مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
امام باقر (ع) می فرماید: در آیه (امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف سوء.) مضطر، وجود مقدّس امام زمان است. وقت گذاشتن برای امام زمان مستحب نیست بلکه اوجب واجبات است.هیچ یک از مشغله های ما برای عدم توجه به امام زمان پذیرفته نیست.
وفای به عهد از پنجره آیات و روایات
پیامبر صلیاللهعلیه وآله می فرماید: هر گاه مسلمانان در مقابل کفار یا دشمنانشان عهد شکنی کنند، خداوند دشمنانشان را بر آنها پیروز میگرداند.
خداوند در آیه ۹ سوره نحل می فرماید: هر گاه عهدی بستید به عهدتان وفا کنید و بعد از قسم یاد کردن، آنها را نقض نکنید، در حالیکه خداوند را گواه قسم خود قرار دادهاید.
گاهی اوقات سوگند یاد کردن، محدودیت هایی برای انسان ایجاد خواهد کرد که وفا دار بودن به آن خلاف شرع و اخلاق است، در این موارد شکستن قسم، جزایی دارد که باید پرداخت؛ امّا کسی که قسم یاد کرده و خلاف آن عمل می کند به این نیّت که جزایش را میپردازد، گناهکار است، و کسی که آگاهانه گناه می کند، مغفرت شامل حالش نمیگردد.
هم از پیامبرصلی الله علیهوآله و هم از حضرت علی علیهالسلام روایت شده است که: کسی که به عهد خود وفا نکند دین ندارد.
در سوره اسراء، آیه 43 خداوند می فرماید: وفا کنید به عهدتان که از وفای به عهد سوال می شود.
در بین سیاست مدارهای دنیا تنها چیزی که هنوز تا حدودی رعایت می شود، پیمانها و قراردادهاست. مشرکان پیش از اسلام نیز وفای به عهد را در بین خود لازم و عواقب پیمان شکنی را بد و ناگوار می دانستند.
امیرالمومنین علیهالسلام می فرماید: عهدها و پیمانهایی که میبندیم، قلادهای است که تا روز قیامت بر گردنمان خواهد ماند. اگر کسی به عهدش وفا کند، خداوند نیز مراعات حال او را مینماید، و اگر نقض پیمان کند، خداوند خوارش می گرداند، و هر کس عهد هایی را که بسته کوچک بشمارد همان عهدها از او در نزد خدایی که انسان را به حفظ پیمان ها سفارش نموده است، شکایت می کنند.
عهد با خدا، مهم ترین عهدها
عهدی که میان ما و خداوند منعقد شده، یک پیمان فطری، درونی و غیر قابل انکار است. خداوند موجودات را به گونه ای خلق نموده است که در درون هر کدام از آنها ، قدرت و انگیزه لازم، جهت کسب کمال وجود دارد. همانگونه که در سوره اعلی چهار مرحله خلق موجودات را اینگونه شرح میدهد:
الذی خلق، فسوی والذی قدر، فهدی....
خلق، تسویه، تقدیر و هدایت
همه موجودات پس از طی سه مرحله اول، هدایت میشوند. انسان نیز صاحب نیروهایی فطری است که او را به سوی هدف نهائی اش سوق میدهند.
خداوند در آیه ۱۲۷سوره اعراف میفرماید: من عهدی را در درونتان با شما بستهام که آیا من خدای واحد شما و تنها کسی هستم که می توانم شما را هدایت کنم؟ همه گفتید بلی. این عهد و پیمان، تکوینی و فطری است و نفس انسان بر این مسئله گواهی می دهد، چرا که هر روز بارها این جمله را تکرار میکنیم؛ ایاک نعبد و ایاک نستعین... خداوندا تنها تو را می پرستیم و تنها از تو یاری می جوئیم. و این یعنی که کسی غیر از او بر هدایت ما توانا نیست .
و باز در سوره یس آیه ی ۶۲ـ۶۰ به این عهد اشاره شده است که؛ ای بنی آدم آیا من از شما عهد نگرفتم که شیطان را عبادت نکنید... اگر انسان به عهد خود با خداوند پایبند باشد به سایر عهدها نیز پایبند خواهد ماند، درغیر اینصورت به عهدهای دیگر نیز متعهد نخواهد ماند.
