انسان شناسی جلسه 7

خداوند تبارک و تعالی تمام مراحل خلقت را بر اساس ساختار وجودی انسان خلق کرده و انسان با ساختار وجودی‌اش دیده شده و بعد همه مراتب خلقت خلق شده است.
«هوالذی خلق لکم ما فی الارض جمیعا»؛ آن‌چه در زمین است برای انسان خلق شده و خداوند تبارک و تعالی در قرآن جزء به جزء ذکر کرده است. نه فقط آن‌چه در روی زمین است بلکه آن‌چه در آسمان‌هاست همه بر اساس نظام خلقت انسان طراحی و ساخته شده است و لزوم تفکر و تدبر در این آیات را ذکر کردیم.
آیه 33 سوره مبارکه انبیاء؛ «هو الذی خلق اللیل و النهار والشمس و القمر کل فی فلک یسبحون»
آیات قبل در جوامع اسلامی مورد مطالعات تجربی قرار نگرفته است. چون حکومت‌های وابسته و سرسپرده داشتند و اساساً کار علمی به معنای حقیقی در کشورهای اسلامی صورت نگرفته است.
دانشمندان بسیاری از مراکز علمی دنیا ایرانی هستند. پیامبر اکرم9فرمودند: اگر علم در ثریا باشد مردانی از فارس به آن دست پیدا خواهند کرد.
در زمینه علوم انسانی حرکت ما کُند است. در علوم تجربی راه برای ما باز شده است. اما اگر ما در زمینه انسان‌شناسی غفلت کنیم و تولیدات متناسب با جامعه بین‌المللی نداشته باشیم، در این جنگ می‌بازیم و ضربه‌های زیادی خواهیم خورد. طبق فرمایش مقام معظم رهبری؛ ما دچار تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتو فرهنگی می‌شویم.
باید در جامعه و حوزه‌های علمیه به‌دنبال علم به معنای حقیقی برویم و اگر نظریه‌پردازی هم می‌کنیم، این نظریه‌ها حتماً در بوته نقد و آزمایش قرار بگیرد.
داستان آسمان‌ها یک داستان شوخی نیست، نظم حیرت‌انگیزی است که میلیون‌ها دانشمند را در سراسر جهان مشغول خودش کرده است. محاسبات ریاضی فوق‌العاده دقیق و عمیق دارد.
قرآن می‌فرماید: «و زینا السماء الدنیا بزینه الکواکب»؛ ما آسمان دنیا را با ستاره‌ها تزئین کردیم. ما نمی‌دانیم میلیارد سال نوری یعنی چه؟ یعنی چه با سرعت نور مسیری را از این ستاره به آن ستاره طی کند؟ با عمرهای 60-50 ساله می‌خواهیم یک ابدیت را بخریم. آسمان اول در مقابل آسمان دوم مثل حلقه‌ای است در آسمان دوم. همچنین آسمان دوم در مقابل آسمان سوم مثل حلقه‌ای است در آسمان سوم. این‌ها همه را برای شما خلق کردم. بهشت شما به اندازه همه آسمان‌ها و زمین است. من کیستم که می‌توانم از چنین بهشتی استفاده کنم؟ وسعت نفس من چه‌قدر است که بهشت من به این وسعت است؟ داستان نفس انسان چیست؟
«وجعلنا من الماء کل شیء حی»؛ چرا هر چیزی از آب زنده است. همه چیز از آب است. اگر نگاه عادی را برداریم حیرت تمام وجود انسان را برمی‌دارد. نگاه کردن به آب ثواب دارد حتی کسی که نمی‌تواند از آب لذت ببرد، عقاب دارد. دست روی زیباترین گل‌ها هم بگذارید به آب که نگاه می‌کنید یک چیز دیگر است.
«وجعلنا السماء سقفاً محفوظا»؛ گاهی در قرآن آیاتی وجود دارد که آیات للناس است همه مردم اگر فکر کنند دلشان به آرامش می‌رسد اما در جایی می‌فرماید؛ «آیات لقوم یعلمون»؛ فقط مخصوص علما است. بعضی جاها «لأولی الالباب» و... متخصصان مختلف با آیات متناسب با خودشان باید کار کنند. ملائکه هم داستان مفصلی دارد که تک‌تک آنها در نظام خلقت چه کارهایی می‌کنند! از این نگاه آلوده و ضعیف دربیاییم. با کدام قدرت و تخصص «وجعلنا السماء سقفاً محفوظاً» معصومین:تأکید کردند که با نجوم سروکار داشته باشیم. رسول خدا بهترین خلوتشان با آسمان بوده است. آسمان جزء واجبات مطالعاتی یک شیعه، یک مؤمن و یک اهل دل است. خداوند هم در قرآن بسیار تأکید کرده که به آسمان توجه کنید.
اسماء الهی را از نگاه در آسمان درمی‌آورند. «یتفکرون فی خلق السموات والارض»؛ اسم «رب»، «مالک»، «هو» درمی‌آید. «ما خلقت هذا باطلا سبحانک فقنا عذاب النار»؛ اسم «سبحان» درمی‌آید، قیامت و معاد درمی‌آید. خیلی از معارف ناب از نگاه به آسمان درمی‌آید.
خداوند گاهی اوقات خرق عادت می‌کند. چشم را می‌دهد یک نابینایی هم کنار آن می‌گذارد و... که ما در مقایسه‌ها و اختلافات بفهمیم که آن نظام یعنی چه؟ خداوند گهگاهی به لایه ازن دستور می‌دهد راه را باز کنید که یک شهاب سنگ بیاید. نظریه مشهوری درباره نابودی دایناسورها در چند میلیون سال پیش این بوده که یک شهاب‌سنگ آمده و همه را از بین برده است.
«وجعلنا السماء سقفاً محفوظاً»؛ اگر ما این را طراحی نکرده بودیم و اگر لایه O3 را برداریم، زمین چند ساعته نابود می‌شود. در اثر تابش اشعه ماوراء بنفش خورشید از هر 60 نفر یک نفر می‌میرد. وقتی عکس‌های کره زمین را می‌بینید تصویر را در مقیاس ده میلیارد سال نگاه می‌کنید و اصلاً زمینی نمی‌بینید.
امام;فرمودند: اگر زمین در منظومه شمسی گم شود، هیچ‌کس غیر از جبرئیل نمی‌تواند آن را پیدا کند.
«و جعلنا السماء سقفاً محفوظا»؛ تمام چینش‌ها برای این است که تو سالم باشی. موضوع، انسان است. باید برای این بنایی که خداوند قرار داده خدا را شکر کنیم.
در بحث انسان‌شناسی اولین چیزی که گیر آدم می‌آید اسم شریف «هو» است.
«و هوالذی خلق اللیل و النهار»؛ اوست که شب و روز را آفرید.
آثار شب؛ مایه سکون شما آفریدم. در شب خیلی آرامش و سکون کسب می‌شود.
نبی اکرم wصلوات الله علیه فرمودند؛ اشراف امت من سه گروهند؛ «اشراف اللیل»؛ «سبحان الذی اسری بعبده لیلاً» / «و واعدنا موسی اربعین لیله»
این ماجرای «لیل» چیست؟ ما باید رساله‌های تخصصی در مورد شب، آثارش بخوانیم. این‌ها را در قرآن می‌توانیم دریافت کنیم. سلامتی جسم و روح خیلی از افراد به شب‌زنده‌داری است. باید از شب برای درمان استفاده کرد. شب ثروت عظیمی است که «انا انزلناه فی لیله القدر»؛ از روز خیلی مهم‌تر است.
«والشمس والقمر»؛ آسمان، خورشید و ماه هر کدام در مداری حرکت می‌کنند. «کل فی فلک یسبحون»؛ «سبح» بار علمی دارد. شناور بودن یعنی چه؟ باید در اختیار دانشمندان نجوم قرار دهید، دقیق‌ترین تعبیر را به کار ببریم. مگر بشر چند سال پیش به مدار دست یافته است؟ خورشیدی که ثانیه‌ای 3 میلیون تن از آن کم می‌شود انرژی‌اش را از کجا آورده؟ مدیریت و تنظیم روابط اتمی این کره، تولید و توزیع انرژی و نور از کجا است؟
«تجری لمستقر لها»؛ خورشید جریان است و در محل ثابتی که برایش در نظر گرفته شده است قرار می‌گیرد.
«ذلک تقدیر العلی العظیم»؛ کسانی که الان در نانوتکنولوژی کار می‌کنند، در بحث اندازه‌ها، میلیمتر را خیلی بزرگ می‌دانند. بشر اتم را تسخیر کرد به کجا رسید؟ انرژی‌هایی که قرار است مهار شود چه اتفاقی قرار است بیفتد؟ دانشمند اسلامی اگر قبل از این‌که رشته خود را بخواند قرآن را بخواند چند صدسال جلوتر از دانشمندان دیگر می‌تواند تئوری بدهد. خورشید در کجا حرکت می‌کند؟ «ذلک تقدیر العزیز العلیم»؛ اسم شریف «عزیز» و «علیم» چه ربطی با ماجرای شب و روز و خورشید و ماه دارد؟ به کلمه به کلمه آن باید فکر کنیم. اگر خورشید حرکت می‌کند یعنی منظومه حرکت می‌کند. کل منظومه در حرکت است.
ما چیزی در عالم نداریم که ثابت باشد و حرکت نکند. ما ثابت غیرمتحرک نداریم. خورشید که از منظومه درنمی‌آید. این که حرکت می‌کند نسبتش با بقیه کجاست؟ چه کسی دارد این را حرکت می‌دهد؟
چه طور می‌توانند پیش‌بینی کنند که در این ساعت و این ثانیه خسوف و کسوف پیش می‌آید. «کل شیء عنده بمقدار» انسان را وادار به سجده می‌کند.
سوره مبارکه نمل، آیات 62 ـ60؛ «امّن خلق السموات والارض و انزل لکم من السماء ماء فانبتنا به حدائق ذات بهجه ما کان لکم ان تنبتوا شجرها اءله مع الله بل هم قوم یعدلون.... امن جعل الارض قراراً »؛ دانشمندان می‌گویند زمین با چه سرعتی در فضا حرکت می‌کند، دور خودش می‌گردد، 5 نوع حرکت دارد. این حرکت‌های زمین اصلاً روی سکون و آرامش و قرار ما در زمین تأثیر ندارد.
«امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء»؛ امام صادق فرمودند: مصداق حقیقی مضطر در جهان وجود مبارک امام زمان است.
سوره مبارکه نمل، آیه 12؛ «سخر لکم...»؛ شب و روز و آسمان و ماه با تو تنظیم شده است. تا زمانی که ما دقت نداشته باشیم، (آیات آفاقی) نمی‌توانیم آیات عجیب‌تر را باور کنیم. تا وقتی به آیات مربوط به خودت برمی‌گردی، تعجب نکنی. می‌فرماید: این که من آفریدم از همه عجیب‌تر است.
سوره مبارکه لقمان، آیه 20؛ «الم ترو ان الله سخرلکم ما فی السموات و ما فی الارض...»؛ این آیات ما را دعوت به فکر می‌کند؛ آیا نگاه نمی‌کنند آن‌چه در آسمان و زمین هست برای شما تسخیر کرده؟ (این ستاره‌ها را برای شما گذاشتم تا 12 ماه سال را برنامه‌ریزی کنید، تا مسیرهایتان را پیدا کنید، در سیر و سفر و سیاحت آسمان نقش مهمی دارد. اگر قوای طبیعی نباشد، قطب‌نما چه اثری دارد؟ هواپیما و کشتی نمی‌تواند حرکت کند.) تازه هنوز تسخیر نیامده است. با حضور امام زمان7 25 پایه علم برپا می‌شود که تا زمان ایشان 2 پایه آن طی شده است. بشری که خدا و امام زمان7تربیت می‌کند. از همین جا با برزخ و ماورای طبیعت رفت و آمد عادی دارد و تا قیامت می‌رود.
«اسبق علیکم نعمه ظاهره و باطنه»؛ آدم باید نعمت‌های خدا را ببیند، نعمت‌های خدا قابل شمارش نیست.
«و من الناس من یجادل فی الله بغیر علم و لا هدی و لا کتاب منیر»؛ اگر می‌خواهید در مورد خدا حرف بزنید علم و کتاب منیر می‌خواهد