مؤسسه فرهنگی هنری خیریه
وقتی در زیارت جامعه کبیره می خوانیم «حضرات معصومين أَرْكَانَ الْبِلَاد هستند»، یعنی آنان مایه استواری، آرامش و پايدارى زمين هستند و حیات و رزق همه موجودات جهان به دست آل اللّه صورت می گیرد.
اركان جمع ركن به معنی میل همراه با سکون است. رکن اسم است برای چیزی که در کنارش آرامش و سکون پیدا می کند. یعنی پایه و اساس مرکبی که سایر اجزاء روی آن رکون پیدا می کنند و ساکن می شوند. مثل چرخ های ماشین که رکن سایر اعضاء است. در واقع رکن اگر نباشد، وجود و بهره برداری معنا ندارد. مثلاً در بدن اگر چشم یا زبان یا دندان نباشد، باز بدن به حیات خودش ادامه می دهد. ولی اگر قلب یا مغز نباشد، بنیان بدن و حیات انسان نابود می گردد. چون سکون و آرامش بدن بر اینها سوار است.
«بلاد» نیز جمع بلد به معنی سرزمین است. پس «أَرْكَانَ الْبِلَادِ»، یعنی معصومین مایه استواری و آرامش بلاد و سرزمین ها هستند. اگر غیر از این بود، هدف خلقت محقق نمی شد. امام صادق علیه السلام فرمود: «لولا الحجة لساخت الارض بأهلها= اگر حجت نباشد، زمین اهل خودش را فرو می برد». درحالی که هدف از خلقت انسان، رسیدن به مقام مثل اعلی است. چون جنس ما جنس اهل بیت علیهم السلام است.
بنابراین وقتی روی زمین آمده ایم، نمی توانیم فرهنگ زمینی را بپذیریم. چون دائماً با محدودیت ها سروکار داریم. لذا دائماً در تکاپو هستیم تا از این محدودیت در بیاییم. کسی که این آگاهی را نمی فهمد، به اشتباه سراغ همین محدودیت های دنیا می رود.
انسان باید تلاش کند تا به مقام اصلی اش برسد و آرامش مطلق را کسب کند و کسی که می تواند ما را به این مقام برساند، معصوم است. از اینجاست که ما به دین، کتاب، پیامبر صلی الله علیه و آله و امام علیه السلام نیاز پیدا می کنیم. چون نیازمان بی نهایت است. فقط انبیا و معصومین هستند که می توانند نیاز بی نهایت ما را تامین کنند. غیر از اینها کسی قادر نیست.
اگر معصوم در زمین نباشد، فلسفه خلقت از دست می رود. چون خداوند می گوید: من شما را خلق کردم تا به این مقام برسید. بنابراین، تنها معصوم است که می تواند به زمین فلسفه بدهد و ما را به این مقام برساند. برای همین است که امام صادق علیه السلام می فرماید که اگر حجت خدا روی زمین نباشد، زمین اهلش را فرو می بلعد. چون فلسفه اش را از دست می دهد. زمین بدون معصوم فلسفه حیات ندارد. انسان هم بدون معصوم، فلسفه حیات ندارد. لذا نمی تواند آرامش مطلقی داشته باشد
پس «ارکان البلاد» یعنی شما رکن بلاد هستید. یعنی زمین و شهرها براساس شخصیت شما شکل گرفته و بخاطر شما بقا دارد. و گرنه اگر معصومین نباشند، انسان ها به کسی نمی توانند مراجعه کنند و فلسفه زندگی شان را از دست می دهند. از این رو فرمودند که زمین اهلش را فرو می بلعد.
ارکان البلاد یعنی زمین بدون معصوم وجود و رکن ندارد. معصوم است که زمین را آرام می کند و به آن آرامش می دهد. برای همین در حدیث داریم «نَحْنُ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ كَمَا أَنَّ اَلنُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ= ما امان اهل زمین هستیم. همان طور که ستاره ها برای اهل آسمان امان هستند».
امام زمان علیه السلام امان اهل زمین است
در فرمایش گهرباری از امام زمان علیه السلام آمده است: «اِنّی لاَمانٌ لاَهْلِ الاَرْضِ کَما اَنَّ النُّجُومَ اَمانٌ لاهله السماء= من امان زمینیان هستم؛ همان طور که ستارگان امان اهل آسمان هستند». فهم این روایت بسیار مهم است. چون متوجه می شوید آن کسی که مایه حیات و سکون زمین است، امام است. از این رو باید با او ارتباط بگیری و در کنار او معنادار خواهی بود. امام مثل یک است که در مقابل یک میلیارد صفر قرار دارد. در واقع این یک است که به همه صفرها معنا و ارزش می دهد. تو با معصوم و امام زمان علیه السلام زنده ای. ارزش، کرامت و قیمتت با اوست و با او در رحم دنیا حرکت صحیحی خواهی داشت. بدون او صفر می شوی. حتی اگر دکتر و مهندس و رییس جمهور هم باشی، باز هم صفر هستی. حیاتت دیگر حیات انسانی نیست. حیات طیبه فقط با معصوم و امام امکان پذیر است؛ چه در دنیا و چه در آخرت.
پس در ارکان البلاد باید دقت کنیم که وقتی ارتباط مان با امام قوی می شود، انسان خودش هم رکن دار می شود.
ارکان تمام تقدیرات انسان به دست امام است
در معنای دوم که وقتی می گوییم: حضرات معصومین أَرْكَانَ الْبِلَاد هستند، یعنی تمام تقدیرات الهی اول به آنها نازل می شود. بعد از خانه آنها به تمام خلق می رسد. حیات و رزق و همه چیز در اختیار آنها است. همان طور که قرآن می فرماید: «وَكُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُبِینٍ[1]= ما همه چیز را در امام مبین به شماره آورده ایم». همه محاسبات عددی در اختیار امام مبین است.
رکن یعنی تکیه کردن. یعنی فرد مسیحی، یهودی یا هندو بو می کشد که امام همان کسی است که من می توانم به او تکیه کنم. این همان است که گمشده قلب من است. این همان است که ستون دل من است. دیگر نمی تواند دوستش نداشته باشد.
وجود معصوم باعث آبادانی شهرها می شود. موجب رزق مادی و معنوی هستند. آنها واسطه فیض الهی در زمین هستند. ربوبیت زمین از طریق معصوم انجام می شود. پس وقتی می گوییم ارکان البلاد، یعنی رزق، حیات و فلسفه وجودی زمین از معصوم است.
قا/190
جامعه کبیره/ ارکان البلاد
[1] . سوره یس/ آیه 12.
کلیدواژه ها:
آثار استاد