حسن نیت عامل افزایش رزق است

کاسبی که در کار خود دروغ بگوید، راه رزقش را می‌بندد. ممکن است با حرام‌خوری، پول و ثروتش را زیاد کند؛ اما این رزق نیست. بلکه عذاب و وبال است. پس اگر انسان آمادگی نداشته باشد؛ یا بد نیت باشد، ثروت زیاد مایه اضطراب، نگرانی و کفرش می‌شود. پس این نیت است که باب رزق را باز می‌کند.

حتی اگر فردی کافر باشد، حُسن نیت در انسان‌دوستی و همدلی، باعث افزایش رزقش می‌شود. در روایت داریم اگر خانواده ای کافر هم باشند، ولی همدیگر را دوست داشته باشند، رزق و خیر و برکت دارند. در نقطه مقابل هم، اگر خانواده‌ای مؤمن باشند، اما بین آنها اختلاف، بداخلاقی، حسادت، خودبرتربینی و رقابت باشد، رزق برداشته می‌شود. پس نتیجه می‌گیریم که حُسن نیت، خوش نیتی، همدلی، اینکه من با دیگران مسابقه نمی‌گذارم و خیر را برای همه بخواهم، باعث جلب رزق می شود. این یک سنت عمومی الهی است که تأثیر نظام عالم است. چون با رحمت رحمانیه الهی تطبیق دارد.

رحمان جویبار مهربانی

رحمت رحمانیه در هر کس بیاید، به وزان رحمت رحمانیه‌اش خیر و برکت برایش می‌آید و به وزان رحمت رحمانیه اش خروجی خواهد داشت. چون او اسم رحمان خدا را گرفته است؛ پس مثل خود خداوند رحمت دارد. هر کس اسم رحمانیت خدا را بگیرد، مقتضیات این اسم را به انسان می‌دهند، یعنی اگر شما اسم رحمان را بگیرید، خداوند مخارج اسم رحمان را برای شما تأمین می‌کند. چون شما با اسم رحمان می ‌خواهید هم برای مؤمنین و هم برای سایر مردم دنیا خیر برسانید. پس اگر شما با اسم رحمان اتحاد برقرار کردید، به وزان این اتحاد، برکاتش را هم خدا برایت تأمین می‌کند.

 با اسم «رحمان» از همه ی شرور دور می شویم

در اسم «رحمان» و «رحیم» رمزی است که اگر کسی تشبه به آن پیدا کرد، تمام مفاسد و شرور، از او برداشته می‌شود. منشأ همه خیرات و برکات به ماسوی الله، اسم «رحمان» است.

در مباحث قبلی گفتیم که مادر همه ی اسماء «رحمان» است. آنقدر اسم «رحمان» بزرگ است که خدا می‌گوید به جای الله می‌توانید این اسم را صدا کنید: « قُلِ ادْعُوا الله أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَیًّا ما تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى= ‏ بگو خدا را بخوانید یا رحمان را، هر کدام را بخوانید نام های نیکو از اوست». یعنی بعد از «الله» مادر همه ی اسماء «رحمان» است. همین طور در آیه دیگر می فرماید: «الرَّحْمنُ/ عَلَّمَ الْقُرْآنَ= [خداى] رحمان/ قرآن را یاد داد»، یعنی قبل از هر خلقتی حتی خلقت این دو مخلوق مبارک یعنی نور اهل بیت و قرآن؛ رحمان جریان دارد و کار خودش را می‌کند. بنابراین، اگر کسی بخواهد در هر اسمی به همه اسماء الله راه پیدا کند و قدرتمند بشود، زیرساختش و مقدمه‌اش «رحمانیت» است. یعنی شما تا نتوانی به وزان هر اسمی رحمان داشته باشی و مهربان باشی، نمی‌توانی آن اسم را دریافت کنی و جالب اینجاست که اگر انسان به رحمت نرسد، هر نعمتی که نصیبش شود؛ یا هر موفقیتی که داشته باشد؛ بلای جانش می‌شود. حتی عبادتها و تقواها و صفات خوبش هم به ضررش تمام می‌شود.

حمله های شیطان چهار جهت داشت: حمله سمت راست که منظور مقدسات هستند. یعنی شیطان در تقوا، عبادت، ایمان، کارهای خیر و جنبه‌های مثبت و توانایی فرد حساب باز می‌کند. «ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَیْمانِهِمْ[1]= سپس از پیش رو و از پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ آنها به سراغشان می روم». از دیگر مواردی که شیطان می‌تواند به انسان ضربه بزند، آنجایی است که شخص از رحمانیت یا رحیمیت فاصله ‌گرفته باشد. در نتیجه به محض اینکه شما از اسم رحمان و رحیم فاصله گرفتی؛ چشم و هم‌چشمی، رقابت، حسادت، خودبرتربینی، بدبینی، عصبانیت، زودرنجی، حساسیت، خودشیفتگی به سراغش می‌آید. اگر انسان بخواهد از شر همه این برهای جهنمی نجات پیدا کند، باید بر رحمانیت و رحیمیتش کار کند. حالا اگر آدمی صاحب چنین نیتی ‌شود، درها به رویش باز می‌شود.

نیت همراه سازندگی به موفقیت نزدیک‌تر است

امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند: «اَقْرَبُ النِّیاتِ بِالنَجاح اَعوَدُها بِالصَّلاح= نزدیکترین نیت‌ها به موفقیت، آن است که سازنده‌تر باشد»، شما اگر توفیق را در زن‌داری، شوهرداری، تربیت بچه، کار اقتصادی، کار سیاسی، کار اجتماعی، کار هنری، فعالیت فرهنگی، فعالیت‌های اجتماعی می‌خواهید، باید قصد و نیت‌تان سازندگی و پیشرفت باشد و منیت‌ها، اختلاف و خودشیفتگی و طمع‌های شخصی‌ نداشته باشید.

به عنوان مثال، اعضای یک گروه می‌خواهند برای مشکل به وجود آمده تصمیمی بگیرند. اگر چند نفر از این اعضا بد نیت باشند و بخواهند قوانین را به گونه‌ای رقم بزنند و بنویسند که و مصالح شخصی خودشان یا حزبشان حفظ شود، هیچ وقت به سمت قانونی که صلاح در آن است، نمی‌روند. پس به توفیقی هم نمی‌رسند.

در حالی که اگر کسی نیتش خوب باشد، یعنی زن‌داری، شوهرداری، تربیت بچه، تبلیغ و کار اجتماعی‌اش برای خدا باشد، با مشکلی روبرو نمی‌شود و آرامش و خیر و برکت دارد. اگر هم مشکلاتی دارد، آن هم زینت کارش است.

 پیامبران بدون استثناء آدم‌های موفقی بودند. شما یک پیغمبر شکست خورده سراغ ندارید. با اینکه اکثر قریب به اتفاق شان به شهادت رسیده اند، ولی همه موفق بودند. چون نیتشان خالص بوده. بنابراین، اگر کسی موفقیت را بخواهد، باید پای نفسانیت، منیت و طمعش را بردارد.

مرد اگر بخواهد به عنوان مرد در زندگی نقش بازی کند، زندگی را نابود می کند. چون مردانگی خودش را می‌خواهد در نظر بگیرد و جنبه انسانی‌اش را در نظر نمی‌گیرد؛ یا همین طور زن اگر بخواهد با هویت زنانگی اش در زندگی نقش بازی کند و بخواهد این هویت را حفظ کند بدون رضای خدا؛ به صلاح و نتیجه نمی‌رسد. خدا در بدجنسی و بدنیتی، نتیجه خوبی اعم از موفقیت و توفیق قرار نداده است.

آنهایی که در زندگی به مشکلات زناشویی بر می‌خورند یا خباثت و بدجنسی به خرج می‌دهند که این جنهم بین‌شان ایجاد می‌شود؛ و یا اگر نیتشان خوب باشد و واقعاً به دنبال صلاح باشند، به مشکل نمی‌خورند. پس این خیلی مهم است که نیتمان را درست کنیم.

نیت خوب حکایت از سلامت باطن دارد

این قاعده را قبلاً گفتیم که:«الظَّاهِرُ عُنْوانُ البَاطِنِ= ظاهر دلیل بر باطن است»، یعنی همیشه ظهور یک آدم، نشان‌دهنده باطن اوست؛ چه ظهورات خوب و چه ظهورات بد. اگر از کسی خوبی و خیر می‌بینید، یعنی باطن خیری دارد که می‌تواند چنین خروجی‌هائی را داشته باشد.

گستره نیت انسان به محدوده تنگ حیات دنیا منحصر نیست و دامنه زندگی جاودانه او را نیز فراگرفته است؛ تا جایی که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند:«یُحْشَرُ النَّاس عَلَی نِیاتِهِمْ= مردم با نیتشان محشور می‌شوند». چون نیت نشانه شاکله انسان است. «قُلْ كُلٌّ یَعْمَلُ عَلى‏ شاكِلَتِهِ[2]= بگو که هر کس برحسب شاکله خود عملی انجام می‌دهد». همه آدم‌ها خروجی‌ها و عملشان براساس شاکله و باطنشان است. اگر خیر، خوبی، جهاد، مقاومت و هر عمل خیری است، در آن باطن اتفاق می‌افتد. از این رو، امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در فرمایش گهربرشان فرمودند: «حُسنُ النِّیَّةِ مِن سَلامَةِ الطَّویَّةِ= نیّت خوب، برخاسته از سلامت درون است». یعنی هر چقدر انسان از خودشیفتگی‌ها، خودخواهی‌ها، حسادت‌ها، بدبینی‌ها و بی‌اخلاصی‌ها سالم‌تر باشد، نیت‌های قشنگی می‌تواند بکند. در مقابل، هر چقدر نیت قشنگ بکند، خیر دنیایی و مهم‌تر از آن خیر آخرتی زیادی دارد.

مؤمن آنقدر که در آخرت از نیت‌هایش بهره‌مند می‌شود، از عمل‌هایش بهره‌مند نمی‌شود. عمل تضمین‌کننده است. ولی نیت با اخلاص و صادق موجب درجات آخرتی می شود. این یک رمز بزرگ برای انسان‌هاست که هیچ وقت ناامید نشوند، غصه و حرص و جوش نخورند.

مؤمن اگر نیت صالح داشته باشد؛ حتی اگر زندگی‌اش از هم بپاشد، اصلاً نمی‌بازد؛ یا اگر با آبرویش بازی ‌کنند، یا علیه او کلی فتنه و فساد و تهمت و تبلیغات کنند، باز به نفعش در می‌آید.

در فرمایش دیگری در باب اهمیت نیت خوب، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند: «جَمیلُ المَقصَدِ یَدُلُّ عَلی طَهارَةِ المَولِدِ= زیبایی نیت انسان، نشانگر حلال زاده بودن اوست». یعنی هدف های مقدس و خوب و زیبا و خوش نیتی، نشان می‌دهد که این شخص حلال‌زاده است. این یک بشارت است.

همچنین امام جواد (علیه السلام) فرمودند: «مَن لَم یَرْضَ مِن أخیهِ بِحُسنِ النِّیَّةِ لَم یَرْضَ مِنهُ بالعَطِیَّةِ= هر كس را حُسن نیّت برادرش راضى نكند، داد و دهش او نیز راضیش نكند».  

گاهی کفرورزی‌ها و ناشکری‌های یک مرد یا زن باعث می‌شود که زیبایی‌ها، کمالات و محبت های سازنده همدیگر را در زندگی نبینند. چون گرفتار کمالات و خودشیفتگی‌های خودشان هستند.  پس به جای اینکه ما بیاییم ظاهرسازی و ریاکاری کنیم، بهتر است در محبت کردن و برقراری رابطه اخلاص داشته باشیم.

ظاهرسازی ها خیلی خوب است. برای محبت هم باید هزینه کرد. این چیز بدی نیست، اما این زمانی اثر دارد که پشت این هدیه ریاکاری نباشد و اخلاص باشد.

ایمان/حسن نیت/افزایش رزق

[1] . سوره اعراف/آیه 17.

[2] . سوره اسراء/آیه 84.