آن چیست که بالاتر از حج بوده و جایگزین آن است؟

امام عسکری می‌دانست که شیعیان نمی‌توانند از حج استفاده بکنند و نمی‌توانند با متخصص معصوم ارتباط برقرار کرده و بیعت کنند. از این رو هم خداوند و هم پیامبر و امیرالمؤمنین و حضرت زهرا تا امام زمان (علیهم‌السلام) برنامه قشنگی چیده اند و یک جایگزین زیبایی برای حج گذاشته اند و آن زیارت اربعین است. امام عسکری (علیه‌السّلام) فرمود: علامت مؤمن پنج چیز است: یکی‌اش زیارت اربعین است. یعنی کربلا و بخصوص زیارت اربعین را خیلی سفارش کردند. بنابراین، تمام آثار و خواصی که شما می‌خواهید از نظر فردی در بُعد اقتصادی، بدنی، حیوانی، عقلی، و فوق عقلی دریافت کنید، در کربلا و بخصوص در اربعین به شما می‌دهند. مضاف بر اینکه همه گناهان گذشته انسان آمرزیده می‌شود و درجات بی‌نظیری به انسان داده می‌شود که در حج، آن درجات به انسان نمی‌رسد.

 امام صادق (علیه السّلام) فرمود: هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود، تا ماه رمضان دیگر، امکان مغفرتش وجود ندارد و هیچ توفیقی برای مغفرت ندارد؛ مگر روز عرفه که روز باعظمتی است. ما دعای امام حسین (علیه‌السلام) در عرفات را می‌خوانیم که در همین باب حضرت فرمود: خداوند در روز عرفه قبل از اینکه به حاجیان و اهل عرفات نگاه بکند، به زائرین امام حسین نگاه می‌کند و قبل از اینکه زائرین خانه خودش را اجابت کند، دعای زائرین امام حسین (علیه‌السلام) را اجابت می‌کند. چرا؟ چون در حج شما باید بروید با تلاش زیاد خود را به معصوم برسانی و دستت هم به او نمی‌رسد. باید بدانی در پسِ این کعبه، یک ولی خدا وجود دارد. باطن کعبه ولی الله است. اما نمی‌گذارند تو با او ارتباط داشته باشی. ولی شما وقتی کربلا می‌روی، با اصل توحید و با متخصص معصوم ارتباط دارید. فرمود هر کس به زیارت امام حسین برود، «كَمَنْ‏ زَارَ اللهَ فِی‏ عَرْشِه‏ فَوقَ عَرشِه = مثل کسی است که خدا را بالای عرشش ملاقات کرده.» نگفت، خانه خدا. بلکه فرمود در فوق عرش خدا را زیارت می‌کند.

بنابراین، جنبه توحیدی کربلا اصلاً قابل مقایسه با خانه خدا و حج نیست. در کربلا شما قدرت توحیدی تان فوق‌العاده زیاد می‌شود. حضرت فرمود، خدا در کربلا با روح انسان آمیخته می‌شود و بعد شما با توحید خالص و ولی الله با اصل ولایت و امام، ارتباط پیدا می‌کنید. اصلاً این دو با هم قابل مقایسه نیست.

حق امام حسین ع فریضه ای که بر هر مسلمانی واجب است

•  امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «لَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ حَجَّ دَهْرَهُ، ثُمَّ لَمْ یَزُرِ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیِّ عَلَیْهِمَا السَّلاُم لَكَانَ تَارِكَاً حَقَّاً مِنْ حُقُوقِ اللهِ، وَحُقُوقِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ، لأَنَّ حَقَّ الْحُسَیْنِ فَرِیضَةٌ مِنَ اللهِ، وَاجِبَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ[1] = هر کس تمام عمرش به حج برود، اما به زیارت حسین بن علی نرفته باشد، حتماً حقی از حقوق خدا و حقوق رسول خدا را ترک کرده، زیرا حق حسین ع فریضه و تکلیفی است که خداوند بر هر مسلمانی واجب کرده است.» همچنین فرمود: «حَقٌ‏ عَلَى‏ الْغَنِیِ‏ أَنْ‏ یَأْتِیَ‏ قَبْرَ الْحُسَیْنِ ع فِی السَّنَةِ مَرَّتَیْنِ وَ حَقٌّ عَلَى الْفَقِیرِ أَنْ یَأْتِیَهُ فِی السَّنَةِ مَرَّةً= آدم ثروتمند لازم است هر سال دو بار و آدم فقیر حداقل یکبار در سال به زیارت امام حسین برود.»

زیارت امام حسین ع معادل هزار حج

•  فرمود: اگر کسی زیارت امام حسین (علیه‌السلام) برود، مانند کسی است که سه تا حج با پیغمبر بجا آورده است. با تعجب گفت: سه تا؟فرمود:ده تا. پرسید: ده تا؟ حضرت می‌فرماید: صد تا. می پرسد: صد حج؟ می‌فرماید: هزار حج. البته این عددها برای این است که معرفت افراد با هم فرق می‌کند. آدمها بسته به میزان معرفت شان ثواب دریافت می‌کنند. حضرت تا هزار حج ذکر کردند. وقتی می‌گوییم، ثواب هزار حج دارد، یعنی آثاری دارد که در روح شخص ظهور می‌کند، ریزش‌ها، نورانیت‌ها، رشدهایی حاصل می‌کند که در روح شخص جمع می‌شود.

حضرت فاطمه س برای زائرین کربلا استغفار می‌کند

•  امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود:«إِنَ‏ فَاطِمَةَ بِنْتَ‏ مُحَمَّدٍ ص تَحْضُرُ لِزُوَّارِ قَبْرِ ابْنِهَا الْحُسَیْنِ ع فَتَسْتَغْفِرُ لَهُمْ ذُنُوبَهُمْ= حضرت فاطمه بنت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله نزد قبر فرزندش حسین حاضر می‌شود و برای زائرین قبر پسرش استغفار می‌کند.» یعنی شما وقتی زیارت امام حسین می‌روید، زیارت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) هم می‌روید، ملاقات حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) هم می‌روید. در بعضی از روایات داریم شبهای جمعه و در بعضی از روایات داریم هر شب، نزد قبر فرزندش حسین حاضر می‌شود و دعا می‌فرماید. دعای حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) حتما اجابت می‌شود.

وضعیت کسی که بدون علت زیارت امام حسین ع نرود

•  شخصی به نام «هارون بن خارجه» از امام صادق (علیه‌السّلام) سؤال کرد:«سَأَلْتُ عَمَّنْ تَرَكَ زِیَارَةَ قَبْرِ اَلْحُسَیْنِ بن علی عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ. قَالَ: «هَذَا رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ اَلنَّارِ»= آقا اگر کسی بدون علت، زیارت قبر امام حسین را ترک کند، چه وضعیتی دارد؟ حضرت فرمود: «این آدم اهل جهنم است.»

زیارت حسین ع زیارت خدا در قیامت را در پی دارد

•  «مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَنْظُرَ إِلَى اللهِ یَوْمَ الْقِیَامَة وَ تَهُونَ عَلَیْهِ سَكْرَةُ الْمَوْتِ وَ هَوْلُ الْمُطَّلَع فَلْیُكْثِرْ زِیَارَةَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ ع فَإِنَّ زِیَارَةَ الْحُسَیْنِ ع زِیَارَةُ رَسُولِ اللهَ صلی الله علیه و آله و سلّم [2] = هر کس خوشحال می‌شود که روز قیامت به حق تعالی نظر کند و سختی جان‌کندن و هول و هراس محضر خداوند برایش آسان شود، زیاد به زیارت امام حسین برود که زیارت حسین زیارت رسول الله است.»

نقص دین و ایمان در اثر ترک زیارت امام حسین ع

•  همچنین امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود:«مَنْ لَمْ یَأْتِ قَبْرَ الْحُسَیْنِ ع حَتَّى‏ یَمُوتَ‏ كَانَ‏ مُنْتَقَصَ الدِّینِ مُنْتَقَصَ الْإِیمَانِ وَ إِنْ دَخَلَ الْجَنَّةَ كَانَ دُونَ الْمُؤْمِنِینَ فِی الْجَنَّةِ[3] = اگر کسی زیارت قبر حسین علیه‌السلام نرود تا بمیرد، دین و ایمانش ناقص بوده، و اگر وارد بهشت شود، از بقیه مؤمنین پایین‌تر است.» یعنی معلوم نیست چنین کسی وارد بهشت شود که می‌توانسته با پدرش امام حسین (علیه‌السلام) صله رحم کند و نکرده است. اگر کسی با رحم‌های حیوانی خودش مثل پدر، مادر، خواهر، برادر، عمه، عمو، دایی، خاله، قطع رحم کند، فرمود: بوی بهشت را که از 500 سال راه می‌رسد، قاطع رحم آن را استشمام نمی‌کند. فرمود: ارحام شما حتی اگر کافر هم هستند، با آنان قطع ارتباط نکنید. بله ارتباط اثربخشی که ممکن است روی عقائد و دین شما اثر بگذارد و شما را به حرام آلوده بکند، نباید داشته باشید. اما قهر هم نباید بکنید. حال می فرماید اگر کسی با رحم آسمانی‌اش و خانواده اصلی‌اش قطع رحم کند و زیارت نرود و تنبلی کند، دین و ایمانش ناقص است.

در روایت دیگر امام صادق فرمود: در بهشت به این آدم جا نمی‌دهند، به بهشت او را راه می‌دهند، اما جا ندارد و مجبور است مهمان این و آن باشد. خودش خانه و قصری ندارد که در یک جا مستقر باشد. بهشتی است، اما در بهشت دربه‌در است. در دنیا بعضی‌ها می‌گویند: وقت نداریم حرم برویم. وقت نداریم کربلا برویم. درس دارم، نمی‌رسم، کار اجتماعی دارم، کار اقتصادی دارم، نمی‌رسم بروم.

محروم شدن از خیر کثیر در اثر ترک زیارت امام حسین ع

•  امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید: «مَنْ‏ لَمْ‏ یَزُرْ قَبْرَ الْحُسَیْنِ‏ ع فَقَدْ حُرِمَ خَیْراً كَثِیراً وَ نُقِصَ مِنْ عُمُرِهِ سَنَةٌ = هر کس زیارت نکند قبر حسین را، از خیر کثیر محروم می‌شود و یکسال از عمرش کم می‌شود.» کسی که می‌گوید زیارت نمی‌رسم بروم. از خیرکثیر محروم می‌شود و یکسال از عمرش کم می‌گردد. اما برعکس، یکی هم مشکل اقتصادی دارد، قرض می‌کند و زیارت می‌رود. خدا به او پول و خیر و برکت می‌رساند.

پس خدا اربعین و زیارت امام حسین (علیه‌السلام) را جای حج به همه ما داده و تمام آن خیراتی را که شما انتظار دارید، خیرات جمادی، مادی، اقتصادی، مشکلاتی که در ابعاد گیاهی، حیوانی و عقلی دارید، در بُعد اعتقادی و معنوی ضعیف هستید، خیرات از هرچه که هست، همه را کربلا به تو می‌دهد. همه را زیارت اهل بیت (علیهم السّلام) به تو خواهد داد.

پی نوشت:

[1] . عنه البحار ١٠١: ٣، الوسائل ١٤: ٤٤٤. / كامل الزیارات - جعفر بن محمد بن قولویه - الصفحة ٢٣٧ 

[2] . عنه البحار 101: 77، المستدرك 10: 253./ كامل الزیارات ص ١٥٠. 

[3] . رواه الشیخ فی التهذیب ٦: ٤٢، عنهما البحار 101: 4، الوسائل 14: 430.

برگرفته از مباحث استاد شجاعی در شب های قدر ماه رمضان سال 1397