آثار همنشین بد از منظر روایات

به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه 418 «خانواده آسمانی » مورخ 94/11/15 ، استاد محمد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر می آید:

اهمیت دوری از هم‌نشینان غافل

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): «اللّهُمَّ إنّی أعوذُ بِكَ مِن صاحِبِ غَفلَةٍ، وقَرینِ سَوءٍ؛ خداوندا، پناه می‌برم به تو، از یار غافل، و همنشین بد».

آنقدر همنشینی با انسان‌های غافل خطرناک است که پیامبر، از آن به خداوند پناه می‌برد. اگر کسی در میان خانواده و یا دوستان ما، جزو انسان‌های غافل و همنشینان بد محسوب می‌شود، باید ارتباطِ تأثیرگذارمان را با او قطع کنیم.

در هر صورت، ارتباط با هر صاحبِ‌ غفلتی، حرام است. حتی در جایی که انسان، احتمالِ تأثیرپذیری در یک رابطه‌ی خانوادگی را می‌دهد، (علیرغم اینکه قطعِ صله رحم حرام است) می‌تواند، صله رحم را با شخص مورد نظر قطع نماید.

این موضوع به قدری مهم است که نبی اکرم به خاطرش، دست به دعا برمی‌دارد. بدی‌های همنشینان بد، قطعاً به انسان، سرایت می‌کند. نفس به قدری تأثیرپذیر است که گاهی یک لباس نامناسب و یا یک عطرِ‌نامناسب می‌تواند، تأثیر منفی بر آن گذارده، و حالِ‌سکون و آرامشش را برهم بزند.

انسان موظف است همانگونه که از پلیدی‌ها، نجاسات و ... پرهز می‌کند، از انسان‌های غافل و هم‌نشین بد نیز پرهیز کند.

تنهایی؛ بهتر از هم‌نشینی با غافلان است...

نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: «الوَحدَةُ خَیرٌ مَن جَلیسِ السَّوءِ ، وَالجَلیسُ الصّالِحُ خَیرٌ مِنَ الوَحدَةِ؛ تنهایی؛ بهتر از همراهی با همنشین بد است. و همنشین صالح، بهتر از تنهایی است».

هم‌نشین بد کسی است که معاشرت با او، انسان را به غفلت، بیماری روح، آلودگی و گناه و ... می‌کشاند. حقیقتاً تنهایی، بسیار بسیار بهتر از همراهی و همصحبتی با یک انسان غافل است. حتی اگر انسان، هیچ گاه ازدواج نکند، بهتر از آن است که با یک انسان غافل، زندگی مشترکش را آغاز نماید.

روح انسان به قدری حساس است که محال است در مصاحبت با کسی تأثیر نپذیرد. انسان در تمام انتخاب‌هایش باید، این مسئله را کاملاً رعایت کند؛ بعنوان مثال، در انتخاب پرستار کودک، انتخاب یک کارمند، انتخاب یک خدمتکار، در انتخاب فروشگاه‌هایی که انسان برای تهیه‌ی مایحتاج خود به آنها مراجعه می‌کند، انتخاب پزشک و ... باید به نوع شخصیت باطنی و رفتاری او دقت کرده و از همراهی با غافلان جداً پرهیز کرد.

امّا توجه داشته باشیم که اگر از نعمت همنشین صالح برخوردار هستیم، این همنشینی، بسیار بهتر از تنهایی است. بنابراین مراقب باشیم به بهانه‌ی تنهایی،‌ از برکات و خیراتِ هم‌نشینانِ صالح، جا نمانیم.

با تنهایی اُنس بگیر، تا گرفتارِ رفقای غافل نشوی!!!

امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «كُن بِالوَحدَةِ آنَسُ مِنكَ بِقُرَناءِ السَّوءِ؛ به تنهایی مأنوس‌تر باش، تا همراهی با هم‌نشینان بد».

گاه عده‌ای از انسان‌ها، با توجیه تنهاییِ‌ خود، به همراهی با هم‌نشینان بد، تن می‌دهد. در هم‌نشینی، اتفاقاتِ بسیاری، در نفس می‌افتد که ممکن است تمامِ دنیا و آخرت انسان را به تباهی بکشاند. بنابراین حتی در هم‌نشینی‌های خیلی کوتاه نیز، باید کاملاً حواسمان را جمع کنیم.

فریبِ ظاهر انسان‌های غافل را مخورید!

امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند:

«بپرهیز، از هم‌نشین بد، که او مثل شمشیر برهنه است. نگاهش که می‌کنی، ظاهرش براق و زیباست، اما اثرش در نفس،‌ بسیار زشت و وحشتناک است».

ظاهر بعضی از انسان‌ها، کاملاً فریبنده است؛ نحوه‌ی حرف زدن، لباس پوشیدن، محل سکونت، نوع شغل و میزان درآمد و ... همه و همه می‌تواند انسان را به هم‌نشینیِ با کسی ترغیب کند که اساساً از نگاه الله، صاحبِ‌ ارزش نمی‌باشد.

آنچه که در یک ارتباط مهم است، محتوای باطن یک شخص می‌باشد. یک باطن پاک، سالم و قدرتمند است که ضامنِ‌تحکیم یک ارتباط می‌باشد. مَحال است بتوان بدون دارایی‌های باطنی در طرفین، ارتباطِ آنان، به سرانجام خیر و عافیت، منتهی گردد.

امیرمؤمنان در جای دیگری می‌فرمایند: «من در بیابان خشک و بی‌آب و علف تنها شدم اما هیچ تنهایی و غربتی را وحشتناک‌تر از همراهی با هم‌نشینِ بد ندیده‌ام!!!

هشدار؛ در آتش وجود، همنشین بد، خواهی سوخت!

قال نبی اکرم (صلی الله علیه و آله): «إخوانُ السَّوءِ كَشَجَرَةِ النّارِ یُحرِقُ بَعضُها بَعضاً؛ هم‌نشینان بد، مانند درختانِ آتشند، که پاره‌ای از شاخه‌ها، پاره‌ای دیگر را می‌سوزانند».

هم‌نشین بد، قطعاً دوستان و همراهان خود را در آتش بدخلقی، بدبینی، حسادت، کوته‌نگری، تنگ‌نظری، بخل و ... خواهد سوزاند.

در جمع‌هایی که افراد نامتعادل حضور دارند، دیگران قطعاً در آتش اختلافات و درگیری‌هایی که آنان به پا می‌کنند، خواهند سوخت. هر چه انسان با چنین افرادی بیشتر در ارتباط باشد، بیشتر تأثیر گرفته و از سلامتِ باطن دور خواهند ماند. بنابراین اساساً تعداد دوستان و اقوام زیاد، مایه‌ی خوشحالی نیست؛ بلکه آنچه که برای انسان غیر به همراه می‌آورد، تعداد دوستانِ الهی اوست که صاحب قدرت و توانایی روحی هستند.

«والحمدلله رب العالمین»