اهداء عیوب

عناوین مورد بحث در این جلسه:

- ایثار، ترجیح دادن مصلحت خدا بر مصلحت زندگی خود است که توأم با عشق و شور است.

- انسانی که ایمان به آخرت، جهنم و بهشت دارد از انتقاد به او ناراحت نمی شود.

- خودشیفتگی اجازه نمی دهد که عیب هایمان را ببینیم چون حب ذات داریم و کمتر عیب های خود را می بینیم و دیگران بهتر ضعف های ما را می بیند.

- خودشیفتگی های مذهبی یعنی پاک تر از دیگران بودن که باعث می شود عیب هایمان را نبینیم.

- در پیوند و ارتباط با دیگران مهم این است که همیشه طرف مقابل را درک کنیم و خود را جای او بگذاریم؛ بفهمیم که چه می گوید و چه می خواهد. 

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 393 «خانواده آسمانی » مورخ ۹۴/۰7/23 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

اهل ایثار، آسان محاسبه می‌شوند...

در جلسه‌ی گذشته روایتی پیرامون مکالمه‌ی حضرت موسی (علیه­السلام) و خداوند آشنا شدیم و آموختیم که خداوند، درجاتِ عظیمِ پیامبر اسلام و امت ایشان را در گروی صفت ایثارِ آن ها معرفی می‌کند و نیز آموختیم که خداوند در پایان این مکالمه‌ی زیبا به حضرت موسی (علیه­السلام) فرمودند:

«هیچ یک از بندگانم زمانی که عمر خود را به ایثار گذرانده باشند بر من وارد نمی‌شود، مگر آنکه من حیا می‌کنم از این که آنان را محاسبه و مؤاخذه کنم».

ایثار، انسان را به عالی‌ترین درجات انسانیت می‌رساند. خوش به حال کسانی که بخشی از عمر خود را به ایثار گذرانده اند. همه‌ی ابعاد ایثار، زیبا و اوج دهنده اند... اما مقوله‌ی ایثار در راه خدا، در راه دین، در راه امام زمان (علیه­السلام) با هیچ بُعدی از ابعاد ایثار قابل قیاس نیست و برای رسیدن به این مقام باید تمرین کنیم، تا روح ما عادت کند، با بال های ایثار به پرواز درآید.

حفظ الغیب

حفظ الغیب، به معنای حفاظت از منافع دیگران در زمانِ عدم حضور آنان است. بطوری که جز نیکی از دیگران یاد نکرده و حتی اگر کسی را در حال غیبت برادر مؤمنش ببیند، از او دفاع می‌کند.

امام صادق (علیه‌السلام) می فرمایند:

«اذْكُرُوا أَخَاكُمْ إِذَا غَابَ عَنْكُمْ بِأَحْسَنِ مَا تُحِبُّونَ أَنْ تُذْكَرُوا بِهِ إِذَا غِبْتُمْ عَنْهُ؛ در نبودی برادرتان، به بهترین شیوه‌ای که دوست دارید، در نبود شما، از شما یاد کنند، از او حرف بزنید».

دیدن زیبایی‌های دیگران و توصیف کمالات آنان در غیاب‌شان، نوعی، گذشتنِ از خود بوده و بزرگی و شجاعتِ خاص خود را می‌طلبد.

البته عموماً این اتفاق بیشتر در زمان‌هایی شایع‌تر دیده می‌شود که مؤمنان، به رحمت خداوند رفته و زندگی دنیا را ترک می‌کنند. این عمل، زیباست، امّا زیباتر آن است که انسان در زمان حیات دیگران، قادر به دیدن زیبایی های آن ها و بیانِ کمالاتشان باشد.

اهداء العیب  (هدیه کردن عیب‌ها)

می‌دانیم که مؤمنان، آینه‌ی یکدیگرند، و وظیفه واجب‌شان آن است که عیوب یکدیگر را به هم گوشزد نموده و همدیگر را در جهت رفع آنها یاری نمایند. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«محبوب‌ترینِ برادران من، کسی است که عیب‌های مرا، به من هدیه می کند».

عیوب ما، عوامل سقوط دهنده‌ی ما در دوزخ هستند، بنابراین کسانی که ما را به عیوب‌مان آگاه می‌کنند، در حقیقت ما را از لبه‌ی پرتگاه جهنم به عقب می‌کشانند. آیا لطفی، بزرگتر از این سراغ داریم!!!

گاهی خودشیفتگی‌های، سبب می‌شود که ما از شنیدن عیوبمان ناراحت ‌شویم. حتی اگر عیبی که شنیده‌ایم در ما وجود ندارد، نباید از شخص ناراحت شده و کینه به دل بگیریم؛ زیرا او تفکر و تصور خودش را بیان کرده است.

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند:

«خیرُ إخْوانِكُم مَن أهدى إلیكُم عُیوبَكُم؛ بهترینِ برادران شما، کسی است که عیوب شما را به شما هدیه می‌دهد».

باید تحمل شنیدن تذکرات و انتقادات دیگران را داشته باشیم. باید اجازه بدهیم که دیگران با ما انس گرفته و ایرادهای ما را به ما متذکر شوند. اگر ما واقعاً به آخرت ایمان داریم، باید از چنین کسانی تشکر کرده و برای رفع عیوبمان، بصورت جدّی اقدام کنیم.

عموماً کسانی که از سطح خودخواهی و خودشیفتگیِ بالایی برخوردارند، همواره انگشتِ اتهام به سمت دیگران گرفته و حاضر نیستند عیوب و تقصیراتِ خودشان را بپذیرند. لذا در هر اختلاف و درگیری، همیشه دیگران را مقصّر می‌دانند.

اساساً انسان ها به سبب «حبّ ذات» که خداوند در درون آنها نهادینه کرده است، به درجاتی از خودشیفتگی مبتلا بوده و کمتر قادر به دیدن عیوب خود هستند. بنابراین دیگران راحت‌تر و بهتر می‌توانند ضعف‌های او را دیده و به او متذکر شوند. انسان های زیرک کسانی هستند که از این شرایط استفاده کرده و عیوب خود را با آغوش باز می‌پذیرند.

خودشیفتگی‌ها در انسان‌ها، مانع از دیدنِ عیوب‌شان می‌شوند، بطوری که ناگاه به برزخ متولد شده، و متوجه‌ِ آلودگی‌ها و خرابی‌های نفس خود می‌گردند. در حالیکه در دنیا تصور می‌کردند انسان منزه و بی‌عیبی بوده‌اند.

خودشیفتگی‌های مذهبی، خطرناک‌ترین نوع خودشیفتگی‌ است. عموماً کسانی که در جمعی خاص، خانواده خود، محیط کار و ... بعنوان فردی مذهبی و پاک شناخته شده اند، نباید خود را بی‌عیب بدانند، بطوری که انتظارِ هیچ انتقادی را از دیگران نداشته باشند.

بطور کلی، نگاهِ هیچ انسانی، به خودش، نگاهِ دقیقی نیست، زیرا حتماً توأم با درصدی از خودشیفتگی است، و این نسبتِ خودشیفتگی در انسان های مختلف، متفاوت است. حبّ ذات، مانع از دیدن واقعیت‌ها می‌شود، همیشه نظرِ دیگران دقیق‌تر از نظرِ خودِ انسان است. بنابراین نگاه کردن به خودمان، از پنجره‌ی نگاه دیگران، رشد دهنده‌تر و دقیق‌تر خواهد بود.

انسان هایی که مشغول ضعف‌های خودشان هستند و با آغوش باز عیوب خود را می‌پذیرند، راحت‌تر دیگران را تحمل می‌کنند و با آنان انس می‌گیرند.

البته توجه داشته باشیم که هیچ کس نباید در عیب‌های دیگران دقیق شده و آنها را در ذهن خود نگه دارد؛ بلکه هر انسان موظف است مشغولِ عیب خود شده و در رفع آنها بکوشد. امّا اگر عیبی از خودش را نیز از کسی شنید، ناراحت نشده و آن را در جهت اصلاح خود بکار بگیرد.

دقیق شدن در عیوب دیگران، خود یک ضعف بزرگ است. انسان‌های بزرگ، عموماً ضعف‌های دیگران را حتی اگر ببینند، در ذهن نگه نمی‌دارند، و به سرعت از آن می‌گذرند. از همین رو، براحتی با کسی درگیر نمی‌شوند، و یا براحتی با کسی قطع ارتباط نمی‌کنند. آنان دائماً در حال کاوشِ نفس خود هستند تا عیوبشان را بشناسند و در جهت رفع آن تلاش کنند. آنان همواره به لحظه‌ی تولد به برزخ خود می‌اندیشند، و در هراسند که نکند آماده‌ی تولد سالم نباشند.

چنین کسانی، عموماً دیگران را براحتی درک می‌کنند و برای قضاوتِ عملکرد و واکنش آنها، کاملاً انصاف را رعایت می‌کنند. بی‌انصافی در قضاوت کردنِ دیگران، ارتباط‌ها را به تنش و درگیری می‌کشاند.

مهمترین سؤال قیامت، سؤال از رفتار ما با امام زمان (علیه السلام) است. و فقط دو چیز از ما خواسته اندَ؛ وفاداری و همدلی ... آیا به این دو اصل رسیده‌ایم!!!

مراقب باشیم این دو هدف را در لا‌به‌لای سینه زدن‌ها، زنجیر زدن‌ها، غذا دادن‌ها، مجلس به پا کردن‌ها گم نکنیم ... اگر به وفاداری و همدلی نرسیم، عزاداری‌های ما، راه نجات را برایمان باز نخواهد کرد.

تمام فجایع کربلا، امروز هم در حال تکرار است ... آیا واقعاً نمی‌بینیم؟

پس کجاست غیرتِ آزاد مردیِ ما؟ کجاست عاطفه‌ی انسانی ما؟

چرا هنوز درگیر اختلافات کودکانه‌ایم؟ و چرا غربت امام زمان را نمی‌فهمیم؟

محرم و صفر، ماه حسینی شدن است، ماه کربلایی شدن است، ماه زینبی و عباسی شدن است... باید الگوپذیری کرده و برای شبیه شدن، تلاش جدی خود را آغاز کنیم.ددر غیر این صورت، با مشکی پوشیدن و عزاداری ها، جان ما آرام نخواهد گرفت.

باید تکلیف‌مان را با زندگی‌ مشخص کنیم... تنها اینگونه به قدم صدق خواهیم رسید و صادقانه از خداوند بخواهیم خونخواهی حسین را به همراه امام زمان (علیه السلام) روزیِ ما کند.. .

« فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی أَكْرَمَ مَقَامَكَ وَ أَكْرَمَنِی بِكَ أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِكَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ».

«وَالحَمدُللهِ رَبِّ العالمین»