ما و وفاداریمان به عهد با خداوند
بزرگترین نشانه رعایت عهد الهی از سوی انسان، عبادت و عبودیّت نسبت به خداوند است که البته امری فطری و عقلانی بوده و در نهاد همه انسان ها وجود دارد.
نشانه دیگر احترام به این عهد نیز دشمنی با شیطان، عدم اطاعت از او و بی توجهی به پیام هایش می باشد.
در آیه ۶۲ـ۶۰ سوره یس خداوند خطاب به انسانها می فرماید: آیا از شما عهد نگرفتم که فقط مرا عبادت کنید، که شیطان برای شما دشمن آشکار است.در حالیکه شیطان گروه زیادی از شما را فریب داد آیا تعقل نمی کنید؟...
خداوند بارها و بارها ما را به فکر کردن امر نموده اند. در روایات آمده که یک ساعت تفکّر از هفتاد ساعت عبادت بالاتر است. هیچ عبودیتی به عرصه عمل نمیرسد مگر آنکه در پس آن اندیشه ای بلند و تفکری عمیق نهفته است. طبق این آیه مخالفت با شیطان و عبودیت خداوند و درنتیجه وفای به عهدی که با حضرت حق بسته ایم جز با تفکر و تعقلی عمیق امکان پذیر نخواهد بود.
مسیر حرکت ما به سمت آخرت، مسیری کاملاً ریاضی است. باید با اندازه هایی که خدا امر کرده زندگی کرد نه اندازه هایی که شیطان در قالبهای مقدّس و مذهبی به ما القا می کند. هر چه ریاضیات الهی را بیشتر رعایت کنیم، موفق تر خواهیم بود.
عهد با امام ؛ عهد با خدا
معصوم، تجلی تمام نمای خداوند در زمین است و پذیرش ولایت معصومی که از جانب خداوند به مقام امامت رسیده است، در حقیقت میثاق با خدا و عهدی الهی است.
در روایات بسیار آمده که اگر کسی امام زمانش را نشناسد و از دنیا برود، در حالت کفر مرده است.
همه ما نسبت به پدر و مادر، اطرافیان و هموطنانمان قیودی داریم که خود را ملزم به رعایت آنها میدانیم. اما آیا حتی برای یکبار امام زمانمان را جزء قیودی که خدا از ما اخذ کرده به شمار آورده ایم؟ آیا رعایت حق ولایتش برای لحظه ای از ذهنمان گذشته است؟
هرگز فراموش نکنیم که نوع حیات ابدی ما، بستگی به حضور امام زمان در درونمان دارد. اینکه امام زمان در زندگی و در تصمیم گیری هایمان چقدر تأثیر گذار بوده است. هر چه رفاقتمان با او بیشتر باشد و خودمان را نسبت به رعایت این عهد مسئول تر بدانیم در دنیا و آخرت شادتر زندگی خواهیم کرد.
حالا این سؤال را از خودمان میپرسیم که از این پس چقدر حاضریم برای امام زمانمان وقت گذاشته و او را یاری کنیم؟ یا برای وفاداری به چنین عهدی چقدر تلاش خواهیم کرد؟
امام باقر (ع) می فرماید: در آیه (امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف سوء.) مضطر، وجود مقدّس امام زمان است. وقت گذاشتن برای امام زمان مستحب نیست بلکه اوجب واجبات است.هیچ یک از مشغله های ما برای عدم توجه به امام زمان پذیرفته نیست، چرا که خداوند بر این عهد الهی بسیار تأکید نموده است. اگر کسی در قیامت بتواند از گذر وفاداری به این عهد، جان سالم به در برد، احتمال نجاتش بسیار است.
......یادمان باشد که مرگ در چند قدمی ماست. و مهدی تنهاتر و غریبتر از همیشه در انتظار یاری ما... دست کدام یک از ما محکمتر و استوارتر، دستان پسر فاطمه را خواهد فشرد؟ این تمام سعادت دنیا و ابدیت ماست اگر نفسهای مهدی در رگ زندگی ما به جریان افتاده و روحی آسمانی در کالبد تاریک خانه هایمان دمیده شود...
بارالها دستان بی رمق و آلوده ما را به دستان عرشی آخرین باقیمانده ات در زمین برسان و ما را آماده یاری او و وفادار به عهدمان بگردان.
از سلسله مباحث وفای به عهد، استاد محمد شجاعی
کلیدواژه ها:
آثار استاد