مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی
ارزشِ الگوهای انسان در تعیین سبک زندگی
تا کنون ملاکهای مختلفی را برای تعیین قیمت و نوع شخصیت انسانها مورد بررسی قرار دادیم. یکی از معیارهایی که سطح شخصیت انسان را مشخص میکند. الگوهایِ شخصیتیِ اوست که قرآن در اصطلاح، از این الگوها با عنوانِ امام یاد میکند. به عنوان مثال در نماز جماعت، الگوی جماعتیِ مردم را امامِ جماعت مینامند که نمازگزاران مجاز به تعجیل و یا تأخیر در قسمتهای گوناگون نماز، نسبت به این امام نمیباشند. از نگاه قرآن، هر کسی و یا هر چیزی که موردِ تقلید انسان قرار گیرد، امامِ او میباشد.
واژهی دیگری که قرآن برای الگو از آن استفاده میکند، کلمه متبوع است و تابع کسی است که از متبوع تقلید مینماید. مراقب باشیم که لابهلای جریاناتِ زندگیمان، غیر از خداوند که به عنوان ربّ اصلی انسانهاست و قرآن و اهل بیت «علیهم السلام»، از کسی که مُهرِ تأیید از سوی خداوند ندارد، الگو نگیریم. اساتید، مؤمنین، علما و صالحین باید به نسبتی مورد تقلیدِ ما قرار گیرند که عملکردشان مورد تأیید خداوند باشد. بنابراین از کوچکترین اموراتِ زندگی خود تا بزرگترینِ آنها باید دقت کنیم که از چه کسانی الگو میگیریم، زیرا قیمت هر انسان و سعادت و شقاوت او، به الگوهایی بستگی دارد که از آنها تقلید مینماید و قرار است به دنبال این الگو به کجا برسد!
«یوم ندعوا کُلَّ اُناسٍ بإمامِهم» (سوره أسراء، آیه 71)
هر گروهی در قیامت با امام خویش محشور میگردد.
در روایات آمده است که هر معصومی در قیامت نقشی بر عهده دارد و کار خاصی را برای اهل محشر انجام میدهد، حضرت حجه بن الحسن «عجل الله تعالی فرجه الشریف» سلطان آخرت است و مسئولیت شفاعت و رفع مشکلات مردم را برعهده دارد. ما تنها در یک صورت میتوانیم در قیامت با امام زمان «علیه السلام» محشور شده و در کنار او قرار گیریم که در سبک زندگیِ امروزمان حقیقتاً از ایشان الگوبرداری کردهباشیم. اگر ما و خانوادهی ما، در زندگیِ دنیایی خود به دنبال این الگو در حرکت بوده و به ایشان منتسب باشیم، اگر همگی برای نزدیک شدن به ایشان و رفع موانع ظهورشان عاشقانه تلاش کردهباشیم، اگر در هر انتخاب، ارتباط، افکار و رفتاری، جز ایشان را امام خویش قرار ندهیم، قطعاً در کنار او محشور شده و با ایشان تا بهشت خواهیم رفت.
امام رضا «علیه السلام» میفرمایند: خداوند در قیامت از بندگانش میپرسد؛ آیا عادلانه نیست که هر کسی با امام خویش محشور شود؟ میگویند: بله؛ ناگهان خداوند میفرماید: از یکدیگر جدا شوید! و همه در چشم بر هم زدنی از یکدیگر جدا میگردند...
با این فرمانِ خداوند همهی انسانها، ناخودآگاه در کنار الگوهایی قرار میگیرند که عمری آنها را امام خویش قرار داده و از آنان پیروی نموده بودند! و چه زیباست که در هیاهوی قیامت، ناگهان انسان خود را در زمرهی کسانی ببیند که با سلطان آخرت محشور شدهاند تنها سبک زندگی ماست که میتواند در چشم بر هم زدنی ما را در کنار اهل بیت «علیهم السلام» در قیامت قرار دهد.
آیا بعد از این همه سال که از عمرِ ما میگذرد، امام زمان «علیه السلام» ما را جزء گروهِ محشورشوندگانِ با خودش میداند؟
در دعای افتتاح در شبهای ماه رمضان میخوانیم: «اللهم إنّی إسئلک أن یجعلنی ممّن تنتصر به لدینک و لا تستبدل بی غیری ...»؛ خداوندا مرا در زمرهی کسانی قرار ده، که به واسطهی آنها دین خود را یاری کردی و کسی را جای من قرار مده.
روح ماه رمضان، امام زمان «علیه السلام» است و اگر کسی در این ماه نتواند خود را در کنار ایشان قرار دهد، ماه رمضان عملاً برای او بیتأثیر بوده است. کسی میتواند اینگونه با دغدغهها و آرزوهای بزرگ با پروردگارش سخن بگوید که خود را به امامش رسانده باشد. کسی که دلخوشیِ زندگیاش، انتسابِ به امام زمان «علیه السلام» و پدر حقیقیاش است، میتواند از خداوند چنین مقامهایی را طلب کند. کسی که در دنیا با وجود این همه سرمایهی حقیقی، به حقارت بیفتد، هرگز نمیتواند اینگونه صادقانه و بزرگ از غمهای مبارک و ترسهای زیبایش با خداوند سخن بگوید.
فراموش نکنیم که اصلاً مهم نیست ما هماکنون در چه موقعیت اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی و ... هستیم. بلکه مهم آن است که ما به حقایق زندگی خود و سرمایههای عظیمِ وجودمان دلشاد باشیم. این دلخوشیهاست که تمام غمهای نامبارک را از روح ما خواهد زدود.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
کلیدواژه ها:
آثار استاد