حقیقت بهار و باران بهاری

در عبارت «السلام علی ربیع الانام » که از زیارت نامه آن حضرت نقل شده، به امام زمان(علیه السلام) ، ربیع نام اطلاق گردیده است.

یکی از معانی ربیع، بهار است اما، معنای دیگر آن، باران بهاریست، که زمین را سرشار از نعمت و طراوت می سازد و گلها و گیاهان را زندگی نوین می دهد.

«طریحی » در مجمع البحرین می نویسد: «الربیع: المطر فی الربیع، سمی ربیعا لان اول المطر یکون فیه و به ینبت الربیع. »

یعنی ربیع، بارانی است که در بهار می بارد، این باران را ربیع گفته اند. زیرا آغاز باران ، در فصل بهار می باشد و به سبب آن ، نباتات در این فصل می رویند و سرسبز و خرم می گردند.

در المنجد آمده است: « الحظ من الماء للارض . الربیع: مطرالربیع.» در بهاران ، زمین از باران بهره مند و پر نصیب می گردد. باران بهاری و این حظ و بهره زمین از باران را ربیع گویند.

کلمه انام فقط شامل مردم و انسانها نمی شود، بلکه معنای عام و گسترده ای دارد که جن و انس را در بر می گیرد و بالاتر از آن ، به تمام موجودات زمین اطلاق می شود و حتی فراتر از آن ، همه هستی را در عالم امکان و هر پدیده ای را در نظام آفرینش، شامل می گردد.

مجمع البحرین در مفهوم این واژه چنین گفته است: «الانام بفتح الفاء: الجن و الانس و قیل: الانام ماعلی وجه الارض من جمیع الخلق » و در المنجد گوید: «انم: الانام و الآنام: الخلق .»

در عبارتی که از زیارت امام عصر7 نقل شد، حضرت بقیة الله(ع) «ربیع انام » خوانده شده و وجود گرانقدرش تشبیه گردیده به فصل حیات آفرین بهار و باران ثمربخش بهاری.

آری، این نور ملکوتی و جلوه ایزدی ، همچون بهار، زندگی و نشاط می آفریند و دلهای مرده و قلبهای پژمرده را روح و صفا می بخشد، آنهم نه تنها برای آدمیان و نه فقط در محدوده جن و انس، بلکه در تمام جهان آفرینش.

هر پدیده ای بخواهد زنده شود و شادابی و طراوات معنوی به دست آورد و بصیرت و کمال حقیقی کسب کند و از نور معرفت و عرفان واقعی بهره مند شود، باید به آستان آن بزرگوار رو آورد ، از چشمه زلال ولایتش سیراب گردد، به درگاه وی توسل جوید و از آن رحمت واسعه الهی، استمداد نماید و فیض گیرد.

سید جمال الدین حجازی