بهترین دوست کسی است که تو را به دیگران محتاجت نکند.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 426 «خانواده آسمانی » مورخ 95/01/19 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

بهترین همنشینان

در جلسه‌ی گذشته، به علل ضرورتِ شناختِ ویژگی‌های بهترین همنشینان اشاره شد و پیرامون موارد زیر صحبت کردیم؛

1- تنظیم روابط‌مان با انسان‌‌های دیگر (بهترین‌ها، و بدترین ها)

2- شناخت بیشتر خود و دیگران؛ به گونه‌ای که خودمان را ارزیابی کرده و ببینیم ما از نگاه اهل بیت، جز بهترین یا بدترین همنشینان هستیم. و از سوئی، در جریان ارتباطات با دیگران، می توان به راحتی، به شناختِ بیشتری از آنان دست یافته، و قادر به برقراری ارتباطی مؤثر و غیر مخرّب با دیگران باشیم.

هم نشینانت را از احتیاج به غیر، حفظ کن!

امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«خیرُ الإخْوانِ مَن لا یُحْوِجُ إخْوانَهُ إلى سِواهُ؛ بهترین برادران،‌کسی است که برادرانش را به دیگران محتاج نکند».

از نگاه امیرمؤمنان، بهترین همنشین کسی است که نهایتِ‌سعی خود را در رفع مشکلات و گرفتاری‌های دوستانش، هزینه می‌کند. بطوری که آنان را از واگذاشتنِ به دیگران،‌ حفظ می‌کند.

این فرمایش گهربار، دایره‌ی وسیعی از امورِ انسانی را در بر می‌گیرد؛ بعنوان مثال در امور اقتصادی، بهترین مدیر و سرپرست خانواده کسی است که نهایتِ‌ تلاش خود را برای تأمین نیازهای افراد خانواده بکار گرفته و آنان را از محتاج شدن به غیر، حفظ می‌کند. از سوئی در میزان خرج کردن افراد خانواده نیز، کنترل لازم را بکار می‌گیرد، تا جریان اقتصادی خانواده، به سوی اسراف، تجمل‌گرایی، بی‌ادبی و هتک حرمتِ والدین از سوی فرزندان، و... سوق نیابد. همچنین در مسائل عاطفی و معنوی نیز،‌ بهترین والدین و یا همسران کسانی هستند که در تأمین نیازهای افراد خانواده، در حد وسع خود تلاش نموده و آنان را از احتیاج به غیر، باز می‌دارند.

برترین افراد در نظام خانواده کسانی هستند که با تعدیل و تأمین نیازهای سه‌گانه دیگر اعضا (اقتصادی، عاطفی، معنوی) مسیر زمین تا الله را برایشان هموار کرده و آنان را در رسیدن به حقیقت بندگی یاری می‌کنند.

توجه داشته باشیم که تعبیر «هم‌نشینان» همه‌ی نقش‌های انسان را در زندگی دنیا، شامل می‌شود: نقش‌های پدری، مادری،‌ برادری، خواهری، رفاقت، و انواع نقش‌های خانوادگی و اجتماعی،‌ مشمولِ کلمه‌ی همنشین قرار می‌گیرند.

توجه داشته باشیم که ما اگر قادر به رفع نیازی از کسی باشیم، اما از او دریغ نماییم؛ از چشم خدا سقوط خواهیم کرد. خطرناک‌ترین تنبلی، باز کردن دیگران از سرمان است. زیرا در مسیر زمین تا الله، به هیچ وجه به ما اجازه‌ی طفره رفتن از رفع نیاز دیگران را در جایی که توانایی‌اش را داریم: نداده اند. حتی اگر توانایی رفع نیاز، یا باز نکردن گره او را نداریم، همراهی‌اش نموده و از لحاظ روحی در کنار او باشیم. پیگیری‌های ما در این موارد، در قوتِ روحی او، حتماً مؤثر خواهد بود.

بهترین هم‌نشینان، سخاوتمندترین آنان است!

امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«خیرُ إخْوانِكَ مَن و اساكَ بخیرِهِ، و خیرٌ مِنه مَن أغناكَ عن غیرِهِ؛ بهترین برارد تو کسی است که از مال خودش به تو ببخشد، و از این بهتر هم کسی است که تو را از دیگران بی‌نیاز کند».

توجه داشته باشیم که هر چه میزان خروجی‌هایمان، برای دیگران، در هر کدام از پنج بخش وجودی، بیشتر باشد، میزان دریافتمان از الله نیز بیشتر خواهد بود. لذا هر چه انسان برای دیگران مفیدتر می‌باشد، به الله نیز شبیه‌تر و نزدیک‌تر خواهد بود.

عدم خروجی در هر کدام از قوای پنج‌گانه، راه دریافت‌ها را از الله خواهد بست. لذا برای رشد بیشتر، باید برای دیگران، خیرات صادر کرد. فراموش نکنیم که؛ تنها کسانی به فقر عاطفی مبتلا نخواهند شد که انسان‌های مهربان‌تری بوده و دیگران را از خزینه‌ی رحمت خود سرشار سازند. تنها در اینصورت است که انسان به قدری از آسمان، سرشار خواهد شد که اساساً نیازی به عاطفه‌ی اهل زمین نخواهد داشت. آنان همیشه با قلبی غنی و با سخاوت آماده‌ی پذیرش دیگران و رفع حوائج آنان می‌باشند.

السابقون بالخیرات = بهترین هم‌نشینان

قال علی (علیه‌السلام): «خیرُ الإخْوان أعْونُهُم على الخیرِ، و أعْمَلُهُم بالبِرِّ، و أرفقُهُم بالمُصاحِبِ؛ برترین برادران تو کسی است که در به جا آوردن عمل خیر، بهترین یاور باشد. و بیشتر از هر کس دیگری در نیکی کردن، عاملند، و بیشتر از هر کسی دیگری، اهل مدارا باشد».

کسانی که همیشه در انجام کار خیر، مددکار ما هستند، و برای هر عمل خیری، می‌شتابند، از نگاه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، در ردیف بهترین همنشینان محسوب می‌شوند. اینان هستند که زمینه‌ی حضور امام زمان را می‌توانند آماده کنند.

این دسته از افراد همیشه برای نیکی کردن آماده اند و در نیکوکاری، همیشه از دیگران سبقت می‌گیرند. بنابراین جزو مقربان و نزدیکان اهل آسمان خواهند بود. نوع سبک زندگی سرشار از خیر آنان، نشان می‌دهد که در برزخ با اشرافِ آخرت همراه بوده و در کنارشان خواهند بود. مأنوس بودن آنان با اهل خیر، به یقین آنان را به انس ابدی، با اهل خیر در آخرت خواهد رساند.

در جلسه آینده پیرامون صفت (مدارا کردن) سخن خواهیم گفت. ان شاءالله

والحمدلله رب العالمین