خانواده آسمانی جلسه 38

90/02/29

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

در جلسه‌ی گذشته حدیثی را از پیامبر«صلی‌الله علیه و آله و سلم» عرض کردیم که در بخشی از آن این‌گونه فرموده‌اند: «من مات علی حب آل محمد مات شهیدا و من مات علی حب آل محمد مات مغفورله/تائبا / مستکمل الایمان ... بشره ملک الموت بالجنه ثم منکرا و نکیرا» وقتی کسی که حب آل محمد «صلی الله علیه و آله و سلم» را داشته باشد، محب ایشان حتی اگر به مرگ طبیعی بمیرد شهید است، زیرا شهادت یعنی فانی شدن اراده‌ی شخص عاشق در اراده‌ی معشوق. اگر غیر از این باشد عشق نیست بلکه توهم است. عشق باید سبب ایجاد سنخیت و شباهت شود وگرنه معنایی ندارد. خداوند در قرآن می‌فرماید: «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی»، «الا ان شاء أن یتخذ الی ربه سبیلا» اجر یعنی معادل و ما به ازاء. وقتی می‌فرمایند: «... الا و من مات علی حب آل محمد مات مغفورا له...» یعنی این عشق لحظه به لحظه از معصیت و خطا، شخص عاشق را جدا می‌کند. بنابراین کسی که دائماً به معصیت می‌پردازد نمی‌تواند ادعای محبت ایشان را داشته باشد. درباره‌ی مغفرت لازم به توضیح است که مغفرت غیر از عفو است. «عفو»، بخشش است ولی شخص مورد عفو جایگاه و موقعیت سابق را نمی‌یابد و گویی مهر آن گناه پریشانی اوست ولو بخشیده شده باشد. ولی در مغفرت علاوه بر بخشیده شدن به جایگاه سابق خود نیز بازمی‌گردد. عاشقی یعنی بی‌ارادگی و دقیقا عقل و منطق مدافع این معناست. زیرا انسان به اقتضای عقل، اراده‌اش را در اراده‌ی معشوقش فانی می‌کند تا به کمال مطلق که اصل و ریشه‌ی خود آرمانی اوست نزدیک شود. کسی که اظهار محبت می‌کند ولی دست از گناه بر نمی‌دارد محبتش حقیقت ندارد. ابراهیم«علیه‌السلام» زمانی که خنجر را روی گلوی اسماعیل «علیه‌السلام» می‌گذارد قبل از آن بر روی یک عُلقه‌ی پدر و فرزندی پا گذاشته و خنجر کشیده بود. بسیاری از افراد هستند که در طول زندگیشان هرگز موقعیت جنگ و جبهه را تجربه نکرده‌اند ولی به‌گونه‌ای زیسته و با خانواده و سایر افراد پیرامون خود رفتار کرده‌اند که گویا جهاد کرده و حتی شهید شده‌اند، زیرا به آنها با نگاه امام زمانی نگاه کرده اند.

قرآن کریم مقام شهید را این‌گونه بیان کرده: «ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون» بالاترین مقام و مرتبه‌ی بهشت «جنت اللقاء» است که به فرمایش حضرت، خبری از قصر و حوری و باغ و شراب نیست، فقط خداوند است و بس. به فرمایش امام باقر «علیه‌السلام» فقط با موالات معصومین «علیهم‌السلام» می‌توان به آن رسید. از رسول الله «صلی الله علیه و آله و سلم» پرسیدند چرا شهید سئوال و جواب ندارد؟ فرمودند: زیرا شهید سؤالهایش را زیر برق شمشیر پاسخ داده است. کسی که وقتی مورد اصابت شلیک دشمن قرار می‌گیرد و «الله اکبر» و «یا زهرا» می‌گوید، حقیقتاً عاشقی کرده. عاشق، تمام انتخابها، ارتباطات، رفتارها و افکارش متناسب با معشوقش تنظیم می‌شود.

«تائب»، «مستکمل الایمان» و «مغفور له» و... درباره‌ی کسی است که عشقش توأم با تبعیت باشد و در ادامه‌ی حدیث مذکور می‌فرمایند که محب ، همچون عروس ، با شکوه و جلال به بهشت مشایعت می‌شود و این اتفاق زمانی می‌افتد که همه دچار هول و هراس و وحشت هستند. انسان هر چه عاشق‌تر می‌شود در عین حال معشوق‌تر هم می‌شود: «ان کنتم تحبون الله فاتبعونی یحببکم الله» زیرا عاشق هر چه پیش می‌رود و ناخالصی‌هایش کمتر باشد و به معشوق شبیه‌تر شود، در نتیجه نزدیکتر و محبوبتر می‌شود.

همه‌ی ما در وجودمان فاطمه، حسین و مهدی و... داریم و هرچه کمالات طبیعی، وهمی و خیالی را کمتر می‌کنیم ایشان ظهور و بروز بیشتری در ما پیدا می‌کند. بعضی‌ها مثل چوبِ ‌تر هستند حرارت را نمی‌گیرند فقط دود می‌کنند ولی برخی مانند چوب خشک حرارت را دریافت کرده و آب نهائی آنها تبخیر و نهایتا ذغال می‌شوند. اما بعضی دیگر خودشان ذغال هستند و با کمی حرارت یکپارچه آتش می‌شوند. و بعضی مانند دینامیت بوده و کوچک‌ترین حرارتی آنها را دچار انفجار می‌کند. قرآن عبور برخی از صراط را به سرعت برق تشبیه می کند. برخی مانند اسب سوار، برخی پیاده و بعضی دیگر سینه‌خیز می‌گذرند. اما تعدادی نیز هستند که وقتی از آنها می‌پرسند چگونه گذشتید به تصریح قرآن می‌گویند که ما از آن گذشتیم در حالی که خاموش بود (یعنی اصلاً نسوختند) در هر صورت آخرین قدم بسیار با شکوه و لذت‌بخش است، البته برای کسی که دنیا و برزخ و پنجاه هزارسال قیامت و صراط را به سلامت رد کرده است. قرآن می‌فرماید: «و آخر دعویهم أن الحمدلله رب العالمین» از این به بعد هیچ غم و حسرتی نبوده و شادی و نشاط جاودانه است.

جاودانگی به حدی لذت‌بخش است که 80 بار در قرآن آمده است انسان این همه مار و عقرب و موجودات وحشتناک و گزنده را رد می‌کند و و رد کردن این‌ها در گرو حب و عشق است و سختی‌ای در کار نیست. کسانی که به شیرینی با والدین رفتار خداپسندانه داشته‌اند وجودشان شایسته‌ی بهشت است و معطلی ندارند ولی در غیر این صورت گرفتار و معطل خواهند شد. در یک کلام عشق تمام سختی‌های دنیا و آخرت را هموار می‌کند. کسی که عاشق است نمی‌تواند نماز نخواند ولی اگر عاشق نباشد کافی است. اگر نماز چهار رکعتی او دو رکعت شود بسیار خوشحال می‌شود. در ادامه‌ی حدیث آمده است: «الا و من مات علی حب آل محمد فتح له فی قبره... الی الجنه» آگاه باشید! کسی که بر حب آل محمد «صلی الله علیه و آله و سلم» بمیرد، در قبرش دو در به سوی بهشت گشوده می‌شود.