خانواده آسمانی جلسه 79

90/09/17

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

در مورد موانع ارتباط با خانواده­ ی آسمانی سرگرمی و بازی را توضیح دادیم. حضرت علی (ع) تأکید دارند که امام و رهبر جامعه باید در مشکلات مردم مشارکت داشته و به فکر حل آنها باشد. و نیز مومن هم باید همینطور باشد چنانچه پیامبر (ص) می­فرمایند: «من اصبح و لم یهتمّ بامورالمسلمین فلیس بمسلم» کسی که صبح کند و اهتمام به امور مسلمانان نداشته باشد مسلمان نیست. پس وظیفه­ی رهبر سنگینتر است اینکه انسان فکر کند فقط در مقابل خانوده­ی زمینی­اش مسئول است برای فهم و رشد خودش دچار مانع است. کسی با باطن انسانی زندگی می­کند که نگاه جمعی داشته باشد. نمازهای روزانه جمعی است و دعای آن هم جمعی است: «ایاک نعبد ایاک نستعین» انسان حقیقی کسی است که به فکر همه­ی مردم دنیا باشد. انسان باید به این ترتیب نگران مشکلات دیگران باشد: مادر، پدر، خواهر، برادر، دختر و پسرش، بعد فامیل، مردم شهرش، مردم کشورش و سپس مردم دنیا. چنین شخصی اصلاً وقت بیکاری ندارد لذا گرفتار شیطان و لهو و لعب نمی­شود. ممکن است عملاً انسان نتواند جز برای خود و نزدیکانش کاری کند ولی باید اندیشه­اش جهانی باشد. و به اندازه­ای که خدا وسعت داده نفس ما قادر به پذیرفتن مسئولیتش باشد. و هر قدر خداوند توان مالی، معنوی و ... داد باید وسعت داشته باشیم که از خودمان به دیگران رد کنیم. اگر خدا وسعت بدهد و ما محدود عمل کنیم امکان ندارد که «حیات انسانی» داشته باشیم. اندیشه­ی سالم این است که انسان فقط به خود، خانواده و کشورش اختصاص نداشته بلکه به همه مردم جهان تعلق داشته باشد. اگر کسی این روح مشارکت را داشته باشد خداوند حجم عظیمی از شادی و قدرت را در روح او وارد می­کند. صبح چشمانش را از خواب به روی محمد و آل محمد (ص) باز می­کند و شب هم به عشق آنها می­خوابد و حتی خوابشان را می­بیند. چنین شخصی هر اتفاقی هم که در زندگی­اش بیفتد لحظه­ای از نشاطِ زندگی با خانواده­ی آسمانی­اش غافل نمی­شود. و آنچه که می­بیند و می­شنود غیر از آن است که با چشم و گوش طبیعی دریافت می­کند. زمانی در نظام مجلس صریحاً اعلام می­کردند که فقر مردم به ما ربطی ندارد و دولت هم می­گفت به من مربوط نمی­شود و فقط ریاست و چپاول بیت المال به آنها مربوط می­شد! در صورتی که علی (ع) می­فرمایند که به این دلخوش باشم که بگویند این امیرمومنان است ولی در سختیهای روزگار شریک و همدم آنها و یا در سختی زندگی سرمشق ایشان نباشم؟...

کسی که غیر از این عمل کند جایش وسط جهنم است. «.... من آفریده نشده­ام که غذاهای لذیذ و رنگارنگ مرا به خود مشغول سازند...» و چه بسا افرادی که اسیر مزه­ها هستند البته تهیه­ی غذای سالم خیلی خوب و مفید است. «... همانند حیوان به آخور بسته­ای که همه­ی همّ و غمش علوفه­ی اوست...» حضرت در نهج البلاغه می­فرمایند: «کسی که همه­ی همتش در آن چیزی است که می­خورد قیمتش آن چیزی است که از او خارج می­شود.» «... یا همچون حیوان رهایی که میان زباله­ها می­چرد و شکمش را از علف پر می­کند و از آنچه در انتظار اوست غافل است...» یعنی خبر ندارند که بعد از پروار شدن سرشان را می­برند.

چقدر از این حیواناتی که می­خوریم و از آنها سواری می­گیریم روز قیامت به بهشت می­روند. پیامبر (ص) می­فرمایند: «ربّ مرکوب خیرٌمن راکبه فانّه اکثر ذکراً منه» چه بسیار مرکوبهایی که از سوارشان بهتر هستند زیرا ذکرشان بیشتر است. «.... یا سر خود رها شوم یا بیهوده بگذرانم...» خیلی­ها در دنیا دائماً مشغول بازی و غفلت هستند که ناگهان وارد برزخ می­شوند. و این در حالی است که قوانین ریاضی حاکم بر برزخ میلیاردها برابر پیچیده­تر از دنیاست. در همین دنیا اگر کسی بدون آمادگی­های لازم وارد کشور دیگری شود از عهده­ی هیچ کاری بر نمی­آید و سر گردان است. در انتقال به برزخ بدون آمادگی کار به مراتب سختتر است. انسان خیلی عاجز و درمانده است اگر به چیزی جز بالاتر از بهشت راضی شود. چنین انسانی در زندگی هرگز پوچی، اضطراب و افسردگی نمی­رسد. ما اگر زندگی جنین را در نظر بگیریم در می­یابیم که جنین همه­ی همتش را در رحم برای کسب آمادگی برای زندگی در دنیا به کار گرفته­است. و شخصی که تمام برنامه­ریزی­هایش را اعم از رشته تحصیلی، شغل، ازدواج و ... در جهت زندگی آخرتی­اش تنظیم می­کند خیلی فرق می­کند با کسی که همه­ی اینها را صرفاً برای گذران زندگی دنیوی خود انتخاب می­کند. و همچنین است دختری که می­خواهد ازدواج کند ودر این ازدواج حیات ابدی­اش را هم در نظر می­گیرد به گونه­ای شوهرداری می­کند که کلیه فعالیتهایش در استخدام ابدیت است. و اینطور نیست که با بچه­داری و شوهرداری خوشحال یا افسرده شود. فقط خودش را بدهکار خدا می­داند. چنین شخصی تحقیقات لازم را در مورد طرف ازدواجش می­کند ولی به هر حال بعضی موارد قابل تحقیق نیست و یا اصلاً طرف مقابل بعد از مدتی تغییراتی می­کند که مانند سابق نیست ولی این شخص آسیب ندیده و خودش را برای تکلیف آماده کرده­است. و به وزان ویژگیهای طرفش کاملاً متناسب و قدرتمند عمل می­کند.

تمام فعالیتهای خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و ... حکم مَرکب دارند که باید منجر به تولد سالم شخص به برزخ شوند. ممکن است گاهی والدین و همسر رفتاری کنند که سبب تحریک شخص شوند انسان باید حواسش جمع باشد که در آتشی که افروخته شده نسوزد یعنی رفتاری نکند که سلامت قلبش به خطر بیفتد. «رُبّ کلام جوابه سکوت» چه بسیار سخنی که جوابش سکوت است. حماقت است اگر انسان فکر کند باید هر کلامی را پاسخ داده و کم نیاورد پیامبر (ص) روز قیامت شفاعت کسی را که فکر می­کند در کلام نباید کم بیاورد را نمی­کند. حضرت زناکاران را شفاعت می­کنند ولی اهل مراء را مورد شفاعتشان قرار نمی­دهند. کسانی که همیشه می­خواهند ثابت کنند که حق با ایشان است و عرضه عذرخواهی ندارند.

انسان باید فقط رضای خداوند برایش مهم باشد و اگر خصوصیت منفی هم داشته باشد اجازه­ی فعال شدن نمی­دهد. شخصی را می­شناختم که موجی بود، اخلاق خانوادگی اشان عصبی بود، اوضاع اقتصادی­اش هم به هم ریخته بود و همسرش هم اذیتش می­کرد علیرغم همه­ی این ضعفها به تصریح همسرش بسیار آرام و مهربان بود. و این اخلاق را مدیون تقوایش بود. زنی که همسرش برای رضای خدا تحملش کند و نیز مردی که همسر او به خاطر خدا او را تحمل کند جایش در جهنم است. البته گاهی مرد یا زن گناهی ندارند بیمار هستند و دیگری (طرف مقابل) او را تحمل می­کند هر دو بهشتی هستند اینکه کسی از تحمل دیگری بهشتی شود در واقع او که تحمل شده جهنمی شده است. لذا پیامبر (ص) تأکید کرده­اند اجازه ندهید در خانه اتان این اتفاق بیفتد و فرموده­اند: «خیرکم، خیرکم لاهله و انا خیر لاهلی» بهترین شما کسی است که برای خانواده­اش بهترین باشد و من بهترین برای خانواده­ام هستم. زن و مرد باید در خوب بودن با هم رقابت کنند تا یکی از دیگری سبقت بگیرد. ولی وای به حال کسانی که سعی می­کنند که از یکدیگر کم نیاورند و به جای خدا طرف مقابلشان را در نظر می­گیرند.

ما اصلاً با هیچ کس جز خدا طرف نیستیم و از کسی طلبی نداریم و همه چیز را نردبان صعود به سوی حق تعالی قرار می­دهیم. کسی همه چیز و همه کس را تحمل می­کند و حواسش جمع است و و اهل بازی نیست خیلی شادی و قدرت دارد. اگر کسی با خدا باشد خدا زیر پایش را خالی نمی­گذارد. و کسی که خدا را در نظر دارد همه کس را عاشقانه دوست دارد و هرگز از محبتهایی که به آنها کرده پیشمان نمی­شود و اگر بی محبتی دید احساس باختن و حقارت نمی­کند. کسی که رفیق آسمانی ندارد کافی است که رفیق زمینی او را تحویل نگرفته و یا او را از دست بدهد بیچاره می­شود. ما باید با خدا و خانواده­ی آسمانی امان زندگی کنیم. در غیر این صورت له شدن در زمین حق ماست. زن و مردی که واسطه­ی وابستگی اشان خداوند باشد هرگز دچار دلزدگی نشده و عشقشان پایدار می­باشد. و رمز اینکه حضرت صادق (ع) می­فرمایند: هر ایمان انسانی قویتر می­شود عشق به همسرش بیشتر می­شود همین است. پس اگر انسان به خاطر خدا عاشق باشد هرگز رابطه­اش خراب نمی­شود حتی اگر طرف مقابل از او جدا شود، از طرف او جهنمی درست نشده است. پیامبر (ص) هم بعضی همسرانشان را طلاق داده­اند و امام مجتبی (ع) همسرشان قاتل ایشان بود والبته اشکال از معصومین (ع) نبود. «الّلهو قوت الحماقه» سرگرمی خوراک حماقت است. از آقایی پرسیدم که ورزش سالمش چیست؟ گفت: منچ بازی کردن با رفقا! البته گاهی شخص بزرگسال با فرزندش چنین بازی می­کند که این عبادت است. و این در مواقعی است که در اثر بی­تقوایی پدر و مادر به یک فرزند اکتفا کرده و او همبازی ندارد مجبورند که طرف بازی او شوند. (فاصله­ی سنی فرزندان باید سه سال باشد و نه بیشتر) آنچه که مورد مذمت این است که چند نفر بزرگسال باهم از این بازیها کنند. در روایت داریم که اگر مومن در میهمانی شرکت کند که یادی از خدا نشود در آخرت به شدت تأسف می­خورد. شبی در خواب معاونم را که شهید شده بود را در خواب دیدم که علیرغم اینکه روحانی نبود لباس روحانیت به تن داشت و زمانی که زنده بود به علم خیلی علاقه داشت ولی به هر حال شهید شد در خواب به من گفت: «به بچه­ها بگو که از سیزده جلسه­ی علمی در دنیا یک جلسه­اش را نرفتم اینجا داغ آن را تحمل می­کنم که اگر می­رفتم در بهشت وضعم طور دیگری بود. وگاهی پنج دقیقه­ی دنیا همه­ی آخرت انسان می­شود. لذا این شهید سفارش می­کردند که خیلی به علم اهمیت بدهند. بعضیها از دو کلاس خانواده­ی آسمانی به دومی اکتفا می­کنند و توجه ندارند که در کلاس اول مطالبی که گفته شده که باید رعایت شود لذا با توجه به مطالب کلاس دوم عمل می­کنند و نامتعادل می­شوند. اگر هم موفق به شرکت در کلاس اول نمی­شوید سی دی آن را تهیه کنید. زیرا کار تفریحی و تفننی که نیست. با توجه به حدیث مذکور کسی که گرفتار بازی می­شود روز به روز احمقتر می­شود یعنی سطح شعور و عقلانیتش کم می­شود. کسانی هستند که خوراکیهایی بسیار قوی تر از این جلسات را خورده و هنوز در فسق خودشان هستند از بس که بازیگوشی دارند. کسانی که هم از این خوراکها می­خورند و هم پای ماهواره نشسته و به لهو و لعب می­پردازند البته که دائماً اینها را دفع می­کنند. لذا فرموده اند هزل (بازیگوشی) انسان را از جدیّت می­اندازد. البته شخصی جدّی اشکال ندارد که گاهی سرگرمی مختصری هم داشته باشد. شخص بازیگوش باید مدتی دائماً خوراک قوی مصرف کند شاید به جدید برسد. سرمایه­گذاری روی چنین افرادی اصلاً ارزش ندارد. «اللهو من ثِمار الجهل» سرگرمی از میوه­های جهل است.

البته جاهل را نباید تحقیر کرد بلکه باید آگاهش کرد. اگر انسان کریمانه آنها را آگاه نماید ممکن است از او جلو بزنند. و کسی هم که آنها را آگاه کند مأجور است. قرآن می­فرماید که یا برهان بیاورید و یا زبان خوش داشته باشید. «ادفع بالتی هی احسن...» نه اینکه انسان دیگران را که در غفلتند مسخره و سرزنش کند» «و جادلهم بالتی هی احسن...» مهربانی بسیار موثر است لذا خداوند در قرآن خطاب به حضرت می­فرمایند: «فبِما رحمه من الله لنت لهم و لو کنت فظاً غلیظ القلب لانفضّوا من حولک». در مقابل کارهای خلاف دیگران با مهربانی و خوش اخلاقی و تواضع و کرامت برخورد کنیم تا تدریجاً تغییر کنند. شاید آنهاخوراکهایی که ما خورده­ایم خورده بودند از ما هم بهتر می­شدند. در روایت داریم جز خود انسان کسی حق سرزنش کردن ندارد. علی (ع) می­فرمایند: «احسن العقل مجانبه اللهو» بهترین خردمندی فاصله گرفتن از لهو است. اینکه مثلاً کسی دائماً اهل تفریح و رستوران رفتن و مسافرت خارج از کشور و ... است اصلاً مبارک نیست.

زیرکترین افراد کسانی هستند که حتی کارهای مستحب را هم از باب ضرورت و وجوب انجام می­دهند. وقت کار مستحبی ندارند نماز شب را به عنوان یک ضرورت و راز و نیاز با حق تعالی می­خوانند زیرا که عشقبازی با خدا را واجب می­دانند. دعای توسل و حرم رفتن و ... از واجباتش است کس و کارش هستند و قرار است با آنها زندگی ابدی داشته باشد. کسی که به امام رضا (ع) ابراز علاقه کرده ولی برادر او (امامزاده حمزه) را زیارت نمی­کند دروغ می­گوید. کسی که روز عاشورا نمی­تواند به کربلا برود به زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) برود که به منزله­ی زیارت امام حسین (ع) است. زیارت اصلاً مستحب نیست.

ذکر با تمرکز هر کدامش در وجود انسان بلکه از نماز واجب بیشتر و جدی تر رسوخ می­کند. و صدقه و سایر کارهایش همگی واجب هستند. مومن وقتش مشغول است (المومن مشغول وقته) مومن حقیقی همه­ی تفریحاتی که دیگران دارند را دارد ولی: میان ماه ما تا ماه گردون / تفاوت از زمین تا آسمان است

برای چنین کسی در ازای تفریحاتش چند میلیون سال حظّ آخرتی می­نویسند. لطیفه گفتن این شخص با دلقک بازی خیلیها فرق می­کند. به وجوب می­خندد و به وجوب می­خنداند. و همه­اش ثواب است. مثل اینکه امروز با آقایی آشنا شدم که برای گفتن یک جمله در آگهی های بازرگانی تلویزیون پنج میلیون تومان دریافت می­کند. مومن حتی بازی هایش هم در نزد خدا جدی حساب می­شود.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .