ارزش و اهمیت صدقه صبحگاهی!

چه کسی می داند من، که امروز با هزار نقشه و برنامه ریزی از خانه ام خارج شده ام به حانه بر خواهم گشت یا نه؟  

دنیای ما دنیای اسرار آمیزی است ما با همه ادعای علم و تمدنمان در دنیایی از ناآگاهی ها زندگی می کنیم، چیزهایی که نمی دانیم از چیزهایی که می دانیم و علم به آن ها رسیده است خیلی مهمتر هستند.

مثلا ما اصلا نمی دانیم تا کی زنده هستیم، امروز که پایمان را از منزلمان بیرون می گذاریم دوباره بر می گردیم یا نه؟ نمی دانیم این سلامتی که کمترین توجهی به آن نداریم تا کی پایدار است، فرزندانمان، پدر و مادرهایمان، همسرمان، چشمانمان، قدرت شنوایمان، و همه آنچه که داریم را تا کی خواهیم داشت؟

امنیتمان را جانمان را.... خلاصه در این گردش عجیب چرخ گردون هر آن، ما در معرض اتفاقاتی هستیم که هیچ آگاهی از آن ها نداریم.
در یکی از همین صبح های بهاری فرزند نازنین یکی از هم محله ای های ما برای قدم زدن از منزل خارج شد و بعد از هفت سال هنوز به خانه بر نگشته است، هرگز هیچ اثری از او به دست نیامد خانواده اش در عین دلتنگی و ناباوری روزها و شب ها چشم به در دارند که عزیزشان کی بر می گردد؟ هر روز از خود می پرسند آیا او زنده است؟ او خواهد آمد؟ چه کسی می داند؟

چه کسی می داند که من، امروز با هزار نقشه و برنامه ریزی از خانه ام خارج شده ام بر خواهم گشت یا نه؟
هر آن ممکن است اتفاقی برای ما بیفتد ما هرگز علت این اتفاقات را نخواهیم فهمید. گاهی داریم تاوان پس می دهیم کفاره گناهانی که در گذشته انجام داده ایم، گاهی یک آزمون الهی در یک لحظه برگزار می شود و ما باید پاسخگو باشیم .... خلاصه این گونه نیست که این زندگی روتین ما همیشه در یکنواختی سپری شود، پستی ها و بلندی ها، غافلگیری ها و در دغدغه افتادن ها، همه ویژگی های این دنیای پر رمز و راز است.

اگر صفحه حوادث روزنامه ها را ورق بزنیم می بینیم که همه آن حوادث هولناک و بعضا عجیب و غریب در همین حوالی من و شما اتفاق افتاده اند در همین شهری که نفس می کشیم.
یک روز یکی قربانی اسید پاشی می شود و دیگری قربانی چاقوی معتادی متوهم از مخدرهای روانگردان، دختری بی گناه با یک بی احتیاطی، فقط به قصد رسیدن به مقصدش، سوار خودرویی می شود و ساعتی بعد یکی از قربانیان تجاوز است و  ماجرایش در یکی از کادرهای صفحات حوادث نقش می بندد.

امام صادق(علیه السلام) می فرماید: روزتان را با صدقه آغاز کنید زیرا بلاها صدقه را پیشی نمی جویند، کسی که ابتدای روز، صدقه بدهد خدا شری را که از آسمان در آن روز نازل می شود از او دفع می کند و اگر در آغاز شب صدقه بدهد خدا شر آنچه در آن شب از آسمان فرود می آید از او دفع می کند.

همه این اتفاقات می افتد بخواهیم یا نخواهیم شاهدش هستیم، از انواع و اقسام تصادف های شهری و بین شهری گرفته تا حوادث طبیعی و انسانی متعدد.
نمی خواهیم با یادآوری چنین اتفاقاتی روز شما را خراب کنیم می خواهیم بگوییم یک سپر محافظتی خیلی قدرتمند و تضمینی وجود دارد که می تواند ما را در مقابل این حوادث بیمه کند.  

اهمیت صدقه صبحگاهی  

امام صادق(علیه السلام) می فرماید: روزتان را با صدقه آغاز کنید زیرا بلاها صدقه را پیشی نمی جویند، کسی که ابتدای روز، صدقه بدهد خدا شری را که از آسمان در آن روز نازل می شود از او دفع می کند و اگر در آغاز شب صدقه بدهد خدا شر آنچه در آن شب از آسمان فرود می آید از او دفع می کند.(الفقیه  ، ج2، ص 67)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم: «الصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ وَ هِیَ أَنْجَحُ دَوَاءً وَ تَدْفَعُ الْقَضَاءَ وَ قَدْ أُبْرِمَ إِبْرَاماً وَ لَا یَذْهَبُ بِالْأَدْوَاءِ إِلَّا الدُّعَاءُ وَ الصَّدَقَة»؛ صدقه بلا را برطرف مى‏ كند و موثرترینِ داروست. همچنین، قضاى حتمى را برمى‏ گرداند و درد و بیمارى‏ ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى ‏برد. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 93، ص 137، ح 71 )

امام صادق(علیه السلام) فرمود زمینى بین من و مردى قرار بود تقسیم شود. آن مرد از علم نجوم اطلاعى داشت. كار را به تأخیر مى انداخت تا ساعتى را انتخاب كند كه به اعتقاد خودش آن ساعت براى او خوب است و براى من بد، در نتیجه او سود كند و من زیان. بالاخره روز و ساعتى كه در نظر داشت رسید، زمین تقسیم شد ولى به نفع من تمام گردید. منجم از روى ناراحتى دست خود بر یكدیگر زده گفت (ما رأیت كالیوم قط)؛ مانند امروز هرگز ندیده بودم.

پرسیدم مگر چه شده؟ جواب داد من مردى منجم هستم در ساعت خوبى بیرون آمدم و ساعت بد را براى شما اختیار كردم. اینک مى بینم كار برعكس شد قسمت بهتر نصیب شما گردید گفتم مى خواهى تو را حدیثى بیاموزم كه پدرم به من فرمود؟

صدقه شبانه، خشم پروردگار را فرو مى نشاند و گناه بزرگ را پاک مى كند و حساب را آسان مى گرداند، و صدقه روزانه، مال و ثروت را به بار مى نشاند و عمر را زیاد مى كند.

تقاضا كرد بگو. گفتم پیغمبر اكرم(صلى الله علیه و آله و سلم) فرمود هر كه مایل است خداوند نحوست روزش را جلوگیرى كند صبحگاه آن روز صدقه بدهد. اگر مى خواهد نحوست شبش از بین برون سر شب صدقه دهد من ابتداى حركت و خارج شدن خود را با صدقه شروع كردم. این صدقه دادن برایت بهتر از علم نجوم است.( كافى ، جزء 4، ص 7)

امام صادق علیه السلام:
مَنْ تَصَدَّقَ فى یَوْمٍ اَو لَیْلَةٍ اِنْ كَانَ یَوْمٌ فَیَوْمٌ وَ اِنْ كانَ لَیْلَةٌ فَلَیْلٌ دَفَعَ اللّه‏ عَزَّوَجَلَّ عَنْهُ الْهَمَّ وَ السَّبُعَ وَ میتَةَ السُّوءِ؛ هر كس در روز و یا شب صدقه بدهد ـ اگر روز است روز و اگر شب است، شب ـ خداوند از او غم و اندوه، درنده و مرگ بد را دور مى‏ كند. (ثواب الأعمال ص 140) 

جمع بندی

صدقه، به فرموده ائمه علیهم السلام، سپر محکمی است در مقابل بلایایی که از آن ها بی خبریم. چقدر خوب است که هر صبح و شب خود را با دادن صدقه ای هر چند اندک در راه خداوند بیمه کنیم و شب و روزمان را در امنیت بگذرانیم. 

امام صادق علیه السلام فرمود: إنّ صَدَقَةَ اللیلِ تُطفِئُ غَضَبَ الرَّبِّ، و تَمحُو الذَّنبَ العَظیمَ، و تُهَوِّنُ الحِسابَ، و صَدَقةَ النَّهارِ تُثمِرُ المالَ، و تَزِیدُ فی العُمرِ؛ صدقه شبانه ، خشم پروردگار را فرو مى نشاند و گناه بزرگ را پاک مى كند و حساب را آسان مى گرداند، و صدقه روزانه، مال و ثروت را به بار مى نشاند و عمر را زیاد مى كند. (بحار الأنوار: 96/125/39)  

در پناه خداوند متعال پیروز و موفق، در سلامت و سعادت باشید.

فاطمه محمدی                 
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان