باطن خودمان را در آئینه‌ی کلام معصومین، تماشا کنیم!

در جلسات گذشته آموختیم که قرآن، تنها مؤمن را انسان می‌داند. برای کسی که مؤمن نیست، لفظ «بشر» صدق می‌کند. اما تنها مؤمن، مصداقِ حقیقی واژه‌ی انسان می‌باشد؛ زیرا غیر از مؤمنان، همه‌ی انسان‌ها در حال از دست دادن اصلِ سرمایه‌ی وجودی خود بوده و در معرض خسارتی عظیم قرار دارند.

از میان شش تولد از انواع تولدها به برزخ، تنها مؤمنان حقیقی هستند که با باطنِ انسانی سالم به برزخ متولد می‌شوند. حال اگر ما مشتاقیم که بدانیم از باطن انسانی برخورداریم یا نه؛ باید به سراغ فرمایشات معصومین رفته  چهره‌ی باطن‌مان را در آینه‌ی کلام آنان، به نظاره بنشینیم. در این مجال به چند نمونه از این فرمایشات، اشاره خواهیم کرد؛ بطوری که به یک دریافت کلی از میزان سلامتِ باطن‌مان، دست پیدا کنیم.

مؤمن، همیشه زیر باران خیر خداوند قدم می‌زند...

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: «المؤمن بخیرٍ علی کلّ حال» مؤمن در همه حال، در مسیر خیر است.

مؤمن، به سبب نوع حرکت صحیح خود در مسیر زمین تا الله، همیشه در روندی رو به جلو و سرشار از خیرات،  به سوی هدف نهایی خلقتش، در حرکت است بطوری که حتی اگر در این مسیر به گناه و یا فحشایی هم مبتلا شود، می‌تواند از مسیر توبه و استغفار، این شکست را جبران کرده و به طی ادامه‌ی مسیر بپردازد. علاوه بر این، خداوند بزرگ، به جهت نوع محبت رحیمیه‌ی خود به مؤمنان، حتماً به درمان نواقصی که گناهان در وجود مؤمنان ایجاد کرده، می‌پردازد و با انواع ابتلائات، او را از این آلودگی‌ها، پاک می‌کند. بعنوان مثال غم‌های بدون علت، و یا مصائبِ جانی و مالی که به مؤمنان اصابت می‌کند، کفاره گناهان آنان بوده و سبب سلامتِ باطن‌شان خواهد شد.

حتی مصائب و گرفتاری‌هایی که به دست دیگران برای مؤمنان، ایجاد می‌شود و نیز از دریچه‌ی ربوبیت خداوند بوده، و برای رسیدن آنها به کمال انسانی و تشبه به پروردگار، لازم و ضروری است. تنها در چنین مواقعی، هنر یک مؤمن، آن است که؛

در این مواقع به پاداش و جبرانِ خداوند امیدوار بوده، و از تلاطم‌ها و هیجاناتِ نفس، خودداری نماید و شکر پروردگار را به جای آورده و از این فرصت، برای تخلق به اخلاق خداوند و تقرب به او استفاده نماید.

مؤمن حقیقی، همیشه شاد است، زیرا آغوش الله را در تمامی احوالات زندگی‌اش حس نموده و یقین دارد که در حضور خدا، هیچ شرّی او را تهدید نخواهد کرد. لذا هرگز احساس پوچی، کسالت و بی‌هدفی ننموده و همواره با نشاط و آرامش به سوی هدف خلقتش در حرکت است.

مؤمن، نه برای خودش، اصالتی قائل است، نه برای هیچ مخلوق دیگری!

او مفهوم «الحمدلله» را خیلی خوب می‌فهمد و می‌داند که هیچ موجودی، صاحب کمال نیست و همه‌ی کمالاتی که در مخلوقات دیده می‌شود، از خداوند بوده و از او صادر می‌شوند. از همین رو او به حقیقت لا اله الا الله، رسیده و همه چیز را مظهر و جلوه‌ی اِله (دلبر) خود می‌داند.

و درک حقیقتِ لا اله الا الله، مؤمن را به مهندسی صحیح معشوق رسانیده و همواره سه محبوب الله، خانواده آسمانی و جهاد را در رأس محبوب‌های خود نگه می‌دارد.

توحیدِ قوی در مؤمن، لحظه به لحظه او را در نزدِ غنی مطلق (الله)، فقیرتر و خاضع‌تر نموده و ادراکِ حضور الله را در لحظه به لحظه زندگی‌اش و در لابه لای نفس‌هایش، برایش ممکن می‌سازد. لذا او با درک این حقیقت، از گناهِ عظیم و فحشایِ بزرگ خودبینی و خودشیفتگی در امان می‌ماند.

مؤمن می‌داند که فحشایی عظیم‌تر از عُجب، حرکتِ او را به سمت الله، تهدید نمی‌کند.

خداوند نیز از جریان ربوبیت خویش، گاه توفیق عبادت را از مؤمن سلب می‌کند، و یا او را به گناهی مبتلا می‌سازد تا زمینه‌ی گناه عجب را در او از بین برده و مانع بزرگ شدن نفسانیت در او گردد.

مؤمن، همواره مسلح به سلاح الحمدلله بوده و آن را فراموش نمی‌کند. الحمدلله در مؤمن، چندین تأثیرِ شگفت، ایجاد می‌کند؛

1- مانع دیدن کمالاتِ وجودی‌اش شده و از بروز خودشیفتگی و خودبینی در او جلوگیری می‌کند.

2- مانع بوجود آمدن تکبر و استکبار نسبت به بندگانِ دیگر خدا در وجود مؤمن می‌گردد. در اینصورت یک مؤمن حقیقی، براحتی با همه‌ی بندگان خداوند، ارتباطِ سالم برقرار نموده و هرگز با نگاه آلوده، به دیگر بندگان خداوند، و حتی به گناهنکاران، چشم نمی‌دوزد. او حتی، عدم ابتلای خودش به بعضی معاصی را، از الطاف و عیاباتِ‌ ویژه‌ی خداوند دانسته و دائماً خود را بدهکار و مدیونِ خداوند می‌داند.

3- الحمدلله، و انتساب کمالات به الله، مؤمن را از ابتلای به صفاتی چون حسادت در امان می‌دارد. اعتقاد او به الحمدلله، هرگز در ذهن او، و یا در قلب او، چون و چرایی نسبت به نعماتِ دیگران، ایجاد نمی‌کند.

و براحتی از کمالات و نعمت‌های دیگران لذت برده و شکر می‌کند.

ناسپاسی دیگران، میدان تمرینِ اخلاص در مؤمن ...

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): «المؤمن مکفّر» مؤمن، همیشه مورد ناسپاسی قرار می‌گیرد.

یکی از اعجازهای نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) همین روایتِ دو کلمه‌ای است که دریایی از حقایق را در خود جای داده است. خداوند بزرگ برای تقویت اخلاص در مؤمن، عموماً ‌او را مورد ناسپاسی دیگران قرار می‌دهد.

ان شاءالله در جلسه آینده، به شرح این فرمایش گهربار خواهیم پرداخت.

والحمدلله رب العالمین