اهمیت دین شناسی در سیره فاطمی

با نگاهی به سیره حضرت زهرا (سلام الله علیها) متوجه می‌شویم که آن حضرت به حفظ، بیان و نوشتن احادیث، اهمیت فوق العاده‌ای می‌دادند.

یک نمونه‌اش این است که شخصی نزد حضرت زهرا (سلام الله علیها) آمد و درخواست روایتی نمود. حضرت از فضه خادمه خواستند تا روایت را بیاورند. فضه پس از جستجوی فراوان اطلاع داد که روایت مورد نظر را پیدا نکردند. حضرت زهرا (سلام الله علیها) ناراحت شدند و فرمودند:

«وَیحَک اُطلُبیها فإنّها تَعدِل عِندی حَسَناً و حُسَیناً؛ وای بر تو ای فضه! آن حدیث را برای من پیدا کن! چون این حدیث برای من به اندازه حسن و حسین ارزش دارد».

در این ماجرا شیفتگی و اهمیت دادن به علم و دانش دینی و آشنائی با احادیث در سیره این بانو کاملاً هویداست. حضرت زهرا (سلام الله علیها) احادیث را دقیق می‌نوشتند، ثبت می‌کردند. ایشان یک بانوی محدثه بودند.

 نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) درمورد اهمیت کسب علم و دانش فرمودند:

«وَیْلٌ لِأطْفَالِ آخِرِالزّمَانِ مِنْ آبَائِهِمْ (فَقِیلَ: یَا رَسُولَ اللّهِ مِنْ آبَائِهِمُ الْمُشْرِكِینَ؟ فَقَالَ: لَا) مِنْ آبَائِهِمُ الْمُؤْمِنِینَ لَا یُعَلِّمُونَهُمْ شَیْئاً مِنَ الْفَرَائِضِ وَإِذَا تَعَلّمُوا أوْلَادُهُمْ مَنَعُوهُمْ وَرَضُوا عَنْهُمْ بِعَرَضٍ یَسِیرٍ مِنَ الدُّنْیَا فَأنَا مِنْهُمْ بَرِی‌ءٌ وَهُمْ مِنِّی بِرَاء= واى بر فرزندان آخرالزمان از دست پدرانشان! عرض شد: یا رسول اللّه از دست پدران مشرك آنها؟ فرمود: نه. از دست پدران مؤمنشان كه هیچیك از واجبات را به آنان نمى‌آموزند و اگر فرزندانشان بخواهند چیزى را فراگیرند، آنان را بازمى‌دارند و به همین رضایت می دهند كه فرزندانشان متاع ناچیزى از دنیا برایشان به دست آورند. پس من از آنان بری و آنان نیز از من بری هستند». (نورى، مستدرك الوسائل، ج15، ص 164)

امروزه متأسفانه ما نسبت به آموزه‌ها و احادیث معصومین بی‌تفاوت هستیم. درحالی‌که مطالعات دینی باید بخش مهمی از زندگی ما باشد. یکی از وظائف مهم والدین، تربیت دینی فرزندان است. یعنی باید فرزندان را به گونه‌ای تربیت کنند که همیشه مطالعات دینی داشته باشند.

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «لاَ یَلْقَى اللهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى أَحَدٌ بِذَنْبٍ أَعْظَمَ مِنْ جَهَالَةِ أَهْلِهِ؛ هیچ کس خدا را به گناهی بزرگ‌تر از جهالت خانواده و فرزندانش ملاقات نمی‌کند».

پدر در گام اول و مادر در گام بعدی به عنوان اولین الگوی تربیتی فرزندان، موظف هستند که یادگیری معارف دین را جزء عادت آنها قرار دهند. مرد نباید مانع یادگیری دین همسرش بشود. زن هم همین‌طور. هر دو باید زمینه دین آموزی و علم‌آموزی در سه بخش شریعت، طریقت و حقیقت را تسهیل کنند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ: آیَةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ؛ دانش سه نوع است: نشانه‌های استوار (معارف الهی و علوم عقلی)، فریضه‌ی عادل (علم اخلاق)، و سنّتی برپا (احکام) و مابقی همه فضل و زیادی است.»

خانواده انسانی و اسلامی، خانواده‌ای است که در آن، عقائد، اخلاق و احکام که کشب آن بر هر مسلمانی واجب است، امری کاملا مرسوم و رایج باشد. این که بچه ها فقط درس بخوانند و دکتر یا مهندس بشوند، اما از دین و معنویت و اخلاقیات و فقه چیزی یاد نگیرند، فایده‌ای ندارد. مهم علوم آخرتی است. هر چند همه علوم نور هستند، اما مهمتر از همه، علوم آخرتی است.

پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) فرمودند: «إنّ اللّه َ تباركَ و تعالى یُبغِضُ كلَّ عالِمٍ بالدُّنیا جاهلٍ بالآخِرةِ؛ خداوند تبارك و تعالى كسى را كه دنیاشناس و آخرت نشناس باشد، دشمن مى‌دارد». پس باید علم آخرت را به اعضای خانواده خود یاد بدهیم.