خانواده آسمانی،جلسه 179 ، 91/12/03

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

در تنظیم رابطه با خانواده آسمانی، مبنا را حدیث شریفی از امام رضا «علیه السلام» قرار می‌دهیم. مرحوم شیخ صدوق این حدیث را نقل فرموده‌اند که وجود مبارک علی بن موسی الرضا «علیه السلام» به واسطه حضرت عبدالعظیم «علیه السلام»، خطاب به شیعیان می‌فرمایند: «یا عبدالعظیم! ابلغ عنّی اولیائی السلام...» ای عبدالعظیم! سلام مرا به دوستانم برسان...».

سلام در فرهنگ دینی ما بسیار اهمیت دارد تا جایی که خداوند هم نامه‌اش به مؤمن در بهشت را با سلام آغاز می‌کند؛ «... عبدی علیک منّی السلام» لذا سلام یک ضرورت است و خیرات دنیایی و آخرتی فراوانی دارد. حتی آمده که اگر کسی بدون سلام سخن گفت جوابش را ندهید. امام هم همین گونه آغاز می‌کند. امام حسین «علیه السلام» فرموده‌اند: «السلام قبل الکلام» سلام قبل از سخن گفتن است. «سلام» بسیاری از مضرات و آفات را دفع می‌نماید. حتی اگر خدای ناکرده انسان با کسی قهر هم است نباید سلام را ترک کند. خیلی قساوت می‌خواهد که کسی جواب سلام کسی را ندهد.

«سلام» از اسماء الهی است که متخصصین اسماء الهی آن را اسم اعظم هم می‌دانند که برای ورود به معنویت و برطرف شدن ثقل‌ها و آلودگی‌ها و مفاسد این اسم را ضروری می‌دانند تا در به روی انسان باز شود. اساتید عرفان و برخی از اساتید اخلاق، این اسم را خیلی توصیه کرده‌اند. کلام تحیت ویژه اهل بهشت «سلام» است.

پیامبر «صلی الله علیه و آله» می‌فرمایند: «إنّ السلام اسم من اسماء الله فی الارض فأفشوه فیکم» سلام اسمی از اسماء الهی است پس آن را بین خودتان آشکار کنید. (بلند سلام کنید). ضمناً حضرت می‌فرمایند: بهترین اخلاق اهل دنیا و آخرت افشاء سلام در جهان است.

اگر همه اهل عالم به هم سلام کنند، اهل سلم می‌شوند. تا آنجا این امر مهم است که گفته شده اگر کسی هم نیافتید که به او سلام کنید اینگونه بگویید: «وقتی وارد خانه‌ای شدید که کسی نبود) «السلام علینا من عند ربنا» سلام بر ما باد از ناحیه پروردگار ما.

«... یقول الله تحیّه من عندالله مبارکه طیبه» (نور/61) خداوند می‌فرماید: این تحیتی مبارک و پاکیزه از جانب پروردگار است. یکی از اذکار مهم در طول روز «سلام» است و نیز در طول روز زیاد به دیگران سلام کنیم و به فرشتگان هم سلام نماییم تا تدریجاً دلمان پاک شده و وسعت بیابد. در روز فرشته‌های مختلفی به منزل ما می‌آیند از جمله ملائک همراه ما، که هر صبح و غروب عوض می‌شوند و خداوند درباره ایشان «عبادٌ مکرمون» فرموده‌است. اینها برای مأموریت بزرگ آمده‌اند. قرآن می‌فرماید: «له معقبّاتٌ من بین یدیه و من خلفه یحفظونه» (رعد11) از جمله وظایف شان هم حفاظت از ماست، در روایت آمده: اگر شما به اندازه چرخیدن دور یک درخت از هم فاصله گرفتید، وقتی به هم رسیدید سلام کنید. یعنی هر انقطاعی که، وصلی را در پی داشت باید در آن سلام کرد.

در نماز هم مهمترین قسمت، سلامهای آخر است، ولی ما آنقدر غفلت داریم که اصلاً فکر نمی‌کنیم آنها جواب می‌دهند. «السلام علیک ایها النّبی و رحمه الله و برکاته؛ السلام علینا و علی عبادالله الصالحین؛ السلام علیکم و رحمه الله و برکاته» در نماز ما از عالم ناسوت خارج می‌شویم و در آخر به پیامبر «صلی الله علیه و آله» سلام و درود فرستاده و به خودمان و صالحین سلام می‌نماییم. در «السلام علیکم» ما همه موجودات عالم را مورد خطاب قرار می‌دهیم و به همه سلام می‌کنیم. ما به خدا هم می‌توانیم سلام کنیم، همان خدایی که از ما قرض می‌گیرد: «من ذالذی یقرض الله قرضاً حسنا...» و می‌شود به او کمک کرد: «ان تنصرالله ینصرکم...» خدایی که مریضی بنده مؤمنش را مریضی خودش می‌داند و عیادت از بیمار در واقع عیادت از خداست. ما باید بدانیم و توجه داشته‌ باشیم که اطراف ما پر از ملائکه الله است. باید به آنها و اجنه و سایر موجودات سلام کنیم.

زیباترین ملاقاتها با سلام آغاز می‌شود. «السلام علیک یا اباعبدالله، السلام علیک یابن رسول الله، السلام علیک یابن امیرالمؤمنین...» افشای سلام در عالم یعنی سلام کردن به خدا و تمام خلقتش. سلام به اموات خیلی مهم است. «السلام علی اهل لا اله الاالله...» کسانی که منتظر سلام دیگران هستند اهل سلم نیستند. ثقل سلام، خیلی خطرناک است. پیامبر «صلی الله علیه و آله» همیشه تقدم در سلام داشتند. توصیه شده وارد خانه‌ای که می‌شوید از طرف خدا سلام نمایید. به خودمان و فرشته‌ها لازم است سلام نماییم. در روابطمان اگر سلم نداشته‌باشیم مبارک نیستیم. اهل بهشت تحیت شان «سلام» است. «...تحیّتهم فیها سلام...» سلامتی روحی، روانی، دنیایی و آخرتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ... را باید برای خودمان و دیگران بخواهیم.

فرمودند اگر روزی چند هزار سلام هم بفرستید روز قیامت خواهید دید که همه آنها به کسانی که باید برسند، رسیده‌اند. باید سلامهایی را بفرستیم و از خدا بخواهیم به هر کس که می‌خواهد برساند. هر کس بیشتر سلام بفرستد، به عافیت و عاقبت به خیری نزدیکتر است. باید با «سلام» در همه ابعادش اُنس بگیریم. «اعلم انّه لا علم کطلب السلامه و لا سلامه کسلامه قلب» بدان هیچ علمی مانند علم کسب سلامتی نبوده و هیچ سلامتی مانند سلامت قلب نیست. اینها قواعد کسب زندگی آسمانی است.

استاد برای رشد معنوی شاگرد، اول مسئله سلم و سلامتی را کنترل می‌کند؛ سلامت جسم، روان و روح. کسی که سالم نیست دیگران را هم ناسالم می‌دهند انس به بیماری خیلی خطرناک است. بدون سلامتی انسان به سعادت نمی‌رسد. استاد برای قدرتمند کردن شاگرد، اول از او می‌خواهد که اضافه وزنش را برطرف کند. اضافه وزن در عبادت و معنویت بسیار مهم است. اینکه ما خوابهای خوب، الهام و دریافت نداریم طبیعی نیست بلکه بیماری است. متأسفانه شیطان دائماً به انسان خودشیفتگی تزریق می‌کند و انسان را غافل می‌کند. حتی او را با کارهای مثبت سرگرم نموده و به او شخصیت می‌دهد و او متوجه حجم بالای بیماری‌اش نمی‌گردد. سلام، ثقلهای انسان را کم می‌کند.

باید تقدم سلام به همه را رعایت کنیم. اگر با سلام خروجی نداشته‌باشیم وجودمان پر از عفونت است. سلام باید با شوق و نشاط از انسان خارج گردد. بزرگان فرموده‌اند که سلام سلامتی می‌آورد. اگر کسی جواب سلام ما را ندهد حضرت جبرئیل «علیه السلام» به ما سلام می‌کند. بنابراین از این رفتار دیگران ناراحت و دلزده نشویم. کسی که سلام می‌کند نود و نه ثواب و کسی که پاسخ می‌دهد یک ثواب، برایشان نوشته می‌گردد. خروجی سلام یعنی خارج شدن عفونتها و موانع از وجود انسان و ورود سلم در وجودش. دائماً کلمه «سلام» و «السلام» سر زبانمان باشد. از خداوند سلامت جسم، روح و روان، آبرو، ذهن و خیال و وهم و ... برای خودمان و همه انسانها بخواهیم. بدون سلام به هیچ جا نمی‌رسیم.

پیامبر «صلی الله علیه و آله» می‌فرمایند: «إذا دخل احدکم بیته فلیسلّم فانّه ینزله البرکه و تأنسُهُ الملائکه» هنگامی که هر کدام از شما وارد خانه‌اش می‌شود باید سلام کند زیرا باعث نزول برکت و انس ملائکه می‌گردد. کسی که اهل سلام به فرشتگان یعنی قوای عالم است همواره و در هر موقعیتی مورد حمایت ایشان است. یعنی در تمام ارتباطات، انتخابها، افکار و رفتار از او محافظت می‌نمایند.

سلام و درود به وجود مقدس امام رضا «علیه السلام» که پیغامهایشان برای ما را با سلام آغاز نموده‌اند و بعد نصیحت کرده و هشدار داده‌اند. حرمها یکی از جاهایی است که باید فراوان سلام کرد و با فرشتگان انس گرفت. محافظ شهید بهشتی تعریف می‌کرد: شب شهادت این شهید بزرگوار، کسی که منافق بوده و عامل بمب‌گزاری دفتر حزب، وقتی همه را دعوت کرد و از میهمانان آن شب استقبال می‌کرد، شهید مظلوم فرموده‌بودند: هر چند بوی توطئه می‌آید ولی ما وارد می‌شویم؛ در جلسه نیز از فردی که به شهادت نرسیده‌بود پرسیده بودند: آیا ملائکه الهی و امام زمان «عجل الله تعالی فرجه الشریف» را می‌بیند، و او پاسخ منفی داده‌بود و ایشان فرموده‌بودند که تو شهید نخواهی شد.

غیب به میزانی به روی ما در می‌گشاید که ما آن را باور داریم. باید با سلام عفونتها را از خودمان خارج کنیم. لبخند هم خروجی بسیار مهمی است. کسانی که لبخند برایشان راحت است به انسانیت نزدیک بوده و از عفونت پاک شده‌اند.

افراد خشن و خیلی جدی واقعاً درونشان مشکل دارد. روی خوش و لبخند زدن مرحله اول است و سلام مرحله بعد. با یکی از بزرگان به مکانی رفتیم که همه اهل علم و دانشجو بودند. رفتیم و با نگهبان سلام و احوالپرسی کردیم و دست دادیم او بقدری دچار شوک شده‌بود که نمی‌توانست پاسخ دهد. متوجه شدیم که هیچ یک از این دانشجویان با او سلام و احوالپرسی نداشته‌اند. در این محیط حتی خود اساتید و دانشجویان هم به یکدیگر سلام نمی‌کنند. از اینها بدتر کسانی هستند که اصلاً سلام نمی‌کنند یا سری تکان می‌دهند. اینها که ثقل سلام دارند در خواب هم چیزهای خشن و وحشتناک می‌بینند و نمی‌توانند ائمه «علیهم السلام» را در خواب ببینند اگر هم رؤیتی داشته‌باشند جهنم را می‌بینند چون شخصیتشان اینگونه است. ثقل سلام، ثقل لبخند، ثقل بوسه و ثقل ارتباط و... نشانه سنگینی شخص است. این افراد نمی‌توانند برای والدین چرب‌زبانی نمایند زیرا چاپلوسی فقط برای والدین توصیه شده‌است. فرزندان اینها از روابط عاطفی محرومند. این که در خانواده حرف یکدیگر را افراد گوش نمی‌دهند به دلیل همین سنگینی‌ها در روابط است. موفقیت در هر زمینه‌ای نیاز به برطرف کردن ثقل دارد، چنین اشخاصی توهم می‌‌کنند که همه با آنها بد هستند. اول باید ثقل را از خودمان پاک کنیم و بعد هم از روابطمان برطرف کنیم.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته