تنهائی بهتر از رفاقت با بدان است

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 419 «خانواده آسمانی » مورخ 94/11/15 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

تولد سالم به آخرت؛ در سایه‌ی رفاقت با صالحان

سفارش حضرت لقمان به فرزندش؛

«یا بُنَیَّ مَن یَدخُل مَداخِلَ السَّوءِ یُتَّهَم، لا یتّهم و مَن یَصحَبْ صاحِبَ السَّوءِ لا یَسلَمْ ، ومَن یَصحَبِ الصّاحِبَ الصّالِحَ یَغنَم؛ ای فرزندم، کسی که در مکانهای بد، و بدنام رفت و آمد کند، قطعاً مورد اتهام دیگران قرار می‌گیرد. و کسی که با رفیق بد، هم‌نشین شود، محال است سالم بماند. و کسی که هم‌نشین صالح را برمی‌گزیند، از آن سود و غنیمت خواهد برد».

انتخاب یک هم‌نشین بد، بی‌خطر نیست... یعنی بطور قطع و حتم. انسان از این هم‌نشینی ضربه می‌خورد. و محال است با قلب سالم به آخرت متولد گردد. لذا انسان‌ها موظفند، تمام دقت و تلاشِ خود را در انتخاب هم‌نشینان صالح، هزینه کنند. تا بتوانند در سایه‌ی رفاقت با آنان، مسیر زمین تا الله را با سرعت و سبقت طی کرده و سالم و قدرتمند به برزخ متولد شوند.

روایات ده‌گانه در توصیف بدترین هم‌نشینان

1- درد سر ساختن برای دیگران

1- «شَرُّ الإِخوانِ مَن تُكُلِّفَ لَهُ؛ بدترین برادران کسانی هستند که دیگران بخاطر آنان به سختی بیفتند». شخصیت گروهی از انسان‌ها، به نحوی است که دائماً برای بقیه دردسر ایجاد می‌کنند، بطوری که دیگران باید با مراقبتی دائمی، شرّ احتمالی که از وجودِ آنان صادر می‌شود را دفع نمایند. چنین انسان‌های عموماً در محل کار،‌ در منزل در هنگام رانندگی، در مسافرت‌ها، در روابط دوستی و خانوادگی و ... اختلاف، تشنّج، درگیری، ناآرامی و ... تولید می‌کنند، بصورتی که بقیه‌ی اطرافیان، از وجودِ آنان در امان نیستند.

والدینی که پس از ازدواجِ فرزندان برای زندگی آنان طرح و برنامه داده، و یا با دخالت‌های بیجا در روابط آرامِ‌ آنان، اختلال ایجاد می‌کنند، نیز از مصادیق این روایت هستند. باید بیاموزیم به گونه‌ای زندگی کنیم که هرگز وجودمان به دیگران تحمیل نشده و یا باری از ما برگُرده‌ی آنان مترتّب نگردد.

قاعده‌ی مهم زیر را فراموش نکنیم؛

کسی که خودش را نمی‌شناسد و با خودش، اُنس ندارد، از تنهایی و خلوت وحشت دارد، لذا یکسره به دنبال ارتباط با دیگران بوده و عاطفه را از دیگران گدایی می‌کند، اما او در اوج ارتباطاتش با دیگران باز هم تنهاست، چون با خودش اُنس ندارد کسی که خودش را می‌شناسد، الله را بعنوان اِله حقیقی و ربّ‌عظیم خود، می‌پذیرد، و در سایه‌ی محبت و ولایت خانواده‌ی آسمانی‌اش به سمت الله حرکت می‌کند. لذا چنین انسانی هیچ وقت تنها نیست!

او در تنهاترین حالت‌هایش، عظیم‌ترین رفت و آمدهایش را با اهل آسمان تجربه می‌کند.

تا انسان به خودشناسی نرسیده و غایت نهایی‌اش را نشناسد، محال است بتواند با خودش انس بگیرد. لذا همیشه وحشت زده است و نمی‌تواند حتی لحظه‌ای تنها بماند. از همین رو دائماً‌ خودشان را به دیگران می‌چسبانند و از آنان گدایی‌ِ عاطفه می‌کنند. چنین کسانی دائماً تنهایی‌شان را در ارتباطات گوناگون از قبیل فضاهای مجازی و ... پر می‌کنند.

باید بیاموزیم؛ شرّ‌خودمان را از رفاه دیگران کم کنیم. باید به مهارت پا گذاشتن رویِ خودمان برسیم، تا دیگران به رفاه و آسایش بیشتری برسند. هر طور که ممکن است کوتاه آمده و از منافع خودمان بگذریم، تا دیگران از سوی ما به درد سر و زحمت نیفتند. اساساً انسان مؤمن، نرم و آرام و لطیف است. و در کنار دیگران همیشه سنگ زیرین است تا خدای نکرده اختلاف و تشنّجی در روابط آنان، تولید نگردد. سعی می‌کنند همیشه حجم بیشتری از سختی‌ها را بر دوش خود، تحمل کنند، تا دیگران راحت‌تر و آرام‌تر، روزگار بگذرانند.

آنان به نحوی زندگی می‌کنند که دیگران در کنار آنان احساس امنیت و آرامش می‌کنند. و از وجودشان هیچ آسیب و تشنجی به دیگران نمی‌رسد.

2- تنها گذاشتن دیگران در مشکلات

قال امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام): «شَرُّ الإِخوانِ الخاذِلُ؛ بدترین برادران، کسی است که تو را (در هنگام مشکلات) تنها می‌گذارد».

انسانی که در هنگام بروز کوچکترین و بزرگترین مشکلات، دوستانش را تنها می‌گذارد، بدترینِ هم‌نشینان است. همه‌ی قشنگیِ یک انسان، آن است که در هنگام نیاز،‌ دیگران را تنها نگذارد.

زشت‌تر از عقب کشیدن خود و تنها گذاشتن دیگران، سرزنش کردنِ آنان در هنگام بروزِ اتفاقاتی است که خودشان در تولیدش نقش داشته اند. ما حق سرزنش کردن هیچ کسی را نداریم، حتی در زمان‌هایی که احتمالِ وقوع حادثه‌ای را به او گوشزد کرده‌بودیم. آنان در این زمان، فقط و فقط به حضور ما، کلام ما، امدادِ ما و آرامشی که به آنان القاء خواهیم کرد نیاز دارند.

در چنین زمان‌هایی، این ما هستیم که باید با روحیه‌ی تغافل، خطاهای دیگران را ندید گرفته، و برای جبران گذشته و ساختن‌ِ آینده، هر کاری که از دستمان برمی‌آید برایشان انجام دهیم.

3- همراهی در رفاه، و دوری در بلا

«شَرُّ الإِخوانِ المُواصِلُ عِندَ الرَّخاءِ وَالمُفاصِلُ عِندَ البَلاءِ؛ بدترین برادران کسی است که در هنگامه‌ی آسایش در کنارت است و در هنگامه‌ی بلا و آزمایش،‌ رهایت می‌کند».

رها کردن دیگران، در هنگام سختی‌ها و یا ابتلا به گناه و خطا، عملی غیر انسانی است. کسانی که در زمان خوشی‌ها، با دوستانشان همراهند، ولی در سختی‌ها و ابتلائات، رهایشان می‌کنند، به هیچ وجه، قابل اعتماد برای دوستی نیستند.

«والحمدلله رب العالمین»