خانواده آسمانی،جلسه 259 ، 92/11/24

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

آثار اجتماعی جدال و خصومت

آثار مخرب جدال و خصومت در جوامع به قدری متعدد و مهلک است که می‌توان گفت تا به امروز هیچ گناهی، بالاتر و آسیب زننده‌تر از آن در میان شیعیان دیده نشده است. بزرگترین صدمات و خسارات به عالم تشیع، اهل بیت، خانواده آسمانی و خصوصاً وجود امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» از طریق همین گناه وارد شده‌است. به گونه‌ای که یکی از انتقادها و گله‌های خانواده آسمانی ما از شیعیان، همین عدمِ همدلی و بروز اختلافات زودهنگام در اثر غلبه شیطان بر ما، برای ایجاد نزاع و درگیری‌هاست.

دشمنان که خوب آثار مخرب تفرقه در میان جوامع اسلامی را شناخته‌اند، بزرگترین سرمایه‌گذاری‌ها را در جهتِ چنین هدفی اِعمال نموده‌اند. آمار چشمگیر و فزاینده طلاق در ایران نیز، تأیید کننده و مصداقی در موفقیت نقشه‌ها و حملاتِ دشمنان بوده و نشان می‌دهد که ایرانیان، رفته رفته به جامعه‌ای تبدیل شده‌اند که مستعد اختلافات و درگیری‌ها بوده و با کوچکترین بهانه‌هایی، زود به جدال و خصومت، تن می‌دهند. همچنین این آمار نشان‌دهنده ضعفِ بسیار ما در فهمِ دین و عدم رعایت اخلاقی دینی است، که اگر چنین نبود، شیطان براحتی توانِ تولید اختلافات و درگیری‌ها را در میان شیعیان با چنین آموزه‌های دینیِ قدرتمندی، نداشت.

پرهیز از جدال و خصومت به قدری مهم و کلیدی است که امام رضا «علیه السلام»، شیعه‌ای را که روحیه خصومت، کینه‌توزی، درگیری و خشونت دارد، از رحمت خداوند دور دانسته و نفرین می‌نماید. آیا با چنین نفرینی، چنین انسانی در زندگیِ دنیا و آخرتش خیری خواهد دید؟ این نفرین به خاطر ضربه بزرگی است که چنین انسانهایی بر پیکر اسلام وارد می‌‌سازند.

اگر تمامِ سفارشات و نواهیِ امام رضا را در نامه ایشان به حضرت عبدالعظیم حسنی، چونان دانه‌های یک تسبیح در نظر بگیریم، آنچه که مانند یک بند این دانه‌ها را به هم وصل نموده و به آنها ارزش و اعتبار می‌بخشد، ضرورتِ وجود وحدت و همدلی و پرهیز از اختلافات و درگیری است.

پدر حقیقی و آسمانی ما، امام زمان «عجل الله تعالی فرجه»، بیش از هزار و صد و هشتاد سال به علت نبودن همین خصلت در شیعیانش، در آوارگی غیبت به سر می‌برند. و ما به عنوان فرزندان ایشان، به جای مبارزه با موانع ظهور، دائماً مشغول نزاع و درگیری با یکدیگر، بر سرِ موضوعات بی‌اساس هستیم. اگر کمی تأمل کنیم، براحتی درمی‌یابیم که هیچ بخشی از جوانی ما، عمر ما، سرمایه ما، هوش ما، توان‌ها و مهارت‌های ما برای یاری ایشان، مصرف نشده‌است. اساساً ما هنوز نپذیرفته‌ایم که فرزندانِ این خانواده هستیم و باید به «قواعد زندگی با آنها» احترام بگذاریم. یکی از قواعدِ اصلی و پایه‌ای این زندگی پرهیز از جدال و خصومت است. چقدر برای رعایت آن تلاش نموده‌ایم؟

همدلی؛ رمز سعادتِ انسان‌ها

بزرگترین گله امام زمان «علیه السلام» از شیعیان نداشتن دو صفت همدلی و وفاداری است؛ که اگر آنها متصّف به این دو صفت شوند، غیبت ایشان به پایان خواهد رسید.

رمز سعادت هر انسان، در این مسئله است که برای او در زندگی، هیچ چیزی مهم‌تر و باارزش‌تر از آن نباشد که خود را به امامش رسانده و یاری‌اش نماید.

شیطان نیز از هر مسیری، سعی در ممانعت انسان از رسیدن به چنین هدفی می‌نماید. حتی اگر در حملات عقب و جلو نتواند انسان را درگیر کند. او را به سرگرمی‌های دیگری از قبیل علم و عرفان و ... مشغول می‌نماید.

برای شیطان، مسیرِ گمراهی انسان مهم نیست، بلکه او تنها از یک چیز وحشت دارد؛ اینکه دستِ انسان به الگویِ تمام نمای الله و حجت او در زمین (امام زمان «علیه السلام») برسد. چرا که با چنین اتفاقی، دیگر طیِ مسیرِ انسانی با حمایت و هدایتِ ولیّ خداوند بسیار میّسر و بی‌خطر خواهد بود.

