامان کردهایم. کسی در کوچه فریاد میزد که جنس شکسته میخریم.... کسی از او پرسید دل شکسته میخری؟ پاسخ داد که اگر ارزش داشت نمیشکست. با طلاق و مرگ عزیزان و مصائب دیگر اگر انسان دلش بشکند ارزشی ندارد. قرآن میفرماید: «الذین اذا اصابتهم مصیبته قالوا انالله و انا الیه راجعون» کسانی که استحمام، عطر، رنگهای مناسب و به موقع....) ورزش مانند عبادت واجب است فلذا باید با قصد قربت انجام شود اینگونه میتوان با ورزش به معنویت رسید. اگر با ورزش نکردن به بدن خیانت کنیم به تمام حیثیتمان خیانت کردهایم. حفظ بدن به حدی مهم است که خداوند به پیامبر «سلامالله علیها» میفرمایند که تو همتت را واحد کن، زبانت را واحد کن و بدنت رازنده بدار! زنده نگهداشتن بدن کنترل ورودیهای آن، ورزش و کاراست و راه دوم تقویت بدن، تقویت روح است و کمک گرفت از آسمان است. ذکر شریف «یا قوی» 116 بار بعد نماز صبح برای قوی کردن بدن و روح در مقابل سختیها بسیار مؤثر است. و همینطور در مقابل وسوسهها و شیاطین (من الجنه والناس) انسان را قدرتمند میکند. ضعفها و آفتهای جسمی و آلودگیهای روحی و لغزشها راکاهش میدهد.
هر کس میخواهد موفقیتهای ذهنی، روحی، هنری، اجتماعی، سیاسی پیدا کرده و به نشاط و موفقیت برسد و همسر، مادر و فرزند موفقی باشد باید به بدنش برسد. از اهمیت رسیدگی همین بس که خدا در حدیث معراج به پیامبر «سلامالله علیها» میفرماید: «واجعل بدنک حیاً» در ادامه میفرماید: «....من یغفل عنّی لا ابالی بأیّ وادهلک» کسی که از من غافل شود مهم نیست که در کجا به هلاکت برسد.
حدیث معراج سوغات خداست توسط رسولش برای امت یعنی منظور خدا ما هم هستیم. یعنی هر بلایی که سرمان میآید در اثر غفلت است. فرمود پرندهای که تیر میخورد از یاد خدا غافل شدهاست. باید اذیت و آزار دیگران تحقیر و توهین و ... نباشد.
و در راه عشق انواع سختیها لازم است اما در عین حال انسان تحقیر نشود و احساس کوچکی نکند و بگوید: «انا لله و انا الیه راجعون» عزت و شخصیتش از بین نرفته و حس حقارت نکند. از امیرالمومنین و حضرت زینب «سلامالله علیها» و ... که بالاتر نیستیم چه بر سر شان آوردند؟ کسی که حواسش به خدا و خانوادهی آسمانیاش باشد هیچ حادثهای نمیتواند غمگینش کند. به حدی عشق به پیامبر «سلامالله علیها» قدرت دارد که حضرت میفرمایند هرگاه مصیبتی اذیتتان کرد یاد بزرگترین مشکلتان بیفتید که من نزد شما نیستم. چقدر حضرت قیمت ما را بالا بردهاند. یعنی ما در واقع باید بالاترین مصیبتمان غیبت امام زمانمان باشد.
و متاسفانه ما وقتی مشکلات دنیاییامان زیاد میشود حوصلهی خدا و ائمه «علیهالسلام» را نداریم. چون طبیعتگرا هستیم. فطرتگراها با «انا لله و انا الیه راجعون» و «این نیز بگذرد» آرام میشوند. غفلت یعنی ندیدن مایههای آرامش و به مسائل ریز و کوچک پرداختن.
آفتی نبود بدتر از ناشناخت تو بر یار و ندانی عشق باخت
یار را غیار پنداری همی شادی را نام بنهادی غمی
اینکه برای خدا مهم نیستکه شخص غافل کجا هلاک شود نه اینکه خدا بی رحم است بلکه غفلت این بلا و آسیب را بر سر انسان میآورد انسان نباید دستش را ازدست خدا و خانوادهی آسمانیاش رها کند و الا آسیب میبیند.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .
کلیدواژه ها:
آثار استاد