بایسته های انتظار سازنده

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در فرمایش گهربارشان فرمودند: «أفضَلُ العِبادَۀ إنتِظارُ الفَرَج؛ بالاترین عبادت انتظار فرج هست». [1]

 در این روایت نبی اکرم فضیلت انتظار را به تصویر زیبا بیان کرده است؛ چرا که بالاترین عبادت انتظار فرج هست و این انتظار، انتظار سازنده است و علائمی دارد. حالا باید بدانیم که ما آن علائم را  داریم یا نداریم. و اینکه انتظار با چه تفسیری می­ تواند سازنده و تاثیرگذار در فرد باشد؟ در این نوشتار به این پرسش، پاسخ خواهیم داد.

1- آمادگی همراه خودسازی

اولین خصوصیت یک منتظر واقعی آمادگی است که آن هم با خودسازی حاصل می شود. حتی اگر خدمت به اسلام هم می­ کنیم نباید خود را فراموش کنیم. فقط خدمتگزار بودن اسلام کافی نیست. بلکه خدمتگزاری مفید است که بهره خودش را فراموش نمی کند. بعنوان مثال اگر از شما دعوت کنند که حاضر هستید  در مسابقات کشتی یا در مسابقه فوتبال شرکت کنید؟ بگویید بله آماده هستم؛ یعنی توانایی اش را دارم، تمرین کردم، مقدمات کار را فراهم کردم و می دانم باید چکار کنم.

آنچه که خیلی مهم است و می تواند زمینه ساز باشد و خیلی خوب عمل کند، اندیشه است. در چنین شرائطی است که حضرت امیر (علیه السلام) می فرماید: «المُنتَظِرُ لِأَمرِنا كَالمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فی سَبیلِ اللّهِ؛ کسی که منتظر امر ما هست مثل کسی است که در خون خودش در راه خدا غلتیده». [2]

در فرمایش دگیری از امام صادق (علیه السلام) که مژده می دهند به منتظرینی که عمرشان کفاف ادراک حضرت امام زمان (علیه السلام) را نمی کند. «ما ضَرَ مَن ماتَ مُنتَظِرً لِأمرِنا ألا یَموتُ فی وَسَطِ فُسطاطَ المَهدی (ع) أو عَسْكَرِهِ؛ اگر کسی از شما که منتظر باشد و بمیرد ضرر نکرده چون در وسط چادر حضرت و در میان لشکر حضرت بوده».[3] پس اهل انتظار باید برای این کار آماده باشد باشد و این جز با خودسازی حاصل نخواهد شد.

اسلام هیچ وقت انسان را اسیر صورت خارجی نمی کند که من حتماً باید به صورت خارجی هم نائل شوم. بلکه باید در درون رسید و اگر در درون رسیده باشد همه چیز را ادراک کرده اید.

در فرمایش دیگری از حضرت علی (علیه السلام) آمده که فرمودند: «الظاهر عنوان الباطن؛ ظاهر از باطن حکایت می کند». مسئله انتظار هم یک ظاهری دارد که آن  آماده کردن خودمان است مثلاً در نماز جمعه شرکت می کنم با اسلحه هم شرکت می کنم که هر آن حضرت می خواهد تشریف بیاورد و من آماده جنگ باشم. این انتظار،  انتظار سازنده است.

2-  مسئولیت پذیری

دومین نشانه از نشانه های منتظر واقعی، مسئولیت پذیری است؛ یعنی هیچ وقت در مقابل وظیفه ای که نسبت به امام زمان (علیه السلام) دارد، شانه خالی نخواهد کرد. و به قول امام خمینی آن خطری را که برای رزمنده ها و پیشکسوتان جهاد و خون پیش بینی کرده بود او در این دام نمی افتد.

منتظر واقعی به هیچ وجه، حضرت را فراموش نمی کند و برای ایجاد زمینه ظهور تلاش می کند که مهمترین مصداق آن بسط اندیشه اسلامی است. در هر جبهه ای که بتواند کمک خواهد کرد. مهم این است به همه دنیا این اندیشه صادر شود. و اگر هم بخواهد صادر شود باید مرکز صادرات را قوی کند؛ یعنی کار در مرحله اول برای خودمان، خانواده خودمان، مملکت خودمان تا موجش بیشتر از جاهای دیگر بگیرد. ما نمی توانیم ایران ضعیفی داشته باشیم ولی در امر صدور انقلاب و مقدمه سازی ظهور تلاش کنیم. این امکان ندارد. ما ضمن اینکه حواسمان به خارج است باید دقیق به داخل هم باشد.

اینکه انسان واقعاً در هر جائی باشد به شخصِ احساس مسئولیت کند و مسئولیت پذیر باشد. حالا یک عده ای جاهل هستند، یک عده ای فراموش کردند، یک عده ای پایشان لیز خورده و یک عده ای دچار غفلت هستند. اینها همه بهانه است. ما تا می توانیم باید مسئولیت پذیر باشیم.

3- خوش بین بودن به آینده

خوش بین بودن به آینده و کار خودمان؛ یعنی باور کردن خود و کارهایمان.

ما الان در برهه ای از سرازیری زمان قرار داریم که آخرش منجر به ظهور می شود. همه هم می دانند. و این برای ما  جای امیدواری است. مجاهدین انقلاب در آن تاریکی و ظلمت محض چه دلی داشتند که اینقدر امیدوار بودند و زحمت کشیدند و این انقلاب را به دست ما سپردند. حالا که فضا خیلی روشن است، راحت می توانیم همه کاری کنیم. کسی نمی اید ما را به خاطر فعالیتی که برای امام زمان می کنیم بگیرد. درحالیکه آن موقع فعالیت برای امام زمان مساوی بود با از دست دادن جانت، خانواده ات، یک عمر شکنجه، یک عمر بدبختی، ولی الان این چنین نیست.

حضرت فرمودند: «إنتَظِرُ الفَرَج وَ لا تَیأسُوا مِن رُوحِ الله فَإنَّ أحَبَّ الأعمال إلیَ الله عَزَّوَجَلّ إنتِظارُ الفَرَج؛ انتظار فرج را بکشید و از رحمت خدا مأیوس نباشید بدانید که بهترین اعمال در نزد خدا انتظار فرج هست». [4] یعنی منتظر، آماده، مسئولیت پذیر و خوش بین است، اصلاً ناامید نیست و می داند کارهایش ثمر خواهد داد. کار را رها نمی کند و پرچم را زمین نخواهد گذاشت.

خلاف این انتظار سازنده، انتظاری است که انتظار مخرب گفته می شود یعنی انسان همه چیز را وابگذارد، دستهایش را بالا ببرد بگوید جریان بگذرد، تاریخ بگذرد، بگذارید تا حضرت خودش بیاید و کارها را درست کند.

مراقبت باشیم نکند حضرت در زمان غفلت ما بیاید و ما هیچ کاری نکرده باشیم، آن موقع شرمندگی غیرقابل جبران خواهد بود، سوزش و حسرتش غیرقابل جبران است بلکه طوری باشیم که در زمان ظهور موقع راحتی ما باشد.

برگرفته از سلسله مباحث « ما و امام زمان علیه السلام » استاد شجاعی

پی نوشت:

1- محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج1، ص182.
2- شیخ صدوق، خصال، ص625، ح 10.
3- کلینی، اصول کافی، ج2، ص 252.
4- محمدی ری شهری، همان، ص393.