به یاد هم بودن اعضای خانواده آسمانی

جملات ناب در این جلسه: 

یکی از وظایف ما نسبت به اعضای خانواده آسمانی این است که نبود یک شخص (مثل دوستان، آشنایان، همکاران، همسایگان...) برای ما مهم باشد. 

یعنی جستجو کنیم که چرا نیستند! نباید خودخواهانه از آنها بگذریم بلکه نسبت به اطرافیانمان (دوستان، همسایه ها....) حساس باشیم. اگر این طور هوای همدیگر را داشته باشیم جامعه اسلامی به وضع کنونی گرفتار نمی­شدند و دشمن نفوذ پیدا نمی کرد. 

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ۴۰3 «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰۸/۲۸ ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

ظلم ­پذیری ممنوع!

نکته‌ی مهم در مبحث گذشت از لغزش‌های دیگران، آن است که ما هرگز نباید این موضوع را با موضوع ظلم‌پذیری اشتباه بگیریم. اساساً یکی از حقوق مؤمنان و اعضای خانواده‌ی آسمانی در حق یکدیگر، آن است که جلویِ ظلمِ یکدیگر را به چند طریق زیر بگیرند:

اگر برادر مؤمن شما ظالم بودید، یاری‌اش کنید و اگر نیز مظلوم بود، باز هم یاری‌‌اش کنید...

مفهوم این جمله، آن است که گرفتنِ حق ظلم از ظالم و مسدود کردن راه ظلم برای او، خود، نوعی یاری در حق او محسوب می‌شود، زیرا او را از شقاوت دنیا و آخرت در امان می‌دارد و مظلوم را نیز، برای گرفتن حقش امداد کنید.

امّا موضوع گذشت از لغزش‌های دیگران، به اشتباهات و قصوراتی تعلق می‌گیرد که یک یا چند برابر بصورت دفعی از کسی سر زده و شخص، اساساً قصد ظلم کردن و یا ادامه دادنِ به این ظلم را ندارد. فراموش نکنیم که ظلم‌پروری در اسلام حرام است، و اگر انسان مظلوم، قادر به گرفتن حق خود باشد، و از این کار صرف نظر کند،‌ قطعاً به اندازه‌ی شخص لازم گناهکار خواهد بود.

از حال بقیه جویا شویم؛ اگر حاضر نبودند...

یکی دیگر از حقوق اعضای خانواده‌ی آسمانی نسبت به یکدیگر آن است، که غیبت‌شان بعد از مدت زمانی برای ما مهم بوده و علت عدم حضورشان را جستجو کنیم. در روایت آمده است که:

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که یکی از اصحابش را سه روز نمی‌دید، از او خبرگیری می‌کرد، اگر به خاطر مشغله‌ای غایب شده بود، در حقش دعا می‌کرد و اگر نزدیک و در دسترس بود به زیارتش می‌رفت، و اگر بیمار بود، به عیادتش می‌شتافت.

اگر همه‌ی مسلمانان، نسبت به یکدیگر، این چنین با محبت و احترام زندگی می‌کردند، جامعه‌ی اسلامی هرگز به چنین نکبت‌هایی دچار نمی‌شد. عدم همدلی‌ها و مهربانی‌های مسلمانان سبب شده که دشمنانِ ذلیل اسلام، قادر به نفوذ در میان آنان و ایجاد کارشکنی‌های مختلف در جوامع اسلامی می‌شوند.

مؤمنان موظف اند، همه‌ی انسان­ها، حتی غیر مسلمانان را دوست داشته باشند و به فکر رفع مشکلات و گرفتاری‌های همه‌ی بندگان خداوند باشند، امّا این حق، در برابر مؤمنان دیگر، بسیار بسیار بالاتر و عظیم‌تر است. به عبارت دیگر رحمانیتِ‌ انسان، باید مشمول همه انسان­ها شود، امّا رحیمیت او، باید ویژه‌ی اهل ایمان بوده و به طور خاصّ به آن­ها مهرورزی نماید.

وحدت، همدلی، مهرورزی و محبت به قدری در نگاه اهل آسمان اهمیّت دارد که خداوند یک خانواده‌ی کافرِ همدل را بیشتر از یک خانواده‌ی مؤمن مبغض و پراختلاف دوست می‌دارد.

باید سعی کنیم، هرگز ما، هیزم آتش درگیری‌ها و اختلافات نباشیم. عموماً انسان­های زودرنج، کینه‌ای، حساس، عصبانی و ... بیشتر به جهنم نزدیکند و گاهی خودشان به هیزم آتش‌های دور و برشان هستند.

کمترین حق رفقا، بر انسان

یکی از اصحاب امام صادق (علیه‌السلام) خدمتِ‌ایشان رسیدند. حضرت از ایشان پرسید، با که بودی؟ جواب داد، یکی از دوستانم همراه من بود، امام پرسید؛ او کجا رفت؟ جواب داد: از وقتی من به حضور شما رسیدم، نمی‌دانم او کجا رفت.

امام صادق (علیه‌السلام») فرمود: نمی‌دانی اگر یک مؤمن، با برادرش چهل قدم بردارد، روز قیامت، خداوند از او در مورد آن فرد، سؤال می‌کند.

رفاقت بر گرده‌ی انسان، حق بزرگی را واجب می‌کند. مراقب باشیم حق رفاقتِ دیگران را ادا کنیم. محبت، گذشت از لغزش‌ها، کمک در انجام مسئولیت‌ها، خدمت به برادران مؤمن، قبول سهمی از مشکلات و پذیرش سخت‌ترین کارهای موجود، حداقل حقی است که انسان در حق مؤمنان دیگرا خصوصاً افراد خانواده و نزدیکان و دوستانش دارد.

کمترین حق، دوستان مؤمن ما آن است که قرار است، مدتی درکنارشان نباشیم، آنها را از خودمان بی‌خبر نگذاریم، حتی اگر مثل این صحابیِ امام صادق (علیه السلام)، توفیق تشرف به حضور انسان‌های بزرگی را پیدا کرده‌باشیم.

این قانون کلی را هرگز فراموش نکنیم، ما حقّ بلاتکلیف گذاشتن کسی را حتی برای مدت کوتاهی نداریم.

برادری مؤمنان؛ از پنجره‌ی نگاه امیرمؤمنان (علیه السلام)

امیر کلام، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«تَبتَنِی الاُخُوَّةُ فِی اللّهِ عَلَى التَّناصُحِ فِی اللّهِ، وَالتَّباذُلِ فِی اللّهِ، وَالتَّعاوُنِ عَلى طاعَةِ اللّهِ...؛ اخوت در راه خدا، مبتنی است بر، خیرخواهی آنان برای یکدیگر به خاطر خدا، و بخشیدن به یکدیگر در راه خدا، و یاری یکدیگر برای طاعت خداوند است...».

ذره‌ای بدخواهی، حسادت، بدبینی و ... اگر در وجود انسان نسبت به برادران دینی‌اش جود داشته باشد، قطعاً مانع رشد و حرکت او در مسیر الله می‌گردد.

فخرفروشی‌ها، خودبرتربینی‌ها، پر دادن‌ها و ... مانع انسان از ورود به بهشت می‌گردد. فراموش نکنیم، اگر به سبب یک کمال، خود را از دیگران برتر دانسته و از این موضوع احساس لذت کنیم، به همان میزان از آغوش الله و خانواده آسمانی‌مان دور خواهیم شد.

کسانی که آسایش و آرامش زندگی خود را فدای رقابت و چشم و همچشمی با دیگران نکنید. هر گونه رقابت انسان را از حرکت به سوی الله باز می‌دارد. مگر رقابت در تقوا و اعمال نیک. البته این رقابت هم در صورتی است که انسان عاشق خیرات و نیکی‌های دیگران باشد. و بدون ذره‌ای حسادت، تلاش کند که در نیکی‌ها و حسنات، از آنان پیشی بگیرد. در غیر اینصورت رقابت در تقوا، اگر با حسادت همراه باشد، هرگز حتی قدمی نیز انسان را به خداوند نزدیک نخواهد کرد.

در بقیه‌ی کمالات احساس رقابت و عقب ماندن از دیگران، نشانه‌ی ناشکری و ناسپاسی انسان بوده و معصیت کار خواهد بود.

امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نهج البلاغه می‌فرمایند:

زمانی می‌آید که مردم وقتی می‌خواهند به یکدیگر صدقه‌ای بدهند، (صدقه به هر کار زیبایی اطلاق می‌شود، مثل لبخند زدن، مثل هدیه دادن، انفاق کردن،‌ مثل کمک در بیماری‌ها به دیگران کمک در هنگام جشن‌ها و عزاها و ...) خود را زیان دیده می‌بینند.

کسانی که می‌ترسند برای برادران مؤمن خود، خروجی داشته باشند، بواسطه‌ی این بُخل، هیزم جهنم خواهند بود؛ زیرا نفس خود را محدود کرده و مانع وسیع شدن نفسشان می‌گردند.

باید بیاموزیم، به هر بهانه‌ای، به دنبال خروجی از نفسمان باشیم. این هنر، حقیقتِ برادری با اهل ایمان را تشکیل می‌دهد. کسی که قادر به هزینه کردنِ مهربانی خود برای اهل ایمان نیست، حقیقتاً راهی به بهشت برای خود باز نخواهد کرد.

«والحمدلله ربّ العالمین»