ایثار ؛ اوج فضیلت انسانی

عناوین مورد بحث در این جلسه:

* حقیقت ایثار یعنی از خود گذشتن که اوج اخلاق و فضیلت انسانی است.

* کسی که انفاق ندارد و حاضر نیست برای امام زمانش بیشتر از خودش خرج کند ایثار و عشق ندارد.

* مؤمن کسی است که به بهترین­های دنیا دل نمی بندد.

* ایثار نوعی سبقت گرفتن است یعنی با از خودگذشتگی فقط می­خواهی رضایت خدا را بدست آوری.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 390 «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰۶/۱۲ ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

در جلسه گذشته آموختیم که ایثار، مقام سبقت به سوی الله است. انسان بواسطه ایثار، به معشوق حقیقی خود نزدیک شده و به سرعت به او نزدیک می‌شود.

امیرالمؤمنین «علیه‌السلام»، ایثار را اوجِ مکارم اخلاق معرفی می‌کند؛ «الایثار تاجُ المکارم»

کسی که به صفت ایثار مزیّن می‌گردد، به دنبال خاص بودن نیست. بلکه تلاش می‌کند، تا دیگران را نیز به تمام دارایی‌های خود برساند. در چنین فردی هیچ نوع حسادتی وجود ندارد، از همین رو به آسانی از خودش می‌گذرد تا دیگران را بالا بکشد.

در روایت دیگری، حضرت امیر، ایثار را غایتِ تمام مکارم معرفی می‌کند؛ «الایثارُ، غایتُ المکارم»

کسی که روحیه ایثار به قلبش نفوذ پیدا کرد، یعنی به بالاترین مکرمت اخلاقی دست پیدا کرده است.

البته فراموش نکنیم که گاه ایثار ما به ضرر طرفِ مقابل تمام می‌شود، مثل مادری که تکالیفِ درسی فرزندش را انجام می‌دهد. باید بیاموزیم رفتارمان را به گونه‌ای مهندسی کنیم که ایثار ما، به بی‌اخلاقی و یا بداخلاقی در طرف مقابل، ختم نشود و آنها را به سوء استفاده و تنبلی مبتلا نسازد.

با مردم چگونه رفتار کنیم با انصاف، یا با ایثار؟

«عامل سائر النّاس بالانصاف، و عامل المؤمنین بالایثار» قال ؟؟

با همه مردم براساس انصاف (مواسات) رفتار کن. اما با مؤمنین همیشه با ایثار رفتار کن.

حداقلِ رفتار مناسب با مردم رعایت مواسات و انصاف در مورد آنان است. اما برای مؤمنین و انسانهای بزرگ، باید با ایثار وارد عمل شد. چرا که مؤمن، از جنس محبوبِ انسان است، بوی خدا را می‌دهد و با دیگران متفاوت است.

قدر برادران بهشتی‌مان را بدانیم...

امیرالمؤمنین علی «علیه‌السلام» می‌فرماید:

«المؤمنون إخوه و لا شیءَ آثِرَ عند کلّ أخٍ من أخیه»

مؤمنان برادران یکدیگرند، هیچ چیز برای یک برادر محبوب‌تر از برادرش نیست.

رفقای مؤمن و بهشتی از بزرگترین سرمایه‌های زندیگ انسان هستند. گاه حتی از خانواده انسان، برای او مفیدتر و به او نزدیک‌تر هستند. باید قدر این افراد را بدانیم چون هر کدام از آنها در قیامت قدرت شفاعت دیگران را دارند و ممکن است ما نیز به شفاعت آنها محتاج باشیم.

خداوند از رابطه برادرانه میان مهاجرین و انصار توصیف زیبایی را در قرآن به نمایش می‌گذارد. هر کس از مهاجران به انصار می‌پیوست. آنان شادمان شده و او را با آغوش باز و سرشار از محبت می‌پذیرفتند.

مؤمنان دقیقاً باید نسبت به یکدیگر همینگونه رفتار کنند، و همواره برای یاری یکدیگر و سرعت دادن به همدیگر آماده باشند.

انصار، براحتی به مهاجران یاری می‌رساندند، و هرگز در وجود خودشان هیچ نیازی به آنچه که بخشیده بودند، احساس نمی‌کردند، چرا که پای چنین بخششی عشق، ریخته بودند. آنان در حقیقت تمام بذل و بخشش‌های خود را به پای الله می‌ریختند و از همین رو سرمست و شاد بودند.

باید بیاموزیم، عاشقانه و فقط برای جلب نگاه خدا، از خودمان بگذریم. که اگر این گذشتنِ ما، مقبولِ اهل آسمان واقع شود، در حقیقت ما مقبولِ آنان واقع شده‌ایم، و این یعنی تمام سعادت و نهایتِ خیر و ...

و آنان که اهل ایثارند، به مقبولیت در نگاه معشوق نزدیک‌ترند ...

غایتِ خوشبختی این است که خودمان را بپذیرند، نه هدایایِ ما را، ...

و اینگونه است که ایثار غایتِ مکارم انسان است، زیرا انسان را به غایتِ سعادت می‌رساند.

باید دائماً منتظر فرصتی برای بخشش و گذشتن باشیم. اگر احساس کردیم، نیازی از کسی به دست ما رفع می‌گردد منتظرِ کمک خواستن او نمانیم، بلکه زودتر، برای رفع نیاز او اقدام کنیم.

چه کسانی حتماً رستگارند؟

« و من یوقَ شُحَّ نفسه، فاولئک هم المفلحون...»

تعریف دقیق شحّ، بخل نفس است. یعنی جایی که نفس، توانِ گذشتن برای معشوقش را ندارد.

کسی از پول نمی‌تواند بگذرد، دیگری از آبرو ...

کسی که از جانش نمی‌تواند بگذرد، دیگری از زمان و استعداد ...

و هر که حرص نفس خود را نگه داشته و از آن به خاطر خدا بگذرد، حتماً رستگار خواهد شد.

راه میانبر، برای محبوب شدن در نگاه خدا، نگه داشتن شحّ نفس است. یعنی گذشتن از همان چیزی که نفس تو، توانِ گذشتن از آن را ندارد.

اگر اشک نداریم، اگر لذت از عبادت نداریم، اگر پرواز نداریم، اگر سحر نداریم، اگر به ملکوت راهمان نمی‌دهند، قطعاً به این دلیل است که در نفس ما دلبستگی‌هایی وجود دارد، که ما را زمین‌گیر کرده و تا آنها را از پای نفس‌مان باز نکنیم به ملکوت راهمان نمی‌دهند ... 

والحمدلله رب العالمین