مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
امروزه، استفاده از ابزار ارتباطی هوشمند، به جزیی جدا نشدنی از زندگی انسانها بدل شده است. استفاده از این ابزار، به ویژه تلفنهای هوشمند در سالهای گذشته، به حدّی فراگیر شده است که دامنه استفاده از آن، از کودکان خردسال شروع و تا مسئولان کشوری امتداد پیدا میکند. فراگیری تلفنهای هوشمند را میتوان در احساس نیاز کاذب جستوجو کرد. بر اساس تفکّر مصرفگرایی در غرب، پاسخ نیاز، منجر به احساس به نیاز میشود.
این دکترین مصرف که با اشباع بازار و توسط برندهای مختلف، ابعاد گسترده خود را به رخ میکشد، جامعه ایرانی را متأثّر از خود قرار داده است.
یکی از برندهای معروف و پُرطرفدار در بازار ایران و جهان، برند اپل (Apple) است. این برند به گفته سایت نشریه «والستریت جرنال» در مذاکره با مقامات ایرانی است تا بتواند به شکل رسمی، وارد بازار ایران شود. از اینرو در این مطلب، با تمرکز بر «برند اپل» تلاش میشود ابعاد ورود رسمی برندهای هوشمند به ایران مورد واکاوری قرار گیرد.
«اپل» به عنوان فراگیرترین برند تلفنهای هوشمند در سطح جهان شناخته میشود و به تبع آن نیز طرفداران بسیاری در ایران دارد. این برند که گره خورده با نام استیو جابز میباشد، همواره با حاشیههای گستردهای عجین بوده است؛ به طوری که در سالهای قبل،بنا بر اعترافات اسنودن، «سازمان امنیّت ملّی آمریکا» به شکل گسترده توسط این برند نامی، اقدام به جاسوسی و شنود از اهداف خود میکرده است. اقدامی که گفته میشود شرکت اپل نیز کاملاً از آن آگاهی داشته است. علاوه بر این موارد، به سبب محبوبیّت این برند، میان افراد مشهور، به ویژه بازیگران و خوانندگان، امنیّت این برند گوشی تلفن همراه، همواره از طرف هکرها و افراد سودجو مورد تهدید قرار گرفته و بعضاً نیز نفوذهای گستردهای توسط هکرها صورت پذیرفته است که نمونه آخر آن، مربوط میشود به انتشار گسترده تصاویر خصوصی بیش از 100 نفر از بازیگران و افراد مشهور آمریکایی توسط سایت 4chen که واکنشهای گستردهای را درباره پایین بودن ضریب اعتماد به سرویسهای ارائه شده توسط اپل به دنبال داشته است. این گوشیهای هوشمند که از یک طرف، تبدیل به ابزار سازمانهای جاسوسی آمریکا شده و از طرف دیگر، به شکل گسترده مورد حمله هکرها قرار گرفتهاند، اکنون و بعد از مرگ استیو جابز، رئیسی را در بخش هیئت مدیره خود به جهان معرفی کرده است که رسماً اعلام میکند، همجنسگرا میباشد و همجنسگرایی را محبّتی از طرف خدا میداند!
تیم کوک، رئیس فعلی شرکت اپل در حالی سکّان هدایت این کمپانی را در دست گرفته که تاریخ ثابت کرده است انسانهای ضعیفالنّفس که از بیماریهای روانی ناشی از انحرافات جنسی رنج میبرند، همواره بهترین مهره برای سوء استفاده صاحبان قدرت میباشند و این امر از آن جهت مورد توجّه است که تا پیش از این نیز سازمان امنیّت ملّی آمریکا، موسوم به NSA از این کمپانی و محصولات تولیدی توسط آن، برای نفوذ و شنود از مردم سوءاستفاده میکرده است. پس قطعاً امروز، با روی کار بودن یک فرد همجنسباز، فرصتهای بهتری برای سازمانهای امنیّتی آمریکا وجود دارد تا هرچه بیشتر به پیکره این کمپانی نفوذ کنند. شاید برای عدّهای که در جهان ماقبل ویکی لیکس یا حتّی افشاگریهای اسنودن زندگی میکنند، درک اهمّیت جاسوسی توسط تلفنهای هوشمند ثقیل باشد؛ امّا به هر حال نباید از یاد برد که این ابزار جاسوسی هوشمند، امروز به شکل فراگیر توسط مردم و حتّی مسئولان مورد استفاده قرار میگیرد.
جامعه ایران، یک جامعه جوان و پویا است و نمیتوان با سیاستهای قهری و سلبی مانع رسیدن تکنولوژی و فناوری به داخل آن شد. از سوی دیگر، این جامعه بسیار آسیبپذیر میباشد؛ زیرا که این جامعه به سبب تحریمها و همچنین موقعیّت جغرافیایی و ژئوپولتیکیای که دارد، محملی برای ورود تکنولوژیها و ابزار هوشمند از طریق قاچاق و به شکل زیرزمینی شده است. در نتیجه این رخداد، ما شاهد آن هستیم که غالب فناوریهای موجود در کشور، فاقد بسته فرهنگی و بسترسازی فرهنگی میباشند و اساساً اوّل، تکنولوژی به داخل ایران راه پیدا کرده است و بعد شاید برای فرهنگ آن فکری بشود. از اینرو اکنون که زمزمه بر طرف شدن تحریمها به گوش میرسد، بد نیست متوجّه آن باشیم که در صورت رفع تحریمها، اوّلین شرکتهایی که تلاش میکنند به بازار ایران راه پیدا کنند، نه شرکتهای دارویی هستند و نه شرکتهایی که در بخش خدمات، کشاورزی و ... ارائه محصول میکنند؛ بلکه اوّلین شرکتها، کمپانیهایی، مانند شرکت اپل هستند که بازار مستعدّ ایران، بهترین مکان برای جولان آنها میباشد. اگر سطحینگرانه به مشکلات ورود این دست شرکتها به داخل ایران نگاه کنیم، قطعاً اوّلین چیزی که به ذهنمان میرسد، خروج ارز است؛ امّا با نگاه عمیقتر متوجّه از دست دادن ارزشها با ورود شرکتهایی، مانند اپل به داخل ایران میشویم.
برای تبیین این مسئله، بهتر است با یک مثال، مقدّمه این خطر را شرح دهیم:
فرض کنید شخصی سلاحی را از بازار اسلحه و به شکل قانونی همراه با مجوّز تهیّه میکند. این فرد در صورت شلیک با این سلاح، شناسهای را از خود به جا میگذارد که متصدّیهای امر شناسایی میتوانند به کمک آن شناسه، فرد مورد نظر را ردگیری کنند. این ردگیری بسیار ساده است؛ زیرا آن اسلحه شناسنامهای دارد، به نام شخص مجوّز دار. از طرف دیگر، اگر همین شخص، سلاح را از بازار سیاه و به شکل غیرقانونی تهیّه میکرد، قطعاً ردگیری آن توسط متصدّیهای مربوطه، سختتر خواهد بود. همین رابطه درباره تلفنهای هوشمند که به صورت غیرقانونی و از طریق قاچاق، به ایران وارد میشوند هم صادق است؛ به طوری که شاید هنوز سیستمهای امنیّتی غرب بتوانند به داخل این گوشیها نفوذ کرده و به شنود و ضبط تصاویر بپردازند؛ امّا قطعاً این کار، زمانی که این گوشیها از طریق کانال رسمی توزیع شود، بسیار هدفمندتر میتواند رقم بخورد. در نتیجه، امنیّت که از مهمترین ارزشها میباشد، اوّلین سنگری است که با ورود رسمی اپل به بازار ایران، تخریب میشود.
اپل تنها نمونهای از استحاله فرهنگی، امنیّتی است که آینده ایران را تهدید میکند. استحالهای که تنها راه تقابل با آن، آگاهیسازی عمومی و فرهنگسازی است.
منبع:موعود
کلیدواژه ها:
آثار استاد