بدترین مردم چه کسی است

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 421 «خانواده آسمانی » مورخ 94/12/06 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

بدترین هم‌نشینان

ویژگی‌های هم‌نشینان بد

6- کسانی که سختی‌ها و گرفتاری‌هایشان را بر دوش دیگران می‌اندازند؛

قال امیرالمؤمنین علی (علیه السلام):

«شَرُّ إخْوانِکَ مَنْ یَبْتَغی لکَ شَرَّ یَوْمِهِ؛ بدترین برادرانِ تو، کسی است که شرِّ روزش را برای تو می‌خواهد»

خودشیفتگیِ بعضی از انسان‌ها، سبب می‌شود که سختی‌ها و گرفتاری‌های روزانه‌ی خود را بر دوش دیگران می‌افکند، و یا اینکه دوست دارند که شرایط سختشان بر دیگران منتقل شود. چنین انسان‌هایی به سبب خودشیفتگی‌هایشان، انسان‌ها را در ذهن خود طبقه‌بندی و یا درجه‌بندی می‌کنند، و بعنوان مثال، کسانی را که در درجه‌ی دو یا سه قرار دارند را مستحقّ تحمل سختی می‌دانند. امّا در اسلام، چنین تفکری، مردود است.

اساساً در اسلام، سیستم برده‌داری وجود نداشته و ندارد. امّا اسلام در زمانی، رویش کرد، که برده‌داری در همه جایِ زمین، مرسوم بوده است، مثل زنده بگور کردن دختران، شراب‌خواری‌ها، جنگ‌ها، خونریزی‌ها و ... از آنجایی که نمی‌توان عادت‌های غلط را یک جا حذف کرد، اسلام، با وضع قوانینِ مدبّرانه‌ای، سعی کرد این عادات و رسوم جاهلی را در طی زمان، از میان بردارد. مثل قوانینی که برای برده‌داری وضع نمود تا آن را آرام آرام منسوخ و مردود سازد. یکی از این قوانین، تعیین حقوقی برابر میان برده‌ها و یا خادمان، با کارفرمایان شان بعنوان انسانهایی کاملاً برابر (به دور از خودبرتربینی‌های مرسوم) بود.

بعنوان مثال، امام رضا (علیه‌السلام)، هرگز قبل از حضور خدمتکارانِ خود، بر سر سفره، دست به غذا نمی‌زدند. فراموش نکنیم، که سختی‌هایی که بر ما وارد می‌شوند، قطعاً از جریان ربوبیت خداوند بوده اند، و مستحق‌ترین فرد به تحمل این سختی‌ها، یقیناً قطعاً، خودِ ما هستیم. زیرا این جریانات، قرار است به رشد و قدرتِ ما، خاتمه پیدا کنند. پس محوّل کردن سختی ها و گرفتاری‌ها، بر دوش دیگران، ریشه‌ای جز خودشیفتگی، در وجود ما نداشته، و از نظر اسلام، کاری غیر انسانی است.

7- کسی که دیگران را مجبور به مدارای با خود، و عذرخواهی از خود می‌کند.

امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « شَرُّ إِخْوانِكَ مَنْ احْوَجَكَ الى مُداراةٍ وَ الْجَأَكَ إِلى اعْتِذارٍ؛ بدترین هم‌نشینِ تو، کسی است که تو را، محتاجِ مدارا می‌کند، و تو را مجبور به عذرخواهی می‌کند».

کسانی که انسان باید دائماً مراقب باشد که نکند آنها را عصبانی کرده، و یا نرنجاند ... کسانی هستند که دیگران را به مدارای با خود، مجبور می‌کنند. والدینی که با رفتار بدشان، فرزندان را مجبور به مدارا می‌کنند، همسرانی که با عکس‌العمل‌های بی‌موردشان، همسرشان را مجبور به حساب بردن از خود می‌کنند، و دوستانی که رفقای خود را دائماً به مراعاتِ حالِ خود وامی‌دارند ... از بدترین هم‌نشینانِ انسان هستند.

آنچه که در نظر خداوند محبوب است، عشقی است که انسان در قلب دیگران می‌آفریند، تا به حرمتِ این عشق، به او احترام گذارده و رعایتِ حال او را نمایند. نه اینکه به خاطر دورماندن از شرّ اخلاق بدشان، با او مدارا کنند.

زمانی، انسان در برزخ، در آرامش خواهد بود و از شرّ مار و عقرب‌های برزخ در امان است، که نفس او، در دنیا به آرامش و سکون رسیده باشد، و دیگران، از نفس او، در ترس و اضطراب نباشند.

باید تمرین کنیم، تندی‌ها، تیزی‌ها، هاری‌ها و خشونت‌های نفس‌مان را خصوصاً در محیط خانواده، از بین ببریم. باید بیاموزیم، دیگران را وادار به عذرخواهی کنیم. آنان را مجبور به پذیرش امیالِ خودمان نکنیم. فراموش نکنیم که خانواده قدرتمندترین میدان، برای خاموش کردن جهنم‌های نفس ماست. زیرا همیشه تعارضِ امیال در میانِ افراد آن وجود دارد، و هر کس که سنگ زیرین بوده و از منیّت‌ها و امیالِ خود، بخاطر دیگران بگذرد، روز به روز از حجم منیّت‌ها، انانیّت‌ها،‌ تکبرها، حسادت‌ها، بدخلقی‌هایش و ... کاسته و به مقام ولی اللهی برسد. اساساً محیط خانه، میدانی برای ساخته شدن یک «عبد»، بدون هیچ تیزی و تندی در نفس است.

انسان زیرک کسی است که از این شرایط، برای تربیت نفس خود، و پاک کردن آن از هر آنچه غیر خداست، استفاده می‌کند. چنین انسانی روز به روز، نورانی‌تر، آرام‌تر، شادتر، و با صفاتر از قبل می‌شود.

روز به روز بزرگ‌تر و قدرتمندتر ... بطوری که حاضر است سنگ زیرین همه‌ی تعاملات و سختی‌های زندگی باشد، تا بقیه راحت‌تر و آرام‌تر زندگی کنند.... و بدین ترتیب او در نگاه اهل آسمان، خاصّ‌ می‌شود، به گونه‌ای که اهل آسمان، روی او حساب ویژه‌ای باز می‌کنند... !

خوش به حال کسی که؛ آنقدر بزرگ می‌شود که اهل آسمان، او را در مسیر حمایتِ دین خدا، به کار گرفته و به تلاش برای نصرتِ دین الله، وامی‌دارند.

خوش به حال کسی که در چادر امام زمانش، کنار دست او ایستاده و همه‌ی سختی‌های مسیر را به عشقِ او تحمل می‌کند... خوش به حال کسی که امام زمانش آنقدر او را بزرگ می‌بیند، که دردهایش را با او قسمت می‌کند.

«والحمدلله رب العالمین»