خانواده آسمانی،جلسه 90 ، 90/10/29

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

بحثمان درباره­­ ی موانع وصولمان به خانواده­ ی آسمانی بود که متن شمارش این موانع مناجات شاکین امام سجاد «علیه السلام» بود و به یکی از بیماری­های حاد و قدرتمند نفس یعنی غفلت رسیدیم.

غفلت یعنی حقیقتی وجود دارد که انسان آن را فراموش کرده و نمی ­بیند و حواسش فقط به چیز دیگری غیر از آن حقیقت شده ­است. انسان برای مبارزه با غفلت باید توجه ­اش را از چیزی که حواسش را پرت کرده بگیرد و به چیزی که باید متوجه آن باشد بپردازد.

اولین قدم در اخلاق، خودسازی و عرفان این است که انسان به مختصات خودش توجه کند. یعنی متوجه باشد که از کجا آمده، در کجا هست و به کجا خواهد رفت.

وقتی دانش آموزی با وجود امکانات تحصیلی کافی درس نمی­خواند و زحمات بی­ دریغ والدینش را نادیده می­گیرد، والدین او را متوجه شرایط و موقعیت طبیعی و مادی اش می­کنند و به روی بخش حیوانی یعنی ملموس­ترین چیزی که بچه به آن انس دارد دست می­ گذارند و او را متوجه موانع و محدودیت ­هایی که به خاطر درس نخواندن ممکن است در آینده گریبان گیرش شود می­کنند. گاهی این موعظه­ ها، مؤثر واقع می­شود و منجر به حرکت و بیداری او می­گردد ولی گاهی هم بر روی او اثری نمی­گذارد و گذشت زمان و تلخی روزگار او را متوجه اشتباهش می­کند.

«پند خردمندان اگر به شیرینی نیاموزی              فلک آن پند با تلخی بیاموزد تو را روزی»

مثلاً ممکن است 15 سال بگذرد و بعد از خواب غفلت بیدار شود و به حالت «یقظه» یعنی بیداری برسد و به بصیرتی برسد که اصلاً قبلاً آن را به دلائل مختلف نمی­دید و نمی­ فهمید و تازه با گذر زمان متوجه مسیر اشتباهش شده و در پی جبران بر می­آید. و این حالت در بسیاری از زندگی­ ها در موارد مختلف اتفاق می­افتد و اکثر افراد از انتخاب­ها و ارتباطات و رفتار و افکار گذشته ­شان پشیمان می­شوند و به بیداری می­رسند.

«یقظه» به معنای حقیقی زمانی اتفاق می­افتد که انسان می­فهمد از کجا آمده، در کجا هست و به کجا خواهد رفت و حیثیت جاودانه­ ی خود را بعنوان فرزند حقیقی محمد و ال محمد صلی الله علیه و آله» می­فهمد. انسان تا وقتی حقیقت وجودی خود را نیابد، هیچ کلاس و هیچ استادی نمی­تواند او را تکان دهد و حتی ممکن است موجب بدتر شدن حالش هم بشود.

چرا که نتوانسته است با حیثیت وجودی خود ارتباط برقرار کند. (اکثرهم غافلون) کسی در یک کلاس، سود می­برد که از اول می­داند می­خواهد چه کار کند و غافل نباشد.

غفلت یعنی این که انسان آن چیزی را که مهم نیست و حقیقت ندارد، حقیقت می­داند و آن چیزی را که مهم است و حقیقت دارد، مجاز می­پندارد.

حضرت علی «علیه السلام» می­فرماید: « چه شده است که شما را همچون بدنهای بی­جان و جانهای بی ­بدن و عابدان ناپرهیزگار و بازرگانان بی ­سود و بیداران خفته و حاضران غایب و چشم داران نابینا می­بینم.»

انسان تا به این باور نرسد که پدر و مادر حقیقی ­اش، پدر و مادر مادی و زمینی ­اش نیستند، در خواب است و تا زمانی که نتوانسته است از خواب معروفیت، مشهوریت، جنسیت و حیوانیت بیدار شود، نمی­تواند با خانواده­ ی آسمانی­ اش ارتباط برقرار کند.

«الناس نیامٌ فاذا ماتو انتبهوا» مردم در خوابند وقتی مردند، بیدار می­شوند. زمانی که انسان در فضای برزخ از خواب بیدار می­شود تازه می­فهمد یکسری چیزهایی را جدی گرفته و ارزش دانسته که اصلاً جدی نبوده و ارزش نداشته­ اند و در این فضای بیداری چیزهایی را از انسان می­خواهند که اصلاً به آن اهمیتی نداده و وقتی برای آنها نگذاشته است.

بیدار شدن در دنیا نعمت بسیار عظیمی است که نصیب هر کس نخواهد شد. انسانی که در دنیا بیدار می­شود تازه می­فهمد که نه زن است و نه مرد و نه جنسیت، و می­فهمد که تنها و تنها مال خداست. «انا لله و انا الیه راجعون».

در روایت داریم هر کس فهمیده مال خداست، خدا مال او می­شود. «من کان لِلّه کان الله له» هر کس مال خدا شود، خدا مال او می­شود. این ملکیت از ملکیت یک فرزند برای پدر و مادرش بالاتر است.

ملکیت یعنی اینکه انسان دیگر خیلی چیزها دست خودش نیست و باید از مالکش اجازه بگیرد. و «انا لله» یعنی نسبت من به خدا، یک نسبت حقیقی است، ولی ما اینطور نیستیم و هر کاری دلمان می­خواهد بدون اجازه مالک مان انجام می­دهیم و تمام ارتباطات، انتخابات و رفتار و افکارمان را بدون توجه به ملکیتمان نسبت به خدا صورت می­دهیم. عبودیت یعنی بندگی خدا و اینکه انسان مال خداست و هر تصمیمی را نمی­تواند بگیرد و غایت آن هم این است که مثل خدا شود. انسان دوست دارد مثل خدا باشد و برای همین خدا  او را خلق کرد که مانند خودش جاودانه و بینهایت باشد و برای ایجاد مثلیت باید خوب شنید و خوب اطاعت کرد تا جاودانه شد.

حافظ می­فرماید: «خدایا من هوس خواجگی داشتم بندگی تو پیشه کردم.» یعنی اطاعت کردم تا مثل تو جاودانه و بی نهایت شوم و انسان به هیچ وجه به کمتر از خدا شدن قانع نمی­شود. لذا خداوند می­فرماید: «اطعنی حتی اجعلک مثلی» اطاعت کن تا مثل من شوی! و تمام استادان و صاحبان حِرَف به شاگردان می­گویند اطاعت کن تا مثل من شوی.

خداوند زوج و همسر و اله ماست و اله همان معشوق است که ما را واله و شیدای خود می­کند. اگر ما در دنیا نسبت به چیزی و یا کسی عشق می ­ورزیم تنها به خاطر این است که عصاره ه­ایی از آن کمال مطلق در وجود آن شیء یا شخص ریخته شده، اما انسان تنها با زوج خود یعنی الله که کمال مطلق است سیراب می­شود و نه با عصاره­ ی آن.

لذا هر کس با غیر خدا آشتی کرد و پیوند برقرار کرد به قول فرمایش پیامبر «صلی الله علیه و آله» هنگام مرگ ناکام و تشنه از دنیا می­رود. در قرآن و روایات دائماً شعار «لا اله الا الله» تکرار شده تا ما بفهمیم که عاشق خدا هستیم و قیمت دستمان بیاید. و «الله اکبر» یعنی کمال مطلق بزرگتر و زیباتر از هر کس و هر چیز در زندگی ماست. و در روایت داریم وقتی که کسی «الله اکبر» می­گوید این ذکر بین زمین و آسمان را پر می­کند.

بزرگان و اهل ذکر به برخی افراد که بصیرت دارند و می­فهمند می­گویند که لفظ «یا» را از ذکر «الله» بیندازید چرا که «یا» موجب دوری می­شود. البته این برای هر کسی نیست و نمی­شود فیلم بازی کرد. کسی تا «یا» را طی نکند، نمی­تواند آن را بیندازد.

هر کسی در الله و قیامت و نبوت و امامت شک کرد معنایش این است که به شهود نرسیده است. اما وقتی به شهود رسید در هیچ کدام از این مراحل تردیدی ندارد و همه چیز را می­بیند. و می­بیند که با هیچ کس و هیچ چیز جز خانواده آسمانی نمی­تواند تا آخر ادامه بدهد و حتی با عزیزترین کس هم روزی خداحافظی خواهد کرد و تنها سلامی که تا آخر سلام می­ماند، بودن با خانواده­ی آسمانی است. با این شهود است که انسان محکم و استوار می­ماند و هیچ وقت تنها و غم­زده نمی­شود و هیچ چیز نمی­تواند او را تحقیر کند. مثلاً مالک اشتر که شخصیت بسیار قدرتمند و بزرگ اسلام است وقتی در خیابان توسط فردی نادان مورد تمسخر قرار گرفت، اصلاً ناراحت و عصبانی نشد و تنها کاری که کرد این بود که به مسجد رفت و برای بخشش گناهان آن شخص استغفار کرد و این ثروت و دارایی مالک اشتر را نشان می­دهد. و یا وقتی در جنگ فرد پستی آب دهانش را به صورت مبارک حضرت امیر می­اندازد حضرت دست از شمشیر زدن می­کشد و می­فرماید من برای خدا شمشیر می­زنم و نه به خاطر خودم.

اما کسی که زود عصبانی می­شود و دیگران را تحقیر می­کند و یا دست بلند می­کند، این انسان، فردی گدا و ندار است و بی وزن است و زود به جهنم می­افتد. اگر کسی الله اکبر را شهود کرده باشد، سنگین و وزین می­شود و حتی اگر کسی پشت سرش حرف بزند و یا توطئه کند، اصلاً عصبانی نمی­شود و بهم نمی­ریزد، چرا که چنین کسی اصلاً محتاج محبت کسی نیست.

بعضی از افراد یا بیدارند و یا زود بیدار می­شوند اما بعضی­ها خیلی سال طول می­کشد که بیدار شوند و هر چه به آنها متذکر می­شویم که تو جاودانه­ ای و نقش­ های دنیایی هیچ­کدام برایت نمی­ماند و چیزهای مهم دیگری باید با خودت ببری و قلب تو تمام هستی توست نه می­بیند و نه می­شنود، و با کارهای معنوی و عبادت تنها حیوانیت شان فربه می­شود و هیچ تأثیری بر روی آدمیتش نمی­گذارد و کاملاً خواب است و اینها همان کسانی هستند که 50 سال نماز می­خوانند اما به قول حضرت حتی یک رکعتش هم قبول نمی­شود، چرا که جذبی صورت نمی­گیرد.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته .