خانواده آسمانی جلسه 63

90/07/21

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

در جلسه­ ی قبل عرض کردیم که اگر بیماری های خطرناک و دشمنانمان را نشناسیم نمی­توانیم از حق تعالی و خانواده­ی آسمانی­مان کمک بگیریم، که در مناجات شاکّین از بهانه­گیری های نفس سخن گفتیم. کسانی که جاودانگی خود و اینکه فرزند خانواده­ی آسمانی هستند را باور نکرده­اند و خود را محدود به قالب دنیایی می­دانند برای «شدن» زیاد بهانه می­گیرند.

مانند کسانی که بدون شناخت و انگیزه در انواع کلاسها ثبت نام کرده­اند ولی ادامه نداده­اند. انسان با بهانه گیری های مختلف بسیاری از استعداد­های آخرتی خودش را از دست می­دهد. یکی از بهانه­ها «عملکرد متدینین» است. در تمام دنیا فقط چهارده معصوم داریم و بعضی از امامزادگان مانند حضرت عباس، حضرت زینب «سلام‌الله علیها»، و ... دارای عصمت هستند اما نه در حد معصومین «علیه‌السلام». سایر افراد لغزش دارند.

حتی در قرآن در مورد مومن می­فرماید: «.... الذین اذا فعلوا فاحشتهً او ظلموا...» یعنی ممکن است که مومن هم خطا و ظلم کند. «الجواد قد یکبوا» یک اسب راهوار هم گاهی صاحبش را زمین می­زند شیطان به ما القاء می­کند که یک روحانی، یک مومن هرگز گناهی مرتکب نمی­شود و اگر مرتکب شد بهانه­ای برای بی دینی می­شود. در طول تاریخ همیشه از این بهانه استفاده می­شده است. و البته گاهی اوقات آنچه را که ما عیب پنداشتیم شاید اصلاً عیب نبوده است. کسی به امام حسین «علیه‌السلام» عرض می­کند که آقا ما اصلاً توقع نداشتیم شما عمامه قرمز و لباس زرد بپوشید زیرا برازنده­ی شما نیست.

این واقعاً چه اشکالی دارد؟ غالب ما نمی­توانیم از رنگها در زندگی امان لذت ببریم. در سیره اهل بیت «علیه‌السلام» در چند جا لباس رنگی پوشیدن اهل بیت «علیه‌السلام» را می­بینیم. مرحوم آخوند (رضوان الله) وقتی نعلین سفید پوشیده بود به او اعتراض کردند و ایشان ابراز کردند که سفید و زرد مستحب است و من دوست دارم. اینها را جامعه­ی اسلامی حرام کرده و چه بسا حرامهایی که اصلاً حرام نیست. مرحوم آیت ا... مجتهدی فرمود که شخصی مدتی به نماز جماعت نمی­آمد نگران شدم و کسی را فرستادم وضع او را جویا شد گفته بد که ایشان را عادل نمی­دانم زیرا از پشت بام به خانه شان نگاه می­کردم دیدم که به همسرش آب می­پاشیده اند. اصلاً نگاه کردن به خانه­ی مردم فسق است. و کار آقای مجتهدی، شوخی کردن با همسرش بوده که اتفاقاً ثواب هم دارد. بعضی مستحبها هستند که ازلحاظ زمانی متداول نیستندمانند سرمه کشیدن مردها.امااگر احیاناً کسی این مستحب را انجام داد مانند استادی که ما خدمتش می­رسیدیم،نباید او را مذمت کرد. ما باید بدانیم که لغزش دیگران بهانه­ای برای لغزیدن ما نیست. بعضی ها درس نمی­خوانند و می­گویند که استاد مان با ما لج است.

قرآن می­فرماید: که ما هر کدام از شما را به تنهایی محاکمه می­کنیم. در یک تولد پنج قلو که همه در یک رحم بودند هر کدام نقصی داشته باشد دیگری نمی­تواند برای او کاری کند. در قیامت هم روح ها ونفس ها جدابوده، و محاسبه هم جدا انجام میشود. بعضی ها که با استادی نمی­توانند ادامه دهند به این دلیل است که آن استاد نور بسیار داشته و او نمی­تواند تحمل نماید و این موضوع زود برملا می­شود.علت دشمنی اکثر کسانی هم که با پیامبر «سلام‌الله علیها» همزمان بودند حتی بعضی از همسران ایشان، به دلیل شدت نور حضرت بود زیرا ظلمت دیگران را بسیار خوب نشان می­داد. اینگونه افراد معمولاً استادی را دوست دارند که شیره سر آنها مالیده و آنها را سبز و آبی بداند و عیبهایشان را نادیده بگیرد. در صورتی که کار استاد تعلیم و تربیت است. و کسانی هم که قصد شدن ندارند منتظر بهانه­ای هستند که از استاد ایراد گرفته و از استاد کناره می­گیرند.

شخصی خدمت حضرت سجاد «علیه‌السلام» رفته و ادعا می­کرد که استادش پدرِ او را کشته و قصد انتقام از او را دارد. حضرت فرمودند: که نمی­توانی زیرا استاد به گردن تو حق دارد. انسان بهانه­گیر به جایی می­رسد که حتی وقیحانه خدا و معصومین «علیه‌السلام» را هم زیر سوال برده و تا جایی که برخی گفته اند که می­توان علیه خدا هم تظاهرات به راه انداخت. امام صادق «علیه‌السلام» فرمودند که با آیه­ی قرآن علیه امام زمان «عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف» استدلال می­کنند که «العیاذ بالله» گناه می­کند.بعضی ها هم «بد بودن محیط» را بهانه می­کنند. در صورتی که خداوند اولیایی را که در بدترین محیط تربیت شده­اند را حجت قرار داده است.

«یخرج الحی من المیت ...» کسانی که هفده هزار کانال از انواع سکس، بدگویی و کفر و تبلیغ مذهب باطل و ... آنها را تهدید می­کندو پاک می مانند. بعضی ها در محیطهای سرشار از معنویت دچار انواع شبهات شده و برایشان برطرف هم نمی­شود. در قم کمتر کشوری هست که از آنجا طلبه نداشته باشد. آنها واقعاً به دنبال حقیقت بودند. پس کسانی که در دریا ادعا می­کنند که خشک هستند فقط بهانه­گیری می­کنند. در قیامت به بعضی جهنمی ها گفته می­شود. «فیم کنتم» در چه وضعی بودید؟ «قالوا کنّا مستضعفین فی الارض» ما روی زمین مستضعف بودیم. (همه ی اطرافیان ما بی دین بودند) ملائکه می­گویند: «الم ارض الله واسعاً فتهاجروا» آیا زمین خدا به حدی وسعت نداشت که به آنجا مهاجرت کنید؟ اگر محیط درس سالم نیست واجب نیست که درس بخوانیم. اصل حیات جاودانه­ی ماست که باید برای آنجا «قلب سلیم» کسب کنیم.

«یوم لا ینفع مال و لا بنون الا من اتی الله بقلب سلیم» نمونه­ی بارز افراد حقیقت جو «ادواردو آنیّلی» است که در چنان محیطی با آن همه ثروت و شرکت فیات و مشغله­های تیم یوونتوس و ... از حقیقت باز نماند و شیعه شد تا جایی به شهادت رسید.

قرآن مهاجرت را از واجبات شرعی می­داند. اگر جایی در آمدش حرام است باید مکان کار را تغییر داد حتی اگر درآمد آن کمتر باشد. اگر کسی به هر دلیلی در محیط فاسد قرار می­گیرد مثلاً برای ادامه­ی تحصیل در خارج از کشور، اول باید واکسن بزند تا آلوده نشود. اینکه در روایات آمده: «من دخل فی امر بغیر استخاره من الله ثمّ ابتلی لم یوجر» کسی که وارد کاری بدون استخاره شود پس مبتلا شود اجری ندارد. البته استخاره صرفاً با قرآن و تسبیح مورد نظر نیست. بلکه طلب خیر کردن است. مثلاً در فرهنگ اسلامی هنگامی انتخاب شغل اول حلال بودن درآمد و سپس سود مورد نظر است. در مورد ازدواج هم باید از افراد معلوم الحال پرهیز کرد. وقتی ماهیت امری مانند معامله ربوی معلوم است استخاره معنایی ندارد. و در مورد مشورت هم باید گفت که با افراد کارشناس در هر زمینه ای باید مشورت کرد و بعد از مشورت اگر واقعاً نتیجه نگرفتیم استخاره کنیم. و در صورت استخاره باید به آن عمل کنیم.

شخصی خدمت امام صادق «علیه‌السلام» رسید و برای سفر تجارتی استخاره کرد «بد» آمد و علیرغم آن به سفر رفته و سود خوبی هم کرد وقتی این مطلب را به حضرت عرض کرد حضرت فرمودند آن شبی که پول هایت را شمردی نماز صبحت قضا شد. گاهی استخاره علیرغم تمایل ما به کاری بد می­آید باید نتیجه­ی استخاره را به میلمان ترجیح دهیم. «عسی ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم....» چه بسا از چیزی بدتان می­آید و آن برای شما خیر است. قرآن می­فرماید: که اگر از همسرتان خوشتان نمی­آید «فعسی ان تکرهوا شیئاً و یجعل الله فیه خیراً کثیراً» چه بسا چیزهایی که از آنها کراهت دارید و خداوند در آن خیر کثیر قرار داده است. خداوند از پشت پرده خبر دارد و ما آگاهی نداریم.

« والله اعلم و انتم لا تعلمون» اگر انسان واقعاً چاره­ای نداشت و دید می­تواند روز قیامت پاسخ دهد آنچه را که دوست ندارد کنار بگذارد به شرطی که هوی و هوس و خودخواهی، حسادت و توقع بیجا و ... در آن نباشد. سختیهایی که برخلاف طبع ما بوده و درعین حال به صلاح ما می باشد همان خیر است. و خوشی هایی که مطابق میل ما بوده و باعث غفلت ما شده در واقع بد و شر می باشد. یکی دیگر از آفتهایی که بهانه­ی افراد قرار می­گیرد دنیاست. ثروت و زیبایی و ... بسیاری را به عیاشی و کیافی و .... می­کشاند. بعضی ها ثروت و دارایی به صلاحشان نیست و وقتی به هر قیمتی درپی کسب ثروت هستند به سرنوشت قارون مبتلا شده و به فساد کشیده می­شوند. یک لقمه­ی حرام برای انسان بسیار دردسر ساز است. انسان اول باید تکلیف مالش را معلوم کند که آیا در آمدش حلال است یا نه؟ و اگر حلال است وجوهات شرعی را می­پردازد؟ خوراک انسان به خیال و فکر تبدیل می­شوند و اگر اشکال داشته باشد خیال و فکر حرام تولید می­کند. خوابهای شیطانی، بدبینی، بدجنسی، عصبانیت، حسادت، هاری و نمک نشناسی و ... از تولیدات لقمه­ی حرام است. روز عاشورا امام حسین «علیه‌السلام» در مورد لشکر دشمن که قصد کشتن ایشان را داشتند فرمودند: «مُلئت بطونهم من حرام» شکمهای آنها از حرام پر شده است. لقمه­ی حرام عقاید انسان را می­گیرد تا جایی که بدیهی ترین چیزها را انکار می­­کند. نخواندن قرآن، نداشتن رابطه با خانواده­ی آسمانی و سحر نداشتن و ... اصلاً در او احساسی ایجاد نمی­کند. بعضی ها که کسبشان را به نماز ترجیح می­دهند در واقع به مشتری بیشتر از خدا اطمینان دارند. گاهی افراد به حدی سرگرم مشغله های دنیایی می­شوند که از رسیدگی به وضع معنوی خانواده باز می­مانند. علی «علیه‌السلام» می­فرمایند: «المال ماده الشهوات» پول ماده­شهوات است. اگر انسان از پول برای خوشگذرانی هم استفاده می­کند به شرطی اشکال ندارد که جهت حرام نبوده و به سلامت دلش لطمه نزند. اگر مال درجهت درست استفاده شود که خیلی هم خوب است: «نعم العون المال علی التقوی» چه یار خوبی است مال برای تقوی.

تجارت به حدی مفید و خوب است که پیامبر «سلام‌الله علیها» فرمودند که برکت ده قسم است که نه قسم آن در تجارت است. ولی اکثراً با مال فراوان از خدا غافل و قسی القلب می­شوند. شخصی به حضرت عرض کرد که دعا کنید. من پولدار شوم. وقتی به دعای پیامبر «سلام‌الله علیها» به ثروت فراوان دست یافت دیگر در نماز جماعت شرکت نمی­کرد و وقتی ماموران حضرت برای گرفتن خمس و زکات به او مراجعه کردند گفت که می­خواهید از من پول زور بگیرید؟ او که ثروتش ناشی از سکه ای بود که حضرت به او داده بود حضرت هم آن سکه را از او پس گرفت وآن شخص دوباره فقیرشد. بعضی ها ظرفیت ثروت ندارند خدا هم نمی­خواهد او جهنم برود در همان فقر او را نگاه می­دارد. برخی دیگر هم ظرفیت زیبایی و خوش هیکلی را ندارند زیرا حیف شان می­آید با حجاب بیرون بیایند. پری رو تاب مستوری ندارد. البته این شعر را عارفی گفته آن هم برای کمال مطلق.

روز قیامت خداوند حضرت مریم «سلام‌الله علیها» را برای این افراد حجت قرار می­دهد، و حضرت یوسف «علیه‌السلام» را برای مردانی که بی حیایی کرده اند. در حال حاضر هم در جامعه ی ما پر از مریم و یوسف «علیه‌السلام» است. شعرها و ترانه ها منشأ عمل نیست که شخص بگوید که به قول شاعر، شاعر تحت تأثیر خیال چیزی گفته است. یکی دیگر از بهانه ها همین مَثَل است مانند «تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها». یا مثلاً گفته می­شود به قول فلانی (نویسنده یا شخص مشهور). فقط در صورتی می­توانیم از قول کسی چیزی بگوییم که ورای آن عصمت و تأیید خداوند باشد. غیر از معصوم کسی برای ما نباید الگو باشد. «ولکم فی رسول الله اسوه حسنه» حتی معصوم فرموده که اگر از ما کلامی به شما رسید که با قرآن مطابقت نداشت به دیوار بزنید. بحارالانوار و کافی و بسیاری از کتب معتبر حدیث ضعیف و حتی غلط هم دارند. حدیث باید حتما کارشناسی بشود. موسی «علیه‌السلام» وقتی از خدا سوال می­کند که رضای تو در چیست؟ خداوند می­فرماید: «رضای فی کرهک» رضای من در کراهت توست. گاهی افراد خودشان از خیر نبودن کاری اطلاع دارند یک استخاره­ی بیجا و بی مورد را بهانه­ی انجام آنقرارمی دهند. انسان باید آنقدر تمرین کند تا به قدرت برسد.

تمرین برای هفته بعد: بهانه­ گیری هایی که در زندگی داریم تا به وظیفه­ امان که رابطه با خانواده آسمانی است را بنویسیم. والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .