مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
انسان جماد نیست هرچند کمالات جمادی را دارد، گیاه نیست هرچند کمالات گیاهی را دارد و حیوان نیست هرچند کمالات حیوانی را دارد.
برای کسی که میخواهد رشد کند مهمترین قدم شناختن این است که بداند انسان چه نیست؟ و برای کسی که می خواهد معلم باشد مهمترین چیزی که میتوانید به مخاطب خود منتقل کنید همین است.
مشکل ما این است که اکثر مردم کمالات جمادی و نباتی و حیوانی را در نسبتهای ریاضی خودشان بهعنوان ارزش انسانی میدانند. یکی از مسائلی که باعث شده ما روی اینها بیش از کمالات انسانی سرمایهگذاری کنیم این است که در شرع مقدس برای اینها ثواب ذکر شده است.
چرا در شرع مقدس برای کمالات جمادی و نباتی و حیوانی ارزش قائل شدیم و چرا شارع مقدس برای آنها ثواب ذکر کرده است؟
اینها برای مؤمن عبادت است. چون مؤمن از این کمالات استفاده میکند برای استراحت خودش، و کسب قدرت میکند. یعنی اگر اینها در استخدام کمالات انسانی قرار بگیرند ثواب دارند و عبادت است. مقدمهای برای انسانیت هستند.
کسی که نمیتواند از لذت حلال لذت ببرد در انجام واجبات هم سست خواهد شد.
مؤمن دو خصوصیت دارد؛ شناخت مؤمن به این است که چهقدر شاد و آرام است. ما بلد نیستیم از رنگها، موسیقیها و... استفاده کنیم. ولی گریه را خوب نهادینه کردیم. رنج بردن را قبول کردیم، اما لذت بردن را بلد نیستیم هروقت اسم لذت بردن میآید یا فعل حرام به نظرمان میآید یا پول کلان. در حالیکه اصلاً نیازی به اینها ندارد.
خلوت با لذات حلال برای انسان نیاز است.
امام ره فرمودند: من هیچوقت درس را به خاطر تفریح رها نکردم و هیچوقت تفریح را به خاطر درس رها نکردم.
انسان همیشه سر سفره گذشته خودش نان میخورد.
گذشته به چهار عامل بستگی دارد. انتخابها، ارتباطات، رفتارها و افکار ما در گذشته، حال ما را ساخته است. حال ما هم آینده ما را میسازد.
باید دست به بهترین انتخابها، ارتباطات، رفتارها و افکار بزنیم. حتی اگر انتخاب شما جمادی، نباتی و حیوانی باشد، ثواب میبرید. ولی موضوع این است که آیا ما به هدف میرسیم یا نه؟ باید قیمتها دستمان باشد. ما یک وقت میمیریم و فکر میکنیم چیزهای قیمتی با خودمان بردهایم ولی وقت حساب و کتاب به ما میگویند این چیزی که محصول عمر توست فلانی در 5 دقیقه زندگیش کسب کرده است. ما در کشوری زندگی میکنیم که دریای معنویت است ولی مهم این است که چه چیز برداریم؟ خیلی وقتها به خاطر جهالتمان حمالی میکنیم. پس ما باید اندازهها (قدر) دستمان باشد. خداوند نظام خلقت را ریاضی خلق کرده است همه چیز قیمت دارد. «کل شیء عنده بمقدار» / «الذی احصی کل شیء عددا» / «قد جعل الله لکل شیء قدرا» اصلاً شیئی ندارید اعم از مادی و معنوی که قدَر نداشته باشد. «الذی خلق فسوی» / «والذی قدّر فهوی» امکان ندارد که خداوند چیزی را بدون اندازه خلق کرده باشد. کل سیستم طوری طراحی شده که تمام قدرها قضای خاص خودشان را دارند. دست روی هر قدری بگذارید قضایش را هم انتخاب کردهاید. قضا یعنی نتیجه و حکم و محصول کار. خداوند خالق اندازههاست. در فلسفه به قضا و قدر میگویند نظام علت و معلول. نظام قضا و قدر یعنی؛ خواست خدا این است که سیستمی را خلق میکند که همه آنها باهم روابط ریاضی دارند.
اکثر آدمهایی که میمیرند به انتخاب خودشان، خودشان را زودتر از زمانی که خدا برایشان درنظر گرفته، میکشند. یک قضا و قدری بوده که دست خود ما نبوده مثل انتخاب پدر و مادر. ولی قدرهایی که خودمان انتخاب میکنیم را باید درست انتخاب کنیم. هر قضایی را دوست دارید باید قدر آن را پرداخت کنید. در رستوران نمیشود هر غذایی را انتخاب کنید چون باید به جیبت نگاه کنی (قدر) تا قضایش را هم انتخاب کنی. اینکه آدم قضاهایی را انتخاب کند که حاضر نیست قدَرش را بپردازد مسخرهبازی است. مسخره کردن خدا، دین و نظام خلقت است.
تقریباً 75 درصد ازدواجها ناموفق بوده است. چون قدرهای خوشبختی را بلد نیستند و حاضر نیستند بپردازند. قضا در نهاد خلقت است. پیغمبر هم شکست خورده است ولی مهم این است که آنچه که مربوط به خودش بوده را قدرش را پرداخت کرده است اما چیزهایی که دست خودمان نیست با خداست.
امام رضا علیه السلام میفرماید: هرکسی که از خدا موفقیت میخواهد اما سختکوش نیست، خودش را مسخره کرده است.
اگر ندانم قدر انسان چیست؟ قدرهای جمادات و نباتات و حیوانات را بهجای قدرهای انسانی میپردازم.
خدمت به خلق جزو کمالات حیوانی است. حیوانات از میلیاردها انسان جلوتر میافتند در بهشت. پیغمبر9فرمودند: «رُبَّ مرکوب خیر من راکب» مهم این است که از کمالات وهمی و خیالی دل بکَنیم. باید بدانید که برای این چیزها به دنیا نیامدیم.
اگر جایی بین بخش انسانی با کمالات حیوانی و جمادی و گیاهی تعارض پیدا کردی از کدامشان میتوانی بگذری؟
شخصی مثل شیخ مرتضی انصاری; برایش مقام اهمیتی ندارد.
ما باید باور کنیم که جماد، نبات، گیاه و حیوان نیستیم.
کلیدواژه ها:
آثار استاد