جدال؛ مسیرِ گمراهی انسان‌ها

اگر جدال و خصومت، در اخلاقیات یک جامعه وارد شده و جزءِ مرامِ یک اجتماع گردد، قطعاً و یقیناً آن جامعه به سعادت حقیقی نخواهند رسید. به روایت زیر در تأیید این مسئله دقت کنید:

پیامبراسلام «صلی الله علیه و آله» می‌فرمایند: ما ضَلَّ قوم بعد هدی کانوا علیه إلاّ اوتوا الجَدَل.

هیچ قومی گمراه نشدند، مگر آنکه به جدال تکیه کردند. (جزء مرام آنها شد)

روزنامه‌ها، مجلات، سایت‌های گوناگون اینترنت و ... سرشار از جدالند. اگر انسان‌هایی که تخصصی در خود سراغ ندارند، در مورد موضوعی که در آن فاقد تخصصند، اظهار نظر ننمایند، به حجم کثیری از این جدال‌ها، خاتمه می‌دهند.

اما خودشیفتگی و عشق به ابراز وجود، مانع از خویشتن‌داری در چنین انسانهایی می‌گردد.

آنها که طعم عشق حقیقی را نچشیده‌اند، به ماجراجویی، خودنمایی، شلوغی و ... تن می‌دهند. فقط عشق به الله است که می‌تواند انسان را به سکوت واداشته و مانع از ورودِ او به ماجراها و معرکه‌های خارجی و کاذب شود.

به عشق کوش، که تا در دلِ تو ره نکند                           نه ماجرای وجودی، نه وحشتِ عدمی

همین ماجرای وجود، است که انسان‌ها را به غیبت، تهمت، دروغ، جدال و ... مبتلا می‌کند. کسی که عاشق نیست، عزت نفس نیز نخواهد داشت و به آسانی به ماجرای وجود و تمام تبعات آن تن خواهد داد.

قدرتِ سکوت نمودن، در کسانی که عاشق‌ترند، بیشتر است؛ چرا که آنها عزت‌شان را از جای دیگری دریافت می‌کنند.

سفارش نبی اکرم «صلی الله علیه وآله» به ترک جدال

جدال، حتی اگر در درون خود انسان هم اتفاق بیفتد، بسیار خطرناک است، باید مراقب باشیم تا حتی در ذهنمان نیز با کسی درگیر نشویم، یا کسی در ذهن ما، زیر سؤال نباشد.

فاجعه بزرگی که امروز جهان اسلام به آن دچار شده‌است، اختلافات میان شیعه و سنی است. به روایت نبی اکرم «صلی الله علیه وآله» در این خصوص توجه کنید: «إنّ المؤمِن لا یُماری، ذَرُوا المِراءَ فَإنّ المُماریَ، قد تمّت خَسارتُه ذرُوا المراء فإنّ المماری، لا أشفَعُ له یومَ القیامه ذرُوا المراءَ ... فإنَّ اولَ ما نَهانِی عنهُ ربّی بعد عبادَهِ الأوثانِ المِراء»

مؤمن با کسی مراء نمی‌کند (در بحث نمی‌افتد)، مراء را رها کنید، زیرا یقیناً آنکه مراء می‌کند، خسارتش تمام است و من صاحب مراء را در قیامت شفاعت نمی‌کنم. مراء را رها کنید که اولین چیزی که بعد از عبادت بتها، ربّ من مرا از آن نهی نموده است، مراء است.

طبق این روایت می‌توان گفت تمام آنچه که از آن تعبیرِ به خسارت می‌شود، به شخص مراء کننده وارد شده و او به تمام آلودگی‌ها دچار می‌گردد، زیرا او تمامِ سرمایه حقیقی‌اش را از دست می‌دهد. دین، اخلاق، باطن انسانی و ... در بگو مگوها نابود خواهند شد.

خداوند به عنوان تنها ربّ عالم، به عزیزترین مخلوقاتش، بعد از توحید، سفارش به ترک جدال می‌نماید. چرا که او به عنوان یک مربی عظیم، می‌داند که جدال، سرعت انسان را در حرکت به سمت بی‌نهایت گرفته و او را از ادامه مسیر باز می‌دارد.

او قرار است ما را شبیه خودش نماید. پس بهتر از ما می‌داند که در این راه از چه چیزهایی باید خودداری کرد.

اگر کسی از میدان مراء فرار کرد، خداوند و تمام غیب بر او درود می‌فرستند، اما پیروزِ میدان مراء، از نظرِ اهل آسمان شکست خورده حقیقی است.

مراقب باشیم، به جدال آلوده نشویم.

در جلسه بعد، در ارتباط با آداب ملاقات مؤمنین صحبت خواهیم نمود؛ به چینش امام رضا برای سفارش به شیعیان دقت کنید:

1-امانت داری، 2- سکوت، 3- ترک جدال، 4- ملاقات مؤمنین

کسانی که در سه مرحله اول موفق شدند، دیگر آماده ملاقاتِ بهشتی با یکدیگرند؛ و این اعجاز کلام معصوم است.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته