از سکرات موت چه می دانیم؟

در سفر از دنیا به برزخ دست و پای انسان سست می‌گردد، رنگ او دگرگون می‌شود، آن‌گاه رفته رفته مرگ در او نفوذ کرده و مانع از سخن گفتنش می‌شود. اولین چیزی که موقع مرگ انسان از دست می‌دهد قدرت تکلم است.مستی مرگ به حدی است که بعضی وقتی این حالت‌ها به سراغشان می‌آید، تن نمی‌دهند.یکی از پرحسرت‌ترین افراد در قیامت کسی است که مال شبهه‌دار جمع کرده و پس از مرگ او، لذت استفاده از آن را افراد دیگر می‌برند و او عذاب آن را تحمل می‌کند.کسی که مالی به‌دست می‌آورد اگر از راه حلال به‌دست آورده باشد باید حساب پس دهد و اگر از راه حرام عقاب می‌شود.

خداوند در قرآن می‌فرماید: «نحن نکتب ما قدموا و آثارهم»اگر آن مال حرامی که انسان جمع کرده و وراث او مصرف کرده‌اند، در آینده آثاری هم داشته باشد، این آثار را هم به پای کسب کننده این مال می‌نویسند. دومین چیزی که در بدن محتضر از کار می‌ایستد، قدرت شنوایی است، سپس بینایی و بعد روح او از بدنش خارج می‌شود.اکنون او لاشه‌ای است که همه از او وحشت دارند و فاصله می‌گیرند. پس او را در گور می‌نهند و به عملش می‌سپارند. در این لحظه، سه چیز جلوی چشم انسان می‌آید؛ خانواده، مال و عمل، خانواده و مال که او همه عمر خود را در راه آن‌ها مصرف کرده بود، هیچ کمکی جز دفن و کفن به او نمی‌توانند بکنند، اما عمل که کوچک‌ترین رغبتی به آن نداشت تا قیامت او را همراهی خواهد کرد.

آفت های سختی سکرات موت:
1- پیوند نداشتن با اهل بیت«علیهم السلام»
2- شیطان
3- ندیدن حقیقت انسانی خود
4- نماز: انسان زمانی که بتواند بین کار دنیا و نماز تشخیص اولویت بدهد، می‌تواند لااله الّا الله بگوید.
5- عاق والدین
6- قطع رحم

عواملی که جان دادن انسان را آسان می‌کند:
1- انس با حق تعالی
2- دوستی محمد و آل«صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
پیامبر اکرم«صلی‌الله علیه و آله و سلم» می‌فرمایند: سوگند به خداوندی که جانم در دست اوست، روح مؤمن از او جدا نمی شود مگر اینکه هنگام موت به همراه ملک الموت، مرا و علی و فاطمه و حسن و حسین را می‌بیند، پس اگر از دوستداران ما بود ما را می‌بیند و من به ملک الموت می‌گویم با او مدارا کن که او مرا و اهل بیت مرا دوست می‌داشت و اگر از دشمنان ما باشد به ملک الموت می‌گوییم که به او سخت بگیرد که او مرا و اهل بیت مرا دشمن می‌داشت.
این که چگونه پنج تن را می‌بینیم بستگی به این دارد که رابطه ما در اینجا با آنها دوستانه و گرم است یا ضعیف و خشن؛
سینه زن ها، گریه کنان، کسانی که اهل نذر هستند بدعاقبت نمی شوند، ارتباط با ایشان باید از طریق دل برقرار شود نه عقل، اما دلدادگی که عقل و معرفت آن را پشتیبانی می‌کند.
نام گذاری برای فرزندان باید با استفاده از اسامی زیبای اهل بیت باشد، زیبایی این اسامی برای کسی که ذائقه سالمی دارد قابل درک است.
افرادی که از حجاب یا ذکر خوششان نمی آید بد جان می‌دهند زیرا با تجلیات و ظواهر دنیا انس داشته اند.
امام حسن عسگری«علیه‌السلام» می‌فرمایند: هیچ زن و مردی نیست که در ظاهر با امیرالمؤمنین«علیه‌السلام» بیعت کرده و در باطن آن را نقض کرده و در نفاق بماند، مگر هنگام آمدن ملک الموت و قبض روحش، شیطان و اعوان و انصارش برای او متمثل می‌شوند و هم چنین آتش جهنم و عذاب های آن در جلو چشمش ظاهر می‌گردند.
امام صادق«علیه‌السلام» می‌فرمایند: رشته مرگ در موقع قبض روح مؤمن، به او می‌گوید آرام باشد، سوگند به خدایی که محمد«صلی‌الله علیه و آله و سلم» را به حق مبعوث کرد، من برای تو از پدری مهربان، مهربانترم، دیدگانت را بگشای و بنگر، سپس پیامبر و علی و حسن و حسین و سایر ائمه بر شخص مجسم می‌شوند.
ملک الموت تک تک ائمه را به مؤمن معرفی می‌کند و می‌گوید اینها هم نشینان تواند. در این هنگام ندا می‌آید: ای نفس که به واسطه محمد و آلش آرامش یافتی بازگرد به سوی پروردگارت درحالیکه ولایت ائمه را پذیرفته و بدان خرسندی، پس داخل شو در زمره بندگانم و داخل شو در بهشتی که مهیا ساختم.
ملک الموت مؤمن را مخیر می‌کند بین ماندن در آن عالم و بازگشت به دنیا، در آن حال هیچ چیز برای او بهتر از خارج شدن جان نیست.
 

برگرفته از مباحث انسان در گستره منازل آخرت، استاد محمد شجاعی