اسماء الله 7، 1386/3/31

امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: معرفت خداوند سبحان عالی‌ترین معرفت است. علوم بر اساس موضوعشان درجه‌بندی می‌شوند. موضوع هر علم نشان‌دهنده اهمیت آن علم است.

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه هفتم «شرح اسماءالله»، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

وقتی كه ما از معصوم «علیهم‌السلام» یا از خداوند تبارك و تعالی خبری را می‌خوانیم، یعنی از طرف كسی است كه به تمام نظام آفرینش علم حضوری دارد. مراحل خلقت قبل از دنیا را می‌داند، دنیا و بعد از دنیا را تا قیامت و بعد از آن كاملاً می‌شناسد. یك نظریه نیست، بلكه حضرت از حقیقت خبر می‌دهد.

امام صادق «علیه‌السلام» فرمودند: اگر مردم بدانند در فضیلت شناخت خداوند چه خصوصیتی وجود دارد، چشمشان را هرگز به بهره‌هایی كه دشمنان خدا از دنیا دارند، نمی‌دوزند. هیچ‌وقت افسوس چیزی را كه كسی دارد، نمی‌خورند. انسان با این شناخت حرص و جوش دنیا و اهل دنیا را نمی‌خورد. یعنی با داشته‌های دیگران احساس كوچكی نمی‌كند. اگر كسی حقیقتاً خودش و خداوند را بشناسد می‌داند كه قیمت انسان به چیزی غیر از معرفت او نیست. اگر غبطه‌ای هم هست، غبطه به معرفت است. از طرفی این معرفت فقط آرامش نمی‌آورد بلكه لذت هم می‌آورد.
لذت كسی كه قدر معرفت خدا را می‌داند، مثل كسی است كه دائماً با اولیاء خدا در باغ‌های بهشت است.

اگر بخواهید در مسیر شناخت حقیقی خداوند قرار بگیرید، در همین دنیا به لذت بهشت می‌رسید. این شخص نه به داشته‌های خودش دلخوش است و نه به نداشته‌هایش ناراحت است. اساساً با چیزی جز نفس و معرفت كاری ندارد. یعنی یك دل كاملاً شاد و آزاد دارد. معرفت به خداوند و ارزش معرفت خداوند تبارك و تعالی این آثار را دارد. معرفت از مقوله اطلاعات نیست. یك مرحله از آن علم است. معرفت یك نوع شهود است كه از علم بعلاوه عمل ناشی می‌شود. یعنی اگر كسی علم را كسب كرد، بعد عمل كرد، به معرفت خواهد رسید.
بعد از علم دو كار می‌توان انجام داد؛ 1 ـ چیزی كه نسبت به آن علم پیدا كردید، عمل كنید كه پاكی قوه خیال و واهمه را نیاز دارد. علم در قلب پاك مثل دانه‌ای در زمین پاك است. بعد از رشد اثر خودش را می‌بیند. معرفت یك نوع شهود است كه جداشدنی نیست. قدرت و توان دانایی نیست، بلكه دارایی است. علم و عمل و بعد معرفت. یعنی به قدرت، لذت، آرامش و دارایی می‌رسیم.

كسی كه علم را یاد می‌گیرد و خیال عمل ندارد، مثل كسی است كه خدا را مسخره كرده است. در این صورت حجاب بیشتر می‌شود.
2 ـ اگر عمل نكنید، هرچه علم یاد می‌گیرید، قساوت قلب انسان بیشتر می‌شود. زمانی سودی نصیب انسان می‌شود كه انسان خیال شدن داشته باشد. بحث ما العلم بالله نیست، معرفت الله است یعنی شناختی از خدا كه با ما اتحاد برقرار كند. نوعی از شناخت خدا كه روشنایی، شادی و آرامش بدهد. اخلاقم را متحول كند. معرفتی كه انسان را به خداوند شبیه‌تر نمی‌كند و بیشتر حیوانیت را تقویت می‌كند، معرفت نیست، اطلاعات و علم است، دانایی است و دارایی نیست. علم تو منشأ نورانیت و آرامش نیست.

امام صادق «علیه‌السلام» فرمودند: اگر كسی معرفت‌الله را بداند، حتی اگر فضیلت معرفت را هم بداند مثل كسی است كه در دنیا دائماً احساس می‌كند در بهشت است.
خداوند در سوره بقره، آیه 74 می‌فرماید: بعضی از شما از سنگ هم پست‌تر هستید، سنگ‌ها ترس خدا در دلشان هست، كوه‌ها دیوارهای مساجد، معابد و حرم‌ها كه زود ترك برمی‌دارد، به خاطر شنیدن اسم خدا تأثیر می‌پذیرد. ما با قلب خودمان خیلی بد رفتار كردیم. معرفت یعنی چیزی كه با وجود انسان سنخیت پیدا می‌كند. درش حركت، رشد و شادی است. برای انسان توانمندی می‌آورد.
معرفت با عمل به اطلاعات به‌دست می‌آید. تمام نتایجی كه قرآن در مورد توانایی‌های مؤمن می‌فرماید، محصول آمنوا و عملوالصالحات است. یعنی باور و عمل بر آن باور. هرقدر انسان بر اساس باورهایش عمل كند، به خداوند تبارك و تعالی شبیه‌تر می‌شود. روح یكپارچه مهارت است. نفس به آن تبدیل شده است. نفس هر ابزاری را كه استخدام كند، خوب استخدام می‌كند. معرفت برای انسان توان و شدن می‌آورد.

امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: معرفت خداوند سبحان عالی‌ترین معرفت است. علوم بر اساس موضوعشان درجه‌بندی می‌شوند. موضوع هر علم نشان‌دهنده اهمیت آن علم است.
امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: دوست نداشتم در بچگی می‌مردم و به بهشت می‌رفتم تا اینكه بزرگ شوم و به پرودگار عزوجل معرفت پیدا كنم. وقتی كسی معرفت پیدا كرد، بخش انسانیش به بهشت می‌رود.
امام كاظم «علیه‌السلام» فرمودند: بهشت پاداش بدن شماست. ما بهشتی بالاتر از این داریم مخصوص بخش انسانی است. شرافت انسان به میزان فعالیت بخش انسانی است. هدف این است كه با مطالعه اسماء حق تعالی به اثر و قدرتی برسیم و شدن پیدا كنیم. كسی كه گوش انسانیش فعال نیست، درك درستی از مطالب ندارد چون با گوش بخش حیوانی رفته و با همان گوش شنیده است.
امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» در وصف ملائكه می‌فرماید: حقایق ایمان، میان این فرشته‌ها و شناخت خداوند تبارك و تعالی پیوند داده است و یقین به وجود خدا آنها را شیفته و سرگشته خدا كرده است. شیرینی معرفت او را چشیده‌اند و از جام محبت او سیراب گشته‌اند.

در دنیا فقط كمالات جمادی و نباتی و حیوانی نیست كه انسان را شیفته خودش كند. تا قبل از مردن پیدایش كنید. چون در آخرت بر اساس معشوق‌هایی كه در دنیا داشتید و با آنها پیوند برقرار كردید، محشور می‌شوید.
اگر این شناخت را نسبت به آن پیدا كنید حتماً شما را شاد و آرام می‌كند. معشوق مشترك همه انسان‌ها (اله العالمین) است. اشهد ان لا اله الاالله. شهادت می‌دهم یعنی می‌بینم. در نماز انسان است كه این شهادت آمده است.
عشق انسان به خداوند عشق آگاهانه و از روی معرفت است. در آیات الهی دنبال این گمشده می‌گردیم. باید خیال شدن داشته باشیم و عمل كنیم تا هر لحظه لذت ما از خدا بیشتر شود. درس گرفتن یك قدم است، باید تمرین كنیم تا به عمل برسیم. جذب كردید ولی هضم و تبدیل نشده است. اكثر كسانی كه سر كلاس پیامبر نشستند، سال‌ها با ایشان بودند ولی تبدیل نشدند. بودن كه فایده ندارد.
امام سجاد «علیه‌السلام» فرمودند: خدایا من شكر می‌كنم كه دوری من از پیامبر به من ضربه نزد و نزدیكی افراد به ایشان به آن‌ها سودی نرساند. خیلی‌ها در فاصله سال‌های دور از پیامبر «صلی‌الله علیه و آله و سلم» و فاطمه زهرا «سلام‌الله علیها» دستورات را گرفتند و شبیه شدند. شباهت در تبدیل شدن است.

امام خمینی «رحمه‌الله علیه» فرمودند: ملت ایران از ملت حجاز در عهد رسول الله «صلی‌الله علیه و آله و سلم» و از ملت كوفه و عراق در عهد امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» بالاتر هستند. پیامبر فرمودند: ایرانی‌ها بالاترین مردم از نظر یقین هستند. بیشترین سهم را در اسلام دارند. به برادران من سلام برسانید. شما اصحاب من هستید. برادر من كسی است كه نه من و نه هیچ‌یك از اوصیاء مرا دیده ولی به نوشته سیاه روی كاغذ سفید ایمان دارد.
خودتان را دست كم نگیرید. شیطان شما را پیش خودتان كوچك نكند. شیطان گاهی اوقات آلودگی‌های گذشته ما را به رخمان می‌كشد تا نتوانیم حركت‌های بزرگ انجام دهیم. اگر 40 سال هم اشتباه برویم می‌توانیم تمام گذشته‌مان را جبران كنیم. به‌عنوان یك شاگرد اهل سر كلاس بنشینید.

شما در این مسیر تنها نیستید، وقتی می‌خواهید به سمت هدف خلقت حركت كنید، یك نیروی مقدس، قدرتمند و بی‌نهایت مهربان به نام خداوند همراه شماست. هیچ‌وقت به گذشته خود، توان فعلی و رفتارهای قبلی‌تان فكر نكنید. این شرك است. به همراهی خداوند و امام زمان «علیه‌السلام» و اولیاء الهی نگاه كنید. همه كمك شما می‌كنند. بخواهید كه اینها را برای شما تبدیل به نور و حقیقت كنند. كاری كنند كه شدن ما آسان شود. اگر واقعاً اراده كنیم كه بشویم حتماً می‌شود. برای شدن وقت بگذارید. سرتان را خلوت كنید. ما باید در شلوغی خلوت كنیم. زندگی صحنه عمل است. خداوند بهترین میدان را برای شبیه شدن به خودش به ما داده است و آن میدان زندگی است. هرچه جامعه از نظر نوع طبیعت قوی‌تر باشد، تو هم از نظر نوع فطرت قوی‌ می‌شوی. به دستوری كه وارد شده در موضع خودش عمل كن، می‌بینی كه قوی می‌شوی. بچه‌ای كه پدر و مادرش را اذیت می‌كند از طرف خدا مسئول است كه اذیت كند تا پدر و مادر ربوبیت، رزاقیت و... را یاد بگیرد. آسیه در آن محیط فاسد رشد معنوی بالایی كرد.

خداوند برای ما فضا ساخته است. ما باید مسیر علم تا معرفت را با محیط، میدان عمل و عمل كردن طی كنیم. عمل درست؛ الا الذین آمنوا و عملوالصالحات. منطبق با وحی. رابطه علم و معرفت؛ العلم اول دلیل و المعرفت آخر نهایه؛ علم اولین راهنماست اما معرفت آخرین غایت است.
قرآن دو هدف برای خلقت ذكر كرده است؛ 1 ـ عبادت 2 ـ معرفت. عبادت یعنی درست استفاده كردن از محیط.
محصول عمل و عبادت خوب تبدیل به یقین می‌شود. عبادت كن تا به معرفت برسی. ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون (لیعرفون)
امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: ثمره علم، معرفت الله است. انسان هر علمی به‌دست بیاورد، مقدمه‌ای است برای رسیدن به معرفت‌الله.
تعجب می‌كنم از كسی كه پروردگار خودش را شناخته ولی چگونه برای خانه آخرت و سرای جاویدش سعی و تلاش نمی‌كند.
اگر معرفت صحیح باشد، یك نیرویی در ما ایجاد می‌كند برای حركت به سمت ابدیت. آخرت وجه همت ما قرار می‌گیرد.

امام سجاد «علیه‌السلام»؛ خدایا وقت مرا صرف كارهایی كن كه در قیامت از آن سؤال می‌پرسی. خدایا اوقات مرا فراغت ببخش در آن هدفی كه مرا برای آن خلق كردی. همه داده‌های دنیا قابل برگشت است. به هیچ چیز دنیا نمی‌توان اعتماد كرد.
امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: تعجب می‌كنم كسی، الله را بشناسد و برای ابدیتش تلاش نكند. برای آخرت باید خودت را فارغ كنی. زندگیت را بر اساس آخرت تنظیم كنی. تلاش جنین دائماً برای تولد است. رحم را باور نمی‌كند. تولد را جدی گرفته. رحم را در استخدام خودش درمی‌آورد و از رحم برای تولد استفاده می‌كند. برای هر چیز دنیا غصه بخوری و دل‌مشغول شوی و مریض شوی، حماقت بزرگی است.
حضرت علی «علیه‌السلام» در نهج‌البلاغه؛ خدایا چه‌قدر نعمت‌های تو در دنیا بزرگ است ولی چه‌قدر این نعمت‌ها در مقابل آخرت كوچك است.

با كم و زیاد دنیا بسازید. بیشترین تلاش شما ساخت ابدیت باشد. اگر معرفت‌الله حقیقی باشد، از نوع احساسات و تصمیم‌گیری‌هایش و نوع ارتباط او با دنیا مشخص می‌شود كه تولد سالم یا بیمار دارد.
حضرت زهرا «سلام‌الله علیها» فرمودند: چند صد سال باید در قیامت سیر درمان را بگذرانیم.
یك نفر خیر محض است، شری برای اطرافیانش ندارد.
قرآن كریم می‌فرماید: اگر كسی آخرت را بخواهد و به تناسب آخرت سعی كند، سعیش مشكور است.