ارزش انسان به دغدغه های انسانی اوست

اینکه انسان در زندگی به دنبال چه چیزی باشد و گمشده‌اش چه چیزی و خلأهایش چه چیزی باشد، اینها ساختار و قیمت او را مشخص می‌کند.  همچنین اگر جامعه ای گمشده‌هایش مشخص بشود و معلوم بشود که جامعه به دنبال چه چیزهایی است، سطح قیمت و فرهنگ آن جامعه نیز به دست می‌آید.

وقتی مردم جامعه‌ای دغدغه‌های «مادی» دارند و بیشتر به دنبال کمالات جمادی مثل پول و ثروت هستند، این جامعه در همین حد رشد می کند؛ یا اگر دغدغه‌های گیاهی یا حیوانی یا علمی دارند، در همین حد قیمت دارند.

اما آدمی که دغدغه‌های انسانی دارد، قطعاً یک انسان مهربان، شاد و آرام است و جامعه با چنین افر‌ادی رستگار است؛ انسان‌های جامعه ای باطن انسانی دارند که اکثر افراد آن جامعه، گمشده‌های انسانی و دغدغه‌های انسانی داشته باشند.

پس «أین»هائی که امام صادق(علیه‌السلام) به‌خاطرش ضجه می‌زند و گریه، ناله و شیون می‌کند، خیلی مهم هستند. آیا ما هم برای این چیزها گریه، ناله، شیون و ضجه داریم یا نه؟ آیا ما هم غصه می‌خوریم یا نه؟ در طول روز چقدر به فکر این مسائل هستیم؟ آیا در چینش آرزوها، افکار، شغل ها و انتخاب‌هایم مثل انتخاب همسر، رشته تحصیلی و...براساس «أین» های اهل بیت (علیهم‌السلام) عمل می‌کنم یا خیر؟ اینها ملاک ارزیابی یک شخصیت است که انسان خودش را پیدا کند. اگر کسی تمام انتخاب های زندگی‌اش را براساس این «أین»ها انجام داد، هم حزبی خداست.

هدف گذاری درست، موجب آرامش و سعادت است

گاهی انسان در زندگی به خاطر مشکلات و گرفتاری ها به بن‌بست‌هائی می‌رسد که سرتا پای وجودش، غصه و ناراحتی، حرص و جوش، اختلاف و ناآرامی است. ریشه اساسی ناراحتی و غصه چنین آدمی؛ ظلم به خود، چینش غلط مهندسی آرزوها و هدف‌گذاری‌های غلط و نیز مسیری نادرست بوده که او انتخاب کرده. نتیجه این می‌شود که به خوشبختی و آرامش نمی‌رسد و همیشه احساس پوچی و شکست می‌کند. همچنین در اجتماع سرخورده شده و به جایی می‌رسد که می بیند آن چیزی که فکر می‌کرده به او آرامش می‌دهد، مثلاً ازدواج، شغل، شئون اجتماعی، مدرک تحصیلی، ثروت و دوستان؛ همه برایش منشأ مصیبت شدند.

اما اگر کسی چینش آرزوها و مهندسی فکری  هدف‌گذاری‌هایش درست باشد، در هر راهی که قدم بردارد، هر چقدر هم آن راه مشکلات داشته باشد، باز هم زندگی او را غصه‌دار و مچاله نمی‌کند. چون رویکرد این شخصیت به اهدافی است که درحال رسیدن به آنها است، حتی اگر سختی داشته باشد. چنین آدمی هیچ وقت از شادی، نشاط و مهربانی دور نیست. او همیشه آدمی است که به معنای واقعی احساس کمال و سعادت می‌کند و دلش پر از نور، امید، شادی و نشاط است.

این قواعدی که می‌گوییم، قواعد مدیریتی فرد و جامعه است؛ یعنی یک فرد اگر بخواهد خودش را مدیریت کند، باید چینش‌هایش درست باشد.

به عنوان مثال، شما در مقام پدر و مادر باید برای بچه‌هایت هدف‌گذاری‌های درستی بکنید. اگر هدف‌های غلطی را به آن‌ها نشان دادید، این بچه ممکن است موفق هم بشود، رشد هم بکند، ولی در نهایت به پوچی می‌رسد.

بیش از 90% خودکشی‌هایمان در میان تحصلیکرده‌هاست. تحصیلات اگر قرار بود انسان را نجات بدهد که این مسائل را به وجود نمی‌آورد. پس باید به فرزندان‌مان بفهمانیم که درست هدف‌گذار‌ی کند.

هدف گذاری ما همان «أین» گفتن هایمان است. اینها باید با «أین» های معصومین(علیهم‌السلام) هماهنگ باشد. «أین»های حضرت صادق(علیه‌السلام) مثل «أین»های ما نیست، حتی اگر دعای ندبه را حفظ باشیم، اما اگر با معصوم هماهنگ نباشیم راه به جایی نمی بریم. باید ببینیم که آیا دغدغه‌های ما با امام یکی شده یا نه؟ غصه‌های‌مان با حضرت یکی شده یا نه؟ آیا دغدغه‌ها و آرزوهای ما با غصه‌های بزرگان عالم و باشخصیت‌ترین افراد خلقت یکی شده یا نه؟

كجاست آنكه برای راست نمودن انحراف و كجى به انتظار اویند

اگر امام زمان (علیه‌السلام) بیاید، جامعه‌ای خواهیم داشت که همه مردمش با هم در صلح خواهند بود. مثل اربعین که همه به عشق امام حسین (علیه‌السلام) جمع می‌شوند و برای همدیگر خدمت گزاری می‌کنند و در صلح و آشتی‌اند و در کمک کردن و خدمت به همدیگر،  از هم سبقت می‌گیرند. نتیجه‌ی این رفتارها این می‌شود که نعمت‌ها فراوان‌تر، عشق‌ها، نورانیت‌ها، مهربانی‌ و فداکاری‌ها بیشتر می‌شود.

در فراز دیگر دعای ندبه می‌ خوانیم:

«اَیْنَ الْمُنْتَظَرُ لِإِقامَةِ الْأَمْتِ وَاْلعِوَجِ= كجاست آنكه برای راست نمودن انحراف و كجى به انتظار اویند».

منتظر یعنی کسی که انتظارش را می‌کشیم. می خوانیم: کجاست آن‌که انتظارش را می‌کشیم تا بیاید آن کجی‌ها، ناراستی‌ها و اختلافات را حل کند؟ یعنی تو باید از این اختلافات و کج‌رفتاری‌ها بدت بیاید و منتظر باشی که کسی آنها را اصلاح کند. چون وقتی کج‌رفتاری و اختلاف باشد، افراد خاصیت‌هایشان را از دست می‌دهند. مثل شخص پولدار که وقتی وارد خانه‌اش می‌شوید، انگار وارد جهنم شده اید. چون می بینید که هیچ کدام از اعضای خانواده دلهایشان با هم یکی نیست و همه غصه دارند.

اگر امام زمان (علیه‌السلام) بیاید، جامعه‌ای خواهیم داشت که همه مردمش با هم در صلح خواهند بود. مثل اربعین که همه به عشق امام حسین (علیه‌السلام) جمع می‌شوند و برای همدیگر می‌میرند؛ همه با هم در صلح و آشتی‌اند؛ در کمک کردن به همدیگر، فدا شدن و خدمت کردن به هم از یکدیگر سبقت می‌گیرند. نتیجه آن می‌شود که نعمت‌ها فراوان‌تر، عشق‌ها، نورانیت‌ها، مهربانی‌ و فداکاری‌ها بیشتر می‌شود.

باید دید که در اربعین مردم مشکلات کدام بخش از وجودشان حل شده که در کنار هم با صلح قرار می‌گیرند. اینکه شیعه کنار سنی، سنی کنار مسیحی، مسیحی کنار یهودی، یهودی کنار هندو، هندو کنار لائیک قرار می‌گیرند؛ علتش این است که وجه اشتراکشان انسان کامل است و همه حول محور او جمع می‌شوند.

اربعین همه قشنگی‌اش به این است که حسین (علیه‌السلام) مبدأ میل همه آدم‌ها را عوض می‌کند. وقتی آدم مبدأ میلش عوض شد، زندگی‌اش زیر و رو می‌شود، خوشبختی، شادی و آرامش در سخت‌ترین شرایط به او روی می‌آورد، اما اگر وجه دل جای دیگری رفت، در بهترین حالت‌های زندگی احساس تنگی می‌کند. پس آدم باید نیت و مهندسی قلبش را از ابتدا درست کند.

كجاست آن امید از بین بردن ستم و دشمنى

«اَیْنَ الْمُرْتَجى لِأِزالَةِ الْجَوْرِ وَالْعُدْوانِ= كجاست آن امید می رود براى از بین بردن ستم و دشمنى»؟

 کجاست آن امیدی که وقتی بیاید، جور، ظلم‌های تیز و تند و دشمنی‌ها همه از بین می‌رود. دشمنی خیلی بد است. چون وقتی آدم‌ها به جان هم بیفتند، دیگر از زندگی لذتی نمی‌برند، نه دنیا دارند و نه آخرت.

مسلمان و مؤمنی که اهل دشمنی و کینه هستند، علاوه بر اینکه دنیایش خراب است، آخرتش نیز خراب است. در حدیث داریم که خانواده های کافر وقتی با هم در صلح و صفا هستند، خدا به آن‌ها برکت می‌دهد.

یکبار از خودمان سؤال کنیم، آیا خدا از ما از این همه کینه که نسبت به آدم‌ها داریم راضی هست یا نه؟ اگر از کسی بدم می‌آید، اگر از کسی متنفر هستم، اگر نمی‌توانم با کسی سازگاری داشته باشم، خدا هم همینطور راضی است؟ خدا هم مثل من فکر می‌کند؟

 كجاست آن ذخیره براى تجدید فریضه‌ها و سنّت‌ها

«اَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ= كجاست آن ذخیره براى تجدید فریضه‌ها و سنّت‌ها»؟ چه بهشت‌هایی وجود دارد که حضرت در این دعا در قالب گریه به ما داده. یعنی باید عشقت این باشد که امام زمان (علیه‌السلام) بیاید تا تمام واجبات، مستحبات و سنت‌ها احیا ‌شود. اگر واجبات و مستحبات احیا شوند، چه اتفاقی می‌افتد؟ یک بهشت روی زمین می‌شود؛ آدم‌ها همه شبیه خدا و معصومین می‌شوند، دیگر اختلافی نیست، غم و غصه‌ای نیست، فقری نیست، مریضی نیست، کینه‌ای نیست.

اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، حضرت می‌خواهد به ما بگوید که اگر در زندگی فردی‌تان گرفتار آدم‌هایی شدید که شما را دوست ندارند و با آنها اختلاف دارید و اگر می‌خواهید شاد و آرام باشید، به واجبات و مستحبات بچسبید و خوب رعایت کنید. ولی وقتی تو اهل واجبات و مستحبات نباشی، بی‌ادبی کنی و امر خدا را کنار بگذاری، وسط کسانی که دوستشان داری و آنها هم تو را دوست دارند، تو غمگین، ناآرام و مضطرب خواهی بود.

پس تصمیم بگیریم به واجبات الهی احترام بگذاریم، مستحبات الهی و سنت‌ها را هم تا آنجایی که در توانمان است رعایت کنیم. به هر میزانی که رعایت ‌کنیم، آرامش، شادی، نشاط و مهربانی به سراغ‌مان می‌آید.

كجاست آن برگزیده براى بازگرداندن دین و شریعت

«أَیْنَ الْمُتَخَیَّرُ لِإِعَادَةِ الْمِلَّةِ وَ الشَّرِیعَةِ= كجاست آن برگزیده براى بازگرداندن دین و شریعت»؟ ملت و شریعت یعنی قوانین حیات‌بخش، اصول زندگی، مهندسی زندگی. وقتی اینها متلاشی ‌شدند، مثل این که ساختمان مهندسی‌اش را از دست می‌دهد یا نظم جامعه‌ یا سازمانی به هم می‌ریزد.

کجاست آن‌که بیاید ریاضیات و چینش‌های این عالم را درست ‌کند. چون چینش‌ها که درست شد، دیگر نه فقری وجود دارد، نه مریضی وجود دارد، نه بی‌عدالتی، نه طلاقی، نه اختلافی، نه کینه‌ای، نه جهلی، نه بن‌بستی.

امام زمان (علیه‌السلام) که بیاید، ملت و شریعت را تنظیم می‌کند، حالا نبودش چقدر ما را بدبخت کرده و ما چقدر دچار گرفتاری و نکبت‌ شدیم.

دعای ندبه