خانواده آسمانی جلسه 52

90/05/27

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

بحثمان در جلسه قبل به این فراز از حدیث نبوی رسید که: «... من احب علیا صافحته الملائکه و زارته الانبیاء» با محب علی «علیه‌السلام» ملائکه مصاحفه کرد. و پیامبران او را زیارت می­کنند. کسی که می­خواهد از خدا استمداد کرده و با انبیاء رابطه­ی خوبی داشته باشد باید اول ماهیت خودش را خوب بشناسد. در مسایل معنوی و اخلاقی قوی­ترین انسانها کسانی هستند که بیشترین شناخت را نسبت به خودشان دارند. کسی که قدرت، شادی، آرامش در دنیا و آخرت می­خواهد و استمداد از خدا و ملائکه و روح انبیاء «علیه‌السلام» را می­طلبد باید خودش را بیشتر و بهتر بشناسد. در روایت داریم که کسانی بیشتر خدا را می­شناسند که از او بیشتر استمداد می­نمایند. حضرت موسی «علیه‌السلام» غذایش را از خدا طلب می­کرد زیرا خدا به او آموخته بود که نمک غذایش و علف گوسفندانش را نیز از او طلب می­کرد.

«رب انی بما انزلت الی من خیر فقیر» پروردگار من به آنچه که تو از خیر بر من نازل می­کنی فقیرم . پیامبر اولوالعزم باخدا اینگونه ضعیف و کودکانه سخن می­گوید زیرا که بیش از هر کس ربط خود به خداوند را می­داند و توجه دارد که نسبت به او چه قدر فقیر است. رابطه­ی ما با خداوند مثل رابطه­ی وجود ذهنی ما با ماست. وقتی ما گلی را تصور می­کنیم تا زمانی در ذهن ما وجود دارد که ما توجه و عنایت به آن داریم. وقتی که قطع توجه می­کنیم نابود نمی­شودبلکه فانی در ذات ما شده و وجود دارد و هر گاه بخواهیم تصورش می­کنیم در واقع به آن وجود ذهنی می­دهیم. کل نظام خلقت با عنایت خداوند تحقق پیدا کرده است و هرگاه هم بخواهد آن را جمع می­کند: « کما بدأنا نعیده...» همانگونه که آغاز کردیم آن را بر می­گردانیم. «... کطی السجل للکتب» عالم را مانند طوماری که پهن شده، جمعش می­کنیم. ما فقر محض هستیم اصلی ترین دارایی ما وجودمان است که از آن خداوند است و عوارض آن نیز به طریق اولی متعلق به خداوند است. هر لحظه عنایت خداوند از ما برداشته شود فانی در ذات می­شویم. ما فقط یک وجود داریم آن هم خداوند است و همه­ی موجودات عالم تجلیات و تظاهرات یک وجود بینهایت است. و تفاوتشان در میزان کمالاتشان است. انسان بیشترین بهره­مندی را از حقیقت اصلی یعنی حق تعالی دارد. و مظهر کامل اسماء و صفات الهی است. معنای حقیقی مالک این است که همه­ی هستی مملوک از اوست. و او به مملوک وجود داده است.

(مالکیت ما نسبت به دارایی هایمان اعتباری و موقت است.) همه­ی زیباییهای عالم وکمالات متعلق به خداست به همین دلیل می­گوییم: « الحمدالله» تمام ستایش ها برای خداست. اگر کسی «الحمدالله» را بپذیرد و بفهمد دیگر به راحتی عصبانی نمی­شود زیرا می­داند هیچ چیز متعلق به خودش نیست. به کسی هم حسادت نمی­کند زیرا می­داند کمال آن شخص از آن خداست. اگر کسی الحمدالله را قبول کند بسیاری از معضلات زندگی­اش بر طرف می­شود. و دیگر عقده­های روانی ناشی از کمبودها در او وجود نخواهد داشت. زیرا اینها مربوط به یک انسان طبیعت گراست که خودش را از تولد تا مرگ معنا می­کند در دیدگاه ابدی چیزی به نام عقده وجود ندارد. حمله های چهار جانبه­ی شیطان برروی کسانی اثر می­گذارد که « الحمدالله»اشان ضعیف است. و یا اصلاً «الحمدالله» را باور نکرده اند.

کسی که نگاه ابدی دارد برای دنیا، قبر، قیامت و ... دائما به خدا نیاز دارد لذا همیشه از او استمداد می­طلبد: « ایاک نعبد و ایاک نستعین» یک بینش و بصیرت عمیق انسانی است این عبارت یعنی عین فقر به خداوند و این همه دعاها که آغاز معصوم «علیه‌السلام» به مارسیده است بیانگر همین معناست. «بچه» به فقر ذاتی خودش نسبت به مادر آگاهست، لذا وقتی که شیر می­خواهد همراه با گریه و اظهار فقر است. بنابراین «دعا» مخصوص اهل معرفت است و ایشان همواره مشغول دعا هستند زیرا از خودشان ذات ندارند بلکه ظهور و جلوه­ی حق تعالی هستند. موجودی که فقر محض است دا ئماً در حال استمداد است: « یا ناصر» ، «یا معین» ، «یا جواد» و ... « انت القوی و انا الضعیف و هل یرحم الضعیف الا القوی، یا من له الدنیا و الا خره و ارحم من لیس له الدنیا و الا خره، لا املک لنفسی نفعا و لا ضرا و لا موتا و لا حیوه و لا نشورا» پیامبر«سلام‌الله علیها» سر سفره­ی غذا فقیرانه می­نشستند. واقعاً احساس نیاز داشتند. چه بسا افراد متکبری که با تکبر بر سر سفره­شان نشسته و با لقمه­ای غذا و یا جرعه­ای آب خفه شده و مرده­اند. پس هر چه ما معرفتمان بیشتر باشد و در حب اهل بیت «علیه‌السلام» قوی تر باشیم که البته این محبت، محبت صرف نبوده مودت می­باشد و کاربرد دارد، ملائکه الله به عنوان قوای عالم از شئونات انسان کامل، در اختیار او و تابع او می­باشند، نیز خادم ما خواهند شد. خداوند در قرآن از ملائکه به عنوان «عباد مکرمون» یاد کرده و بی اعتقادی به ملائکه را کفر می­داند. «تنزل الملائکه و الروح» که قرآن فرموده است در واقع تنزل فرشتگان به محضر انسان کامل است. زیرا قدرها و اندازه­های عالم باید به امضای او برسد: «کل شئ احصیناه فی امام مبین» امام زمان«علیه‌السلام» حسابدار کل عالم از طرف خداست از جزئی­ترین تا بزرگترین حوادث عالم به دست ایشان است.

«و بیمنه رزق الوراء» به هر کس هر چه می رسد از کانال وجودی ایشان است و ملائکه در استخدام حضرت می­باشند. بنابراین اگر دل انسان سرشار از حب انسان کامل باشد ملائکه با او هماهنگ تر هستند. محب اهل بیت«علیه‌السلام» به یمن رابطه، محبت، معرفت، اذن ارتباط با خلیفه الله و... سلاطین عالم هستند و ثروتمندان معنوی در این کشور هستند مسلمانان خارجی سالها خون دل خورده­اند تا آنچه را که ما داریم را بدست آورده­اند. واقعاً حق آنها را به ایشان نداده­اند. و وقتی می­گوییم: «اللهم اغن کل فقیر» باید تلاش کنیم از این ثروتمان به آنها نیز بدهیم. زیرا آنها هم تعلق به خانواده­ی آسمانی دارند و از آن محروم مانده­اند. «اللهم اصلح کل فاسد من امور المسلمین» فساد این است که انسان دستش از خانواده­ی آسمانی اش کوتاه باشد. وای به حال کسی چنین ثروتی را دارد و حسرت ثروتهای مادی دیگران را بخورد. کسی که حب انسان کامل، مصافحه ملائکه، زیارت انبیاء «علیه‌السلام» و... را دارد در اوج ثروت است و اگر حسرت امور مادی را بخورد عین نادانی و بی معرفتی است. و پس از مرگ بسیار حسرت این بی معرفتی را خواهد خورد که انسان «الله» «معصومین«علیه‌السلام» و ملائکه الله و ...» را داشت و نتوانست استفاده کند.

آفتی نبود بدتر از ناشناخت           تو بر یار و ندانی عشق باخت

*************

یار را اغیار پنداری همی           شادی را نام بنهادی غمی

یک کافر وقتی مسلمان می­شود می­فهمد که به چه ثروت عظیمی دست یافته است. دختر خانمی بیست ساله از بوسنی می­گفت وقتی من با حجاب شدم خانواده­ام مرا از خانه بیرون کردند و من اصلاً ناراحت نشدم زیرا به ثروتی عظیم دست یافته بودم. در ایران خانمهایی با حجاب هستند که آرزو دارند حجاب را کنار بگذارند. اینها خیلی با هم فرق دارند. انسان اگر نتواند خانواده­ی آسمانی اش را پیدا کند و با آنها رابطه­ی عمیق بر قرار نکند توقع نداشته باشد که غمهای او بر طرف شود. ارتباط با انبیاء «علیه‌السلام» یک بحث بسیار مهم در معارف دینی ماست. در دعاها برای انبیاء درود و صلوات می­فرستیم و گاهی صلوات و درود انحصاری است یعنی از خدا که شروع می­کنیم.(تسبیحات حضرت زهراس) تا به ائمه برسیم فاصله­اش درود بر تک تک انبیاء اولو العزم است. «السلام علی آدم صفوه الله» اگر کسی در سلوکش حضرت آدم«علیه‌السلام» را نشناخته و رابطه برقرار نکرده باشد امکان ندارد به حضرت نوح «علیه‌السلام» برسد. و همین طور به ترتیب تا سایر انبیاء. مقامات و زندگی ایشان مقامات و زندگی خود ما هستند. قرآن 25پیامبر را ذکر کرده که داستان زندگی هر کدام داستان زندگی ماست. لذا در عرفان ما باید با ایشان انس داشته باشیم تا به رسول الله «سلام‌الله علیها» برسیم. ودر اینجا :«السلام علی» نمی­گوییم بلکه ارتباط چهره به چهره است: «السلام علیک یا رسول الله» پس کسی که با سایر انبیاء رابطه بر قرار نکرده باشد امکان ندارد به رسول الله «سلام‌الله علیها» راه پیدا کند. افرادی صدها ساعت وقت برای مطالعه انواع رمان ها و دیدن سریالهای طولانی می­گذارند ولی ذره­ای آگاهی درباره­ی انبیاء «علیه‌السلام» ندارند. در بهشت که هر روزی میهمان پیامبری هستیم به حسب ضرورت می­باشد. و ما هر روزی کاری با ایشان داریم: شنبه ها میهمان حضرت آدم «علیه‌السلام» یعنی ورود به مقام حضرت میهمانی صرفاً تصورات ما نیست بلکه هم آن پذیرایی ها دایر است و هم یک پذیرایی بالاتر که فوق تصور ماست. زیرا ما واقعاً آنجا را نمی­شناسیم و به قول پیامبر«سلام‌الله علیها» آنچه که درباره­ی آخرت شنیده­ایم با دنیا فقط شباهت اسمی دارد. موسیقی، شراب، قصر، همسران و میهمانی های بهشتی و ... با دنیا کاملاً متقاوت است. حضرت می­فرمایند:«... بله و ما تعلم نفس ما اخفی لهم من قره اعین » واقعاً انسان نمی­داند که چه چیزهایی در بهشت برای او آماده شده است. یکشنبه میهمان حضرت نوح «علیه‌السلام» دوشنبه میهمان حضرت ابراهیم «علیه‌السلام» سه شنبه میهمان حضرت موسی «علیه‌السلام» چهار شنبه میهمان حضرت عیسی «علیه‌السلام» پنج شنبه میهمان پیامبر «سلام‌الله علیها». خوشا به سعادت کسی که صدها ساعت از وقتش را با ملائکه الهی گذرانده است. برخی ها صدها ساعت از عمرشان را صرف پرداختن به افسانه ها می­کنند: که رستم یلی بود در سیستان، منم کردمش رستم داستان.

بعضیها هم صدها ساعت وقت برای مطالعه انبیاء «علیه‌السلام» گذاشته اند. متأسفانه در این زمینه کارهای هنری خیلی کم انجام پذیرفته است. کتابهای ساحل، شب شکن و رقص کوه از جمله کارهای خوبی است که معمولاً در برنامه­ها به آنها توصیه می­گردد. در حدیث مورد بحث می­فرمایند که راه ارتباط با انبیاء «علیه‌السلام» حب علی «علیه‌السلام» است که هر کدام شئون نفس او بوده و از همه ی انبیاء «علیه‌السلام» به غیر از نبی اکرم «سلام‌الله علیها» برتر است.

امام زمان «علیه‌السلام» فرمودند که هر کس می­خواهد به آدم، شیث، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، محمد، علی، حسن و حسین «علیه‌السلام» نگاه کند به من نگاه کند. «السلام علیک حین تقوم، السلام علیک حین تقعد، السلام علیک فی النهار اذا تجلی، السلام علیک بجوامع السلام ... با توجه به انسان کامل تمام توجه انبیاء جلب می­شود. چنین انسانی با این ارتباط صمیمانه با خانواده­ی آسمانی­اش هنگام ورود به برزخ همه­ی چهارده معصوم «علیه‌السلام» حاضر می­شوند (یکی از مراجع عراق تعریف می­کرد که وقتی بر بالین چایچی هیئت رفتم در حال احتضار بوده و مرا نشناخت ولی از جا برخاست و به چهارده معصوم خوشامد گفت و سپس از دنیا رفت. و او به حدی زیرک بوده که با انبیاء نیز رابطه برقرار کرده و آنها هم بر بالینش حاضر می­شوند. (الان در امور دنیایی هم بعضی ها چنان رابطه­ای با دیگران برقرار کرده اند که همه جا آشنا دارد یعنی کاری کرده که عزیز است و حرفش خریدار دارد.) و این شخص در دنیا مشغول ساختن زیر بناهای آخرتی خود بوده­است وقتی می­خواهد با حضرت عبدالعظیم «علیه‌السلام» رابطه برقرار کند اول 34 مرتبه «الله اکبر» 33مرتبه هم «الحمد الله» و « سبحان الله» می­گوید و بعد به سراغ انبیاء «علیه‌السلام» می­رود. اینها بر اساس نفس انسان تنظیم شده­است. اصلاً با تمام امامزادگان به طور ویژه ارتباط بر قرار کرده­است: «عرف الله بیننا و بینکم فی الجنه و سقانا بکأس جدکم من یدعلی بن ابیطالب» و ... بعضیها هنوز بالغ نشده­اند و قدر این زیارتها را نمی­دانند و برای خرید و بازار خیلی بیشتر از حرم وقت می­گذارند. وقتی حضرت می­فرمایند اگر کسی می­خواهد انبیاء و سایر ائمه «علیه‌السلام» را ببینند به من نگاه کند، یعنی به سراغ انسان کامل باید رفت و همه کار را باید با او انجام داد و الان انسان کامل وجود مقدس امام زمان «علیه‌السلام» است. پس در حال حاضر« من احب علیا»یعنی «من احب مهدیا» «.. . وقضی الله له کل حاجه ...» خدای هم حوائجش را می­دهد و آنچه که به صلاح او نباشد ذخیره می­کند هیچ کدام از دعاهای محب، هدر رفته نیست. بخش را به او می­دهند و بخش دیگر را برای حیات جاودانه­اش نگاه می­دارند.

زندگی اینجا رحمی است نباید اینجا همه را مصرف کنیم. کسی با مشاهده­ی حصیر که زیر بدن پیامبر«سلام‌الله علیها» بود گریه کرد و گفت سلاطین روی تختها می­خوابند و شما روی حصیر، حضرت فرمودند که آیا ناراحتی خدا برای آنها دنیا را خواسته و برای ما آخرت را ؟ کسی که از نداشتن های دنیا حسرت می­خورد. در واقع می­خواهد در دنیا ولخرجی کند. البته ما که آن طور زندگی نمی­کنیم همه چیزمان مهیاست. پیامبر«سلام‌الله علیها» از گرسنگی سنگ به شکم بسته، با خدیجه ثروتمندترین زن عرب سه سال در شعب ابی طالب می­ماند. برای همین است که در دعای توسلی ویژه، حضرت خدیجه «سلام‌الله علیها» در ردیف معصوم آورده می­شود: «... صل علی الخدیجه الکبری...» در شعب ابیطالب ده نفر یک خرما می­خوردند. حالا خدا نکند که ما یک مرتبه بدون سحری روزه بگیریم... یا یک روز پول نداشته باشیم و خودمان را سیر کنیم. والